Тик син ген?…
Шрифт:
– й, бк, сине бгенге кне д теп китте. Бурычыны кайчан кайтарасы?
Илнур кинт кен нрс йтерг д белмде. Тавыш двам итте:
– Бк булса да, баш миед сыр калмаса да, син бит яхшы белсе – алган нрсне кайтарып бирерг кирк. Син аны алый алырлык дрдме?
– Пош-шел ты!.. – Илнур сйлшне туктату тймсен басты да ишек тоткасына релде.
2
– Сезне дусларыгыз китте. Рхим итеп, мен бу урынга утыра аласыз. Сезг нинди эчемлек кирк?
Кафеда халык кп, официант крсткн урын читт иде. Бик йбт, лег аны беркем белн д сйлшсе килми. Ресторан хезмткрен д ялкау гына авап бирде:
– Бер бокал
– сыра янына берр нрс телмисезме?
Телми иде ул, тик авапсыз да булмый:
– Кириешкы.
Хезмтлндерче блокнотына язды да китрг ашыкты. Мондый херче клиент янында озаклап тору аны чен д авыр иде бугай. Ул киткч, Илнур зе д иел сулап куйды. Аллага шкер…
Казанда нинди ген кафелар юк инде. Грузин да, рмн д, чеченнар да, збклр д, хтта гарплр д з рестораннарын, кафеларын тзегн. Алар шрне бтен почмагында да. Бары тик татарныкы гына юк. Бауман урамындагы "Татар ашлары" дигн кафе да хзер башкача атала икн – Чй йорты. Якында гына самогон йорты. Бик татарныкы кебек т тгел инде ул… Хтта Бауман урамында да татарлык юк…
бу кафе урысныкы иде. Ничек кен яманатын таратсак та урыс ул, барыбер, зебезнеке инде. Мен урыс кешесе белн татарны янш бастыр – аерып алалмыйсы. Ул трек т, збк т, башкорт та тгел. Алар лл кайдан аерылып: "Мин татар тгел!"– дип тора. Урыс зебезнеке. Кафесы да шулай.
Стеналары агач брнлрдн, стллр д лл имннн, лл бтн авыр агачтан ясалган. Урындыклары да кч-хл белн ген кузгатмалы. стллрг згр еп белн чигле ак йм йгннр. Идн уртасында чит-читлре бизклнгн кызыл палас. Тшменд вак-вак лампочкалар.
Артык лл нрссе д юк кебек инде, тик ничектер келг якын булып тоела. Гарп, яки збк кафесына кереп сыра эчеп утыралмыйсы бит инде. Бу алланы мыскыл иткн кебек тоела. монда барсы да иркен. айлы. Рхт. Монда алла да, аракы да сыя.
Иптш егетлре китешеп беткн иде. Кызлар элктергч, шулай булыр инде, кайсы-кайда барып злре ген калырга омтылырлар. Телс, блки, Илнур да шулай итр иде, тик лег анда кызлар кайгысы тгел, Лйлсен аман оныта алмый, келе тулы мхббт кыйпылчыклары. ствен, коллекторлар… ствен… ле ген булган хл д тормышындагы гарип кренешлр чылбырыны бер борасы булып тоелды.
Илнурга гына шулай туры килде микн, лл ниндиерк днья булды бу – берничек т ай тапмалы тгел. Ул келен рвакыт тырмап торган мондый уйларга бирешмск тырышты. Бокалын ашыкмый гына суырды, ара-тир кипкн икмк капкалап куйды. Берни уйламаска кирк, уйласа лл нрслрг кереп китсе д яшвене бер мгънсе д калмаган кебек тоела. Тик уйлары гына зен буйсынмады. Торым-торымга теге кызны кыяфте калкып чыкты:
– Урод! Ниг кысылды? Кем чакырды сине монда? Сине "ярдм"е кем мохта иде…
Тормышны трле мизгеллре була торгандыр инде аны. Тик мондый мизгелне Илнурны келе сыйдыра алмый иде. Булмый инде болай. И яхшысы, кайтып з блм кереп биклнерг д музыка кушып куярга м шуны лззтенд йокыга чумарга. Йокы – бхет, ул тормыштан арынып тору ммкинлеге бир.
Бокалыны яртысына да тшмстн, ул кафедан чыгып китте д баягы парк аша з ен ашыкты. Кн бераз салкынайткан иде. Сыра среме шушы салкынлыктан туып, кубып тшкндй булды. Уйлар да бер-берсен ялгана башлады бугай. Ялгышты ул, хата булды барсы да… Беркемг д яхшылык эшлрг киркми иде… Бер фильм бар бит ле… Зомбилар турында… Ничек аталганын хтерлми инде Илнур. Анда зомбилар гарип итеп крстелми, барсы да нормаль кеше кыяфтенд – кайберлре хтта
Уйларына бирелеп барганда, колагына таныш тавыш килеп брелде:
– н ул! – дип кычкырды хатын-кыз тавышы, – Тотыгыз… н!..
Бу аны з башында, з уйларында ягыраган ялгыш тавыш шикелле иде. Тик алай булып чыкмады… Илнур, нрс булды икн дип борылып караганчы, кемдер аны арт чмечен ниндидер каты нрс белн тондырды. Днья йзеп китте. Илнур чайкалып беркадр торды да ирг ауды.
– Коткаручы! – дигн тавышы ишетелде кемнедер, – Вт, мен сине д чират итте…
Коткаручы… йе шул, ул ниндидер кызны кчлндн коткарырга телгн иде… Тик хаталанган булып чыкты. Беркемне д коткарырга киркми икн… Хтта ярдм сорап кычкыручыларны да… Коткарган хлд д бу халыкны, бу илне дрр рвешт коткарырга кирк. Барсын берьюлы. ул… м мен… Аны инде бер д коткармаячак. Ярым ушсыз булып ирг егылган егетне бернич кеше аяусыз типкли… Илнур башын капларга тырышып бгрлнеп ятты. Башыа басып сикерлре д бар. Аяусыз хзер кешелр. Тик барыбер тнене трле урыннарына элккн аяк эзлреннн сызлану кала иде. Ерактан ниндидер авазлар ишетел:
– , коткаручы булырга телдеме?…
– Герой буласы килдеме?..
м башта калкып чыккан уйларны да зрлек итеп тиблр. Типс тимер зрлек, дигн сз бар бугай… Болар уйларны да з…
"Герой буласы килдеме?.." лл нинди сер двер бу… Батырлык хрмтт булырга тиеш бит инде, з геройларын кешелр югары бялрг, аларга тилшерг омтылырга тиешлр. рхлд, элек-электн шулай килгн. бгенге тормышта ниндидер батырлык кылган кешелрг сантыйга караган кебек карыйлар: акылы аек, пстихикасы дрес булса кеше мондый адымга барырга тиеш тгел, дип уйлыйлар. Хтта ткн заманнарны каарманнарын да трлеч пычратырга, аларны беклеген кимчелек итеп крстерг телчелр бар. Намус, гаделлек, кешелеклелек кебек тшенчлр д шундый ук хлд. гр кем белндер сйлшкнд бу хакта авыз ачасы икн, ул сине тылап та тормый, йогышлы чире барлыгын белгндй, тиз арада китрг ашыга. Монда да нкъ теге фильмдагы шикелле: тышы бер трле, эче – бтн. Кешелрне ген тгел, хис-тойгыларны да, ртрле билгелмлрне д…
аны чынлап та герой буласы кил иде. з Ватанын илбасарлардан азат иткн ата-бабаларына ти егет булырга тели иде. Ил бит инде ул. Илне ирлр якларга тиеш. Халык чен, илдге кешелр чен ирлр аваплы булырга тиеш. Тик аны бу телклрен уртаклашырга атлыгып торучы юк, шунлыктан аны телглн м тормышны р кренеше диярлек ан рхтен тоз сипкндй тоела иде.
* * *
Кеше нинди авыр хллрг калып кайларда гына егылса да аны яклаучы фрештсе була, дилр. Аа да з фрештсе килеп сарыла. ирд бгрлнеп яткан гдсен канатлары белн каплый да:
– Хле ничек сине? – диеп сорый.
– Ыы, – дип авап бир Илнур м керфеклрен ктреп карый. Тнге парк карагылыгын ертып, якты нур булып аны янында фрешт басып тора. Йзеннн ягымлылык, наз, ярату бркел. Илнурны ышыклар чен елгн канатларыннан якты нур тама.
– Тор, – ди ул, – Монда ятма. Никадр авыр булса да торып басарга тырыш. Аунап ятучыларны кадере юк. Хтта алтын булсалар да.
Илнур торырга маташа. Тик буыннары тотмый. Егыла.
– Син кчле, – дип дрт сти фрешт, – Син аягыа басарга тиеш.