На вёсцы
Шрифт:
(пяе):
Так хораша, добра жылося У вёсцы нам родненьнай той, Шумелі у полі калосься, А мы йшлі, абняўшысь, мяжой. Цябе мо ужо не пабачу, Калі цяпер кінеш мяне, Ганулька, мей літасьць, я плачу, Бо надта люблю-ж я цябе... Ганулька (пяе): Нямашака рады на гэта, Калі так казалі бацькі; Бог(гаворэ): Будзь супакойны, Стасюк! Я буду памятаць аб табе і буду заўсёды цябе любіць... Але трэба ўжо сьпешацца, у хаце чакаюць мяне. Бывай здароў! (цалуе яго). А вяночак я засушу і схаваю у куфэрку і, глянўушы на яго, буду ўспамінаць цябе.
Стасюк (с прозьбай у голасе). Памятай аба мне!
Ганулька. Буду, буду заўсёды памятаць! (падаюць сабе рукі і разам пяюць).
Клянусь табе на захад сонца, Клянусь табе шумам палёў, Любіць цябе буду да гробу, Сустрэчы чакаючы йзноў. Памятаць цябе я буду Заўсёды праз усё жыцьцё, Ніколі цябе не забуду, Ты яснае сонцо маё.Ганулька (гаворэ). Ну бывай здароў... Бягу ужо! (скора выбегае).
Стасюк (адзін).
Стасюк. Ганулька! Чакай! Яшчэ хвіліну!.. (паўза). Пайшла! Пайшла і можа ўжо ня вернецца! Ніколі.. можа ўжо ніколі... О, якое-ж гэта страшное слова! (сядае на камені). Ганулька! Як-жаж я цяпер жыць буду без цябе!.. (пачынае плакаць).
Стасюк, хлопцы і дзеўчаты.
За сцэнай чуваць пеянье хору, пасьля праходзяць праз сцэну, сьпеваючы, хлопцы і дзеўчаты с косамі і граблямі.
1-ая дзяўчына (да іншых). О! гляньце! Стасюк плача.
1-ы хлапец. Стасюк! Чаго зажурыўся?
2-і хлапец. Стасюк! пара жывёлу да хаты ігнаці!
2-ая дзяўчына (жартуючы). Стасюк! Авечку воўк панес! Ха-ха-ха!.. (Усе са сьмехам выходзяць і пяюць. Песьня памалу заціхае).
Стасюк, Анелька.
Анелька (уходзіць, спагадліва). Стасюк! Даражэньні мой! Не плач! не плач!..
Стасюк (праз сьлёзы). Ідзі! Ідзі, Анелька, да хаты... Кінь мяне.
Анелька Стасюк! Я табе памагу сагнаць жывёлу с поля... Добра?
Стасюк Чаму ты такая... добрая для мяне Анелька?
Анелька. Бо я... бо я.. (пачынае плакаць).
Стасюк. Чаго-ж ты? Кажы.
Анелька (закрываючы
Стасюк (глядзіць на яе зьдзівіушыся дый нічога не разумеючы).
Дэкарацыя такая-ж самая, як у 1-м акце. Праз нейкі час на сцэне нікога нямашака. Чутно ігру на дудцы. Пасьля ўходзіць Стасюк з дудкай у руцэ.
Стасюк (адзін).
Стасюк (сэнтымэнтальна). Вось ужо год прайшоў, другое прыйшло летка!... Так сама сонейка сьвеціць на захадзі, як тагды... Вось тое самае мейсцо, дзе ў апоші разок бачыў яе, дзе вяночак с кветак сплёў... Вось год прайшоў, а яе як няма, так няма. Дзе яна? Што думае? Ці часта мяне ўспамінае?...
(пяе):
Да цябе ўздыхаю, За табой сумую. Калі-ж я пабачў Ганку дарагую! Зацьвітаюць кветкі, Так як і калісьці, а душэнька сумна, як дрэва бяз лісьці. Сонцо сьвеціць ясна, як калісь сьвеціла, - птушачкі пытаюць, дзе-жа твая міла? Птушачкі сьпіваюць, як калісь пеялі... Прадала дзяўчына сэрцо за каралі!..(сядае на камені і пачынае іграць на дудцы).
Стасюк, Цыганка.
Цыганка (уходзіць). Чаго сумны, хлапец? Чаго зажурыўся, маладзец? Хочаш - паваражу табе, усю праўду будзеш ведаць! Хочаш з рукі, дык з рукі, хочаш с карт, дык с карт, ўсю праўду скажу, нічога не затаю... Катора дзяўчына цябе любіць, катору ты, малец, любіш, - ўсё ведаю, ўсё скажу... Хочаш, паваражу...
Стасюк (працягівае даяе далонь). Варажы.
Цыганка (разглядаючы руку Стасюка гаворыць манотонна, сьпеўна). Жыць будзеш доуга... аж да сьмерці. Калі-ж прыйдзе пара памерці, жыцьця, ня будзеш праклінаць, бо шчасьце ў жыцьці будзеш-знаць, - бо вельмі шчасьліў будзеш ты!.. Эх!.. не маркоцься, ня тужы! Вось гэта лінія, што ідзе тут у права на тваей руцэ, гэта якраз на то указ, што вельмі будзеш ты багат, мець будзеш многа зямлі, хат, у цябе будзе ўсяго шмат!.. Эй, не маркоцься-жа, Стасюк! на што?
– ня трэба гэных мук! на што журыцца без патрэбы.
Стасюк. Дзе цяпер Ганулька?
Цыганка. А... дзе дзяўчына твая?
– дык яна блізка адсюль, надта блізка адсюль, надта блізка, ні раз я навет варажыла ей...
Стасюк (ускочыўшы). Дзе яна? Дзе?
Цыганка. Пачэкай-жаж! Дай-жэ мне за варажбу...
Стасюк (выймае зза пазухі вузелок з грашыма і кідае цыганцы). Вос ўсе, што маю... Бяры! і кажы мне, дзе яна?
Цыганка (хаваючы грошы). Я ўжо для цябе буду старацца... Калі хочаш, дык навет любчыку дастану.