Казкi (на белорусском языке)
Шрифт:
– Я - каралевiч, - сказаў юнак.
– Гэты злы карлiк выкраў мае скарбы, а мяне самога ператварыў у мядзведзя. Дзiкiм зверам павiнен я быў бадзяцца па лясных нетрах да таго часу, пакуль яго смерць не вызвалiць мяне. I вось нарэшце ён пакараны па заслугах, а я зноў стаў чалавекам. Але я нiколi не забудуся, як вы пашкадавалi мяне, калi я быў яшчэ ў звярынай шкуры. Больш мы з вамi не расстанемся. Няхай Беласнежка стане маёй жонкай, а Красназорка жонкай майго брата.
Так i адбылося. Калi прыйшоў час, каралевiч ажанiўся
Каштоўныя скарбы, схаваныя карлiкам у глыбокай пячоры, зноў заблiшчалi на сонцы.
Добрая ўдава яшчэ доўга жыла ў сваiх дачок спакойна i шчаслiва. Абодва ружовыя кусты яна ўзяла з сабою. Яны раслi пад яе акном i кожны год расцвiталi там цудоўныя ружы - белыя i чырвоныя.
СТАПТАНЫЯ ТУФЛIКI
Жыў-быў некалi кароль. Меў ён дванаццаць дачок, адна за другую прыгажэйшая. Спалi яны ўсе ў адной зале, ложкi iх стаялi побач. Вечарам, калi яны клалiся спаць, кароль зачыняў дзверы на засаўку. А ранiцай, калi адкрываў дзверы, прыкмячаў, што туфлiкi ў дачок ад танцаў стаптаныя.
Задумаўся кароль: што адбываецца ноччу ў спальнi дачок?
Загадаў уладар клiкнуць клiч па ўсяму каралеўству: той, хто даведаецца, дзе яго дочкi танцуюць ноччу, зможа выбраць адну з iх сабе за жонку. А пасля яго смерцi стаць i каралём.
Была яшчэ адна ўмова. Той, хто возьмецца разгадаць тайну, але за тры днi i ночы не разгадае, пазбавiцца сваёй галавы.
Вось неўзабаве аб'явiўся адзiн смелы каралевiч. Яго добра прынялi, а вечарам адвялi ў пакой, побач з залай-спальняй. Вартаўнiку падрыхтавалi ложак, пакiнулi дзверы ў дзявоцкую спальню адчыненымi.
Але каралевiч не вытрымаў i моцна заснуў. А ранiцай усе ўбачылi, што каралеўны зноў хадзiлi некуды танцаваць. Туфлiкi iх стаялi ў зале, але падэшвы былi прашараваныя да дырак.
I на другую, i на трэцюю ноч здарылася тое ж самае. Каралевiчу без шкадавання адсеклi галаву.
Багата адважных малойцаў бралiся за рызыкоўную справу. Але нiхто не выканаў каралеўскага загаду.
I вось здарылася так, што ў той горад, дзе жыў кароль, завiтаў адзiн паранены салдат. Сустрэлася на яго шляху бабуля, пачала распытваць. Салдат жартуе:
– Ды я сам не ведаю, куды iду. Кажуць, тут нiяк не могуць дазнацца, дзе каралеўны свае туфлiкi стоптваюць. Хачу разгадаць тайну. Можа, каралём зраблюся.
– Ды гэта не вельмi цяжка, - сказала бабуля.
– Ты толькi не пi вiна, якое вечарам табе прапануюць. Прытварыся, нiбыта моцна спiш.
На развiтанне добрая бабуля дала салдату плашч-невiдзiмку.
Набраўся бедны салдат смеласцi i да караля жанiхом аб'явiўся. Яго прынялi хораша, як усiх папярэднiкаў. Прыбралi ў каралеўскую адзежу.
Наступiў вечар. Пара класцiся спаць. Салдата адвялi ў пакой, побач са спачывальняй каралеўнаў, прапанавалi кубак вiна. Але салдат схiтраваў. Прывязаў да падбародка губку. У яе ўсё вiно i ўвабралася.
Лёг салдат у ложак
– I гэты малойчык мог бы сваё жыццё паберагчы.
Адчынiлi каралеўны шафы, куфэркi, шкатулкi, пачалi прыбiрацца, прыхарошвацца. Малодшая раптам кажа:
– Вы ўсе радуецеся, а ў мяне на душы неяк цяжка. Адчуваю, нешта з намi сёння здарыцца.
– Эх ты, пужаная варона, - сказала ёй старэйшая, - усяго ты вечна баiшся! Нас ужо вунь колькi каралевiчаў вартавала, а гэты салдат i без соннага зелля захроп...
Сабралiся каралеўны, яшчэ раз зiрнулi на соннага салдата, падумалi, што баяцца няма каго. Старэйшая пастукала па сваiм ложку, i ён у той жа мiг апусцiўся ў падзямелле. I сышлi каралеўны туды.
Салдат усё гэта прыкмецiў, бо ён жа толькi прытвараўся, што моцна спiць. Хуценька накiнуў на сябе плашч-невiдзiмку i таксама пабег унiз па лесвiцы. Ды заспяшаўся, наступiў малодшай на плацце. Каралеўна спалохалася, крыкнула:
– Што гэта? Нехта пацягнуў мяне за плацце.
– Не прыдумляй, - азвалася старэйшая.
– Гэта ты, вiдаць, за кручок зачапiлася.
Урэшце сышлi яны ўнiз. Апынулiся на цудоўнай алеi. Лiсце на дрэвах срэбранае. Ад гэтага алея зiхацела, свяцiлася. Салдат вырашыў узяць для доказу галiнку з дрэва. Толькi ламануў, як пачуўся страшны трэск.
– Вой, што гэта?!
– ускрыкнула малодшая.
Старэйшая супакоiла:
– Гэта салютуюць на радасцях, што мы хутка вызвалiм ад чараў нашых прынцаў.
I пайшлi каралеўны па залатой алеi, пасля - па алмазнай. Салдат i на iх адламаў з дрэваў па галiнцы. Кожны раз малодшая ад трэску палохалася, а старэйшая сястра - супакойвала.
Так дайшлi яны да вялiкай ракi. На беразе стаяла дванаццаць лодак. У кожнай з iх сядзеў прыгожы прынц. Пачалi каралеўны рассаджвацца: кожная да свайго прынца. Салдат ускочыў у лодку разам з малодшай каралеўнай.
Адплылi ад берага, прынц кажа:
– Нешта лодка сёння цяжкая. Грабу з усiх сiл...
– Гэта, вiдаць, ад спякоты. Мне таксама млява, - супакоiла малодшая.
Пераплылi раку, а на тым беразе стаяў прыгожы, асветлены замак. З яго лiлася вясёлая музыка, гучалi трубы, лiтаўры. Увайшлi маладыя ў замак. I кожны прынц пачаў танцаваць са сваёй любай.
Салдат танцаваў разам з усiмi. Ён быў нябачны, таму i пацяшаўся з гуляючых як хацеў. Паднясуць каралеўне кубак з вiном, а ён возьме ды цiхенька вып'е. Асаблiва жахалася ад гэтага малодшая, але старэйшая прымушала яе маўчаць.
Так яны пратанцавалi да трох гадзiн ранiцы. Туфлiкi iх стапталiся. Давялося прыпынiць скокi. Перавезлi прынцы каралеўнаў цераз раку. Салдат на гэты раз сеў у лодку да старэйшай. На беразе каралеўны развiталiся з малойцамi, паабяцалi вярнуцца да iх з надыходам новай ночы.