Эр ки?и уонна дьахтар

Неймохов Егор

Уол клн улаханнык баарбатар да, бачча айылаах ркйбт кыыы хомотуон баарбакка, сэниэтэ суох сэээрдэ:

– Ээ.

Хайысхаларын уларытан, рдгэр «касса» диэн суруктаах хаптаын хоспохтон билиэт ылан, клр болуоссааккаа киирдилэр, мас муостаа хобулуктар тыастара бап-бачыгырас, бип-битигирэс, хаптаынынан ооуллубут сцена курдук рдэлгэ турар уун баттахтаах уолаттар музыка имэирдэр ухханыгар ылларан, тблр, схтэрэ босхо баран, баттахтара сахсанаан, гитараа оонньууллар, тгрк тимирдэри охсоллор, турбаны рэллэр, соотох кыыстара ионикаа оонньоон, кылгас дьууппаны тиирэ киэптээбит самыыларынан

мускуллумахтаан ылар, бэйэтэ бокуойа суох эккирээн, дьороор суон сотолоро тохтоло суох мхсллр, музыканнар иннилэригэр солистара – саархай ырбаахылаах уол микрофонун ыйыстан кэбииэхтии айаар ыксары тутан баран, биир сиргэ бэдьэйэ-бэдьэйэ, ыыы-хаыы ааардаах ыллыыр, эчи ньиргиэр тимир тыаын ортотугар ырыатын ис хоооно да ииллибэт.

Кыыстаах уол дьон быыыгар киирэн, уокка оустарбыт дьоннордуу санныларын имиллэнэтэн, илиилэринэн эиэхтэнэн, муостаны эрчимнээхтик тиилэхтээн клээбитинэн бардылар. Ити курдук хас да к ааста, оннук саа ууларыгар-хаардарыгар киирэн эрдэхтэринэ дьон ортотугар улахан аймалан буолла, ким эрэ кими эрэ атаын ктээбит дуу, анньыалаабыт дуу – соотохто ыыы-хаыы, сырбатыан силлиргэтиии сааланна, кыргыттар часкыйдылар, уолаттар маатыралыыллар, кл сылдьааччы диэн суох буолла, ким эрэ охтор, ким эрэ куотар, быата, бтнн дэн-тааан р оргуйбутугар, Бэргэн кыыын сиэппитинэн болуоссааккаттан таырдьа ыстанна уонна ити курдук пааркаттан тахсар ааркаа диэри срэн тиийдилэр. Онтон ыла тиэтэйэ-саарайа хааман иэн, кыыс тыал ктппэтин диэн сэлээппэтин тутан иэн саарда:

– Тоо итиннигий? Мин манна сырыы аайы охсуууга тбээбин, уларыта тутуу, демократия диибит да, олох сс куаан ттгэр баран иэр курдук. Уулуссаа наар миитин, хс-трйс, ким да лэлээбэт, урукку олохтон куаанын эрэ хасыаллар, баар-суох пааркабытыгар клгээттэр тойоттор, бэл милииссийэлэр тугу да гынар кыахтара суох…

– Санаараама, олох оннун булуоа, хайдах маннык иитэ-саата суох айдаан бппэккэ баран ииэн сбй? – диэн Бэргэн кыыын уоскуппута буолла. – Эн ханна олороун? Атааран биэриим, бу алдьархайга соотоун барары сатаммат.

– Уопсайбар, бииргэ олорор кыргыттарым тараспыттара, мин соуруу бараары хаалбытым, – Ксенья чочумча тохтоон ылла уонна э тыынан баран эттэ: – Даа, Бэргэн, кэнсиэри син крдхпт, кбт сатаммата, клгээттэр баайылар сгннээбэтилэр, – Ксенья эмиэ уруккуну санаан абаккаран барыах курдук гынна, – хаааа диэри омуктаан охсуа сылдьаллара буолла, Сэбиэскэй былаас млтн эрэр дуу…

Бэргэн кыыска иээнээр бааттан ыйытта:

– Хоскор соотох буоллаххына бэрт, миигин чэйдэтэн ыытар инигин.

Ксенья онтон соуйбата:

– Оо, вахтер эйигин аарбат буоллаа дии, бииги уопсайбытыгар хонтуруол кытаанах, ыалдьыттар докумуоннарын хаалларан кнс эрэ киирэн тахсааччылар. Бииги училищебыт кыыс аймах саарыстыбата, эр кии бииэхэ кннэинэ мамонт тиллибитинии сонун, эккирэтэ сылдьан кэриэтэ бары уора-кст кыастаааччылар.

– Оок-сиэ, лгэрдээх дойдуну кэпсээти дии, оччоо миигин кытта барыс, эйигин, эксээмэннэрин туттаран туос иллэ сылдьар киини, ама ким сткт буоллаай?

– Ол ханна илдьээри гынаын?

– Таайым аах манна бааллар…

– Эс, кэбис, барбаппын, хайдах билбэт ыалбар тиийиэмий?

– Куттаныма,

ким да суох, бары ыыахтыы тыаа тахсыбыттара, хааайын мин эрэ.

– Оо, дьэ, ким билэр, хайдаа эбитэ буолла?

– Бардыбыт-бардыбыт, – кыыс саараабытын крн, Бэргэн бэрт сорунуулаахтык кимнэ, – эксээмэннэри бппттэрин быыытынан билигин сынньанар буоллаы дии. Мин туох да куааны ооруом суоа.

Кыыс саараан, хаппыт лабаа асфалька сытарын тпплэтин тумсунан хаыйбахтыы умса туттан турда, онтон быаарыы ылынан, хонос гынна:

– Чэ, буоллун.

Оптуобуунан айаннаан, куорат киин уулуссатын тохтобулугар тахсан, онтон соччо ырааа суох таас дьиээ баралларыгар аара мааыынтан аылык ылан аастылар. Манайгы этээскэ баар квартира ааныгар диэри аыйах ктэли дабайдылар. Уол дьиээ киирэн, хааайын курдук туттан-хаптан, ваннайга илиитин суунна, кыыска ону крдрд уонна остуолга ас тарда оуста, магнитофону холбоото – Кола Бельды бэркэ тэбэнэтирэн, уук хоту дойдуга, туундараа илдьээри, кэрэ кыыы ыырар, табаларынан сарсыарда эрдии-эрдэ айаннатан, хаар саара ортотугар кттэн тэриэх буолар.

Бэргэн холодильниктан шампанскай тааарбытын кыыс сблээбэтэ:

– Ээ, итини аыма, мин испэппин ээ.

– Тыый, Ксенья, крс туугар хайдах ктхпт буолуохпутуй, – аан «пс» гынарда уонна кырылыы кыынньар утаы бакаалларга кутуталаата.

Ксенья бакаалы уоугар эрэ тириэрдэн баран тттр уурда:

– Баыыба.

Бэргэн соотоун иэ олоруон бэркиээтэ быыылаах, биир бакаалынан бттэ, бытыылканы холодильникка тттр уурда. Ити кэнниттэн буолары-буолбаты, сайын кэлэн таырдьа куйааран эрэрин, трбт дойдуларын уратытын, кии кэрэхсиирэ туох баарын ботур-итир кэпсэтэ олордулар. «Как упоительны в России вечера!..»

Балачча олорбуттарын кэнниттэн Бэргэн турда уонна хоско киирэн, гитара тутуурдаах таыста:

– Ксенья, ыллыахха эрэ.

– Оо, мин ырыаыппынан млтх буоллаым, чэ, эн саалаа, мин батыспыта буолуом.

– Пахай, мин да ырыа тааарааччы буолбутум диэн, – Бэргэн кэмчиэрийдэ, ол да буоллар: «Хара сир устун саас манай…» диэн ыллаан барбытын кыыа хатан куолаынан тээ тэристэ. Ыллаан бппттэригэр уол гитаратын «тап» гына охсон баран, муннукка туруорда:

– Бииэхэ Аскалон, Егоровтар, Бккэ Бтрп, «Чолбон», «Айтал» чугас буоллахтара, кн-дьыл ааыа, кэнники клнэлэр бэйэлэрэ сгрйэр атын ырыаыттардаах буолуохтара, оттон дьинээх ырыа хаан да лбт-спт, иитти дии – пааркаа нууччалыы романстары. Итилэр снэн сылларга ылламмыттара буолуо да, эргэрбэттэр, млтбттр, тоо диэтэххэ, нуучча норуотун иэйиитин, санаатын-оноотун биэрэр уратылаахтар.

– Оттон бииги иннибитинээи клнээ да йэлээх буолар ырыалар бааллар. Мин санаабар, холобура, Аркадий Алексеев «Сахатын ктэ», Виталий Андросов «Ньургууннара», «Саа хаара» хаан баарар ыллана туруохтара.

– Василий Протодьяконов ырыата буолбатах дуо – «Ньургууннар»?

– Билигин Протодьяконов ырыатын ыллаатыбыт, ньургууннарга анаммыт ырыалар элбэхтэр, оттон Андросов ырыатыгар поэт, бадаа, Баал Хабырыыс, тмк тыллара миигин долгуталлар, – диэн баран Бэргэн аа-дьуо сыыйан ыллаата: – «Кэтэимэ, кыргыттар, кэлбэттэр аны уолаттар, отучча кыс хаар уулунна, уолаттар аам дьон буолтар…»