Готская Испания
Шрифт:
276 Conc. Tolet. III, can. 19: Multi contra canonum constituta sic ecclesias quas aedificaverint postulant consecrari, ut dotem ei ecclesiae contulerint censeant ad episcopi ordinationem non pertinere, quod factum et in praeteritum displicet et in futuro prohibetur; sed omnia secundum constitutionem antiquorum ab episcopi ordinationem et potestatem pertineant...; Conc. Tolet. IV, can. 33: Noverint autem conditores basilicarum in rebus quas eisdem ecclesiis conferunt nullam potestatem habere, sed iuxta canonum constituta sicut ecclesiam ita et dotem eius ad ordinationem episcopi pertinere.
277 Conc. Tolet. IV, can. 33: Avaritia radix cunctorum malorum cuius sitis etiam sacerdotum mentes obtinet; multi enim fidelium in amore Christi et martyrum in parrichiis episcoporum basilicas construunt, oblationes conscribunt, sacerdotes haec auferunt atque in usus suos convertunt...; Cp. LVis., IV, 5, 6 W; Conc. Tolet. IX, can. 1; X, can. 3.
278 Conc. Tolet. IV, can. 33; Conc. Tolet. IX, can. 1: Item de rebus ecclesiae nihil episcopi auferant, et qualiter proximi fundatoris ecclesiarum sollicitudinem gerant.
279 Conc. Bracar. I, can. 7.
280 Conc. Bracar. II, can. 2.
281 Conc. Tolet. VIII, can. 4.
282 Conc. Tarracon., can. 8.
283 Conc. Tolet. III, can. 20.
284 Form. Wis., No. 8.
285 Conc.. Tolet. IV, can. 33: ...tam de oblationibus quam de tributis ac frugibus tertiam consequantur.
286 Conc. Tolet. VII, can. 4.
287 Conc. Tolet. IX, can. 6: Ut episcopus tertiam ecclesiasticarum rerum sibi debitam cui elegerit conferat. О том, что епископы претендовали в VII в. на какие-то поборы с приходских и частных церквей, свидетельствует и житие Фруктуоза. Он считает нежелание магнатов и священников отказываться от десятин и других доходов (очевидно, в пользу епископов) причиной превращения частных церквей в монастыри. Fruct. Regula. с. 2: ...dum formidant suas perdere decimas, aut caetera lucra relinquere, conatur quasi monasteria aedificare.
288 Conc. Emerit, can. 11.
289 Conc. Tolet. XI, can. 5: De compescendis excessibus sacerdotum.
290 Conc. Emerit, can. 16.
291 Conc. Tolet. XVI, can. 5: ...instituit, ut tertias quas antiqui canones de parrochiis suis habendas episcopis censuerunt, si eas exigendas crediderint, ab ipsis episcopis dirutae ecclesiae reparentur.
292 Conc. Bracar. II, can. 6.
293 Conc. Tolet. IX, can. 2.
294 Р. Бидагор цитирует некоторые надписи на испанских церквах VII в., в которых употреблены выражения - "hereditas nostra", "proprio iure dicavi". R. Вidagоr. Op. cit., pp. 75-76.
295 Ibid., р. 125.
296 LVis., V, 1, 4.
297 Conc. Tolet. VI, can. 5; LVis., IV, 5, 6 W; Vаler. Vita S. Fruct. c. 2.
298 Conc. Emerit., can. 17: ...quod si laicus, quamvis ingenuus in domo ecclesiae tamen nutritus et ab ecclesiae rebus dignitatis gratia praeditus, iuxta quod dignitas eius exegerit, pro tali excessu excommunicationis sententia feriendus erit... si maior fuerit qui dignitate polleat sex mensibus ab episcopo suo excommunicatus maneat...
299 Conc. Caesaraug. III, can. 3: Ut monasteria diversoria secularium non fiant... quosdam abbates... dum quasi patrono affectu aditum secularibus in monasteriis adtribuunt, diversas insolentias monachis ibidem Deo deservientibus ingerunt, dum et eorum operationem, quo se divinae pietati placituros alacri curiositate exhibent, deprehendunt...
300 Fruct. Regula monastica, c. 2: Solent enim nonnuli ob metum gehennae in suis sibi domibus monasteria componere, et cum uxoribus, filiis, et servis atque vicinis, cum sacramenti conditione in unum se copulare, et in suis sibi, ut diximus villis et nomine martyrum ecclesias consecrare, et eas falso nomine monasteria nuncupare.
301 Conc. Tolet. X can. 3.
302 Conc. Hisp. II, can. 9; Conc. Tolet. IV, can. 48.
ГЛАВА VII
1 Salv. De gubern. Dei, V, 5, 23: Et hinc est, quod etiam hi, qui ad barbaros non confugiunt, barbari tamen esse coguntur scilicet ut est pars magna Hispanorum, et non minima Gallorum, omnes denique, quos per universum Romanum orbem fecit Romana iniquitas iam non esse Romanos. Перед этим Сальвиан рассказывал о бегстве людей, угнетенных налогами, к варварам или багаудам (Ibid., V, 5, 22).
2 Hydat. Chron., 125 (а. 441).
3 Ibid., 128 (а. 443).
4 Нуdat. Chron., 141 (а. 449): Basilius ob testimonium egregii ausus sui congregatis in ecclesia Tyriassone foederatos occidit ubi et Leo eiusdem ecclesiae episcopus ab isdem, qui cum Basilio aderant, in eo loco obiit vulneratus.
5 Hydat. Chron., 158 (а. 454): Per Fredericum regis fratrem Bacaudae Terraconenses caeduntur ex auctoritate Romana.
6 Ibid., 179 (а. 456): In conventus parte Bracarensis latrocinantum depraedatio perpetratur. См. Е. А. Тhоmpsоn. Op. cit, p. 16.
7 Hydat. Chron., 174 (а. 456).
8 Hydat.Chron., 178.
9 Ibid., 179.
10 В начале V в. испано-римские магнаты успешно отражали в течение трех лет попытки вандалов, аланов и свевов прорваться в Испанию (см. Oros. Hist. VII, 40, 5). В 464 г. знать Тарракона оказала вооруженное сопротивление войскам вестготского короля Эйриха (см. Isid. Hist. Goth., 34 (а. 473).
11 О. Нirsсhfeld. Der Grundbesitz der romischen Kaiser. Beitrage zur alten Geschichte, Bd. II, 1902, S. 308; A. Ballesteros у Beretta. Op. cit., p. 912; Е. М. Штаерман. Кризис рабовладельческого строя в западных провинциях Римской империи. М., 1957, стр. 161.
12 Весьма любопытно рассуждение Сальвиана, где он сопоставляет королевства, образованные на римской территории варварами, и районы, в которых господствовали багауды. Sаlv. De gubern. Dei V, 5, 22: Itaque passim vel ad Gothos vel ad Bacaudas vel ad alios ubique dominantes barbaros migrant. См. также А. Р. Корсунский. Движение багаудов. ВДИ, 1957, No 4, стр. 79-80.
13 В сб. "II passagio dall'antichita al medioevo in occidente", pp. 437-438, 440.
14 См. А. Р. Корсунский. Ук. соч., стр. 79-80.
15 См. также ответ С. Маццарино на выступление К. Санчес-Альборноса. S. Mazzarino. Op. cit., р. 439.
16 См. выше, стр. 145-146, след.
17 CEur., 277; LVis., X, 2, 2.
18 LRVis, PS, V, 3, 1 I; LRVis., CTh., IX, 23, 1 I. Cp. LRVis, PS, V, 31, 1.
19 LVis., VI, 1, 1; VII, 4, 2; IX, 2, 8 W.
20 Johann. Biclar. Chron., с. 213 (а. 572): Leovegildus Rex Cordubam civitatem diu Gothis rebellem nocte occupat et caesis hostibus propriam facit multasque urbes et castella interfecta rusticorum multitudine in Gothorum dominium revocat; ibid., p. 215 (а. 577): Leovegildus rex Orospedam ingreditur et civitates atque castella eiusdem provinciae occupat et suam provinciam facit et non multo post inibi rustici rebellantes a Gothis opprimuntur et post haec integra a Gothis possidetur Orospeda.