Маці ўрагану
Шрифт:
Антох. Ты мяне да сябе прыпражным не бяры.
Вашчыла. Ну до, до... Значыць, так, людзі, заўтра выступаем. Нас чатыры тысячы ды ў Крычаве прыдатных да зброі знойдзецца столькі ж. Карпач, каравулы праверыў?
Карпач. Праверыў. I перад імі хаця б чый след.
Iлья. Які след? Завея мяце. I пройдзе нехта – міргні вокам і ўжо не відаць.
Поп. Хто ў такую завіруху куды палезе? Спяць на печках.
Вашчыла. Усё
Поп. I я з ім.
Антох. Я пайду.
Вашчыла. Вы там перасабачыцеся. Ты, Антох, ідзі лепей з Бачком і Ветрам на ўсходнюю лінію вазоў. Вы, Карпач з Яўхімам, на лінію Мікіты з Барсукоў. Ну, а я з Васкам ды Лаўрэнам праверым з боку Сажа. Рушылі.
Разыходзяцца ўсе, акрамя Надзеі, якая зараджае і раскладае на лаве пісталеты. Дзесятка паўтара.
Надзея. I пораху няшмат. У Крычаве порах. Куды ні кінь, адна дарога, Крычаў.
Вяртаецца поп з Бесавічаў.
Ты што так скора, айцец?
Поп. А Ілья адзін пайшоў. Мне сказаў вяртацца і не кідаць цябе адну. Каб бярог.
Надзея. Мяне страх беражэ. Лепей, чым што.
Поп. Ды што, урэшце, з табою і з Ветрам такое?
Надзея. А ты спытай, як скончыў войт з Ківаверцаў.
Поп. Страх з ім скончыў. А іншага, можа, нічога й няма.
Надзея. Паспрабуй.
Поп. Ну, не. На ўсякі выпадак не буду.
Надзея. I правільна зробіш.
Поп. I вораг памрэ, калі дакранецца?
Надзея. I ён.
Абтрасаючы бурку, заходзіць Агна Вецер.
Ты?
Агна. Дзе сын?
Надзея, На пасты пайшоў. Што такое?
Агна. Пястжэцкі яшчэ ўдзень рушыў з усімі сіламі на Царкавішчы. Папярэдзь Васіля і Вашчылу.
Поп. Я папярэджу (выходзіць).
Надзея. А вы ж як?
Агна. А мы пайшлі папярэдзіць вас ды збіліся. Блукалі. А пасля ўбачылі след, што вёў з вашага табара. Напаўзанесены. Па ім і прыйшлі.
Надзея. А як жа каравулы мінулі?
Агна. А не было ніякага каравула. Выбіліся па следу акурат на Воўчы Яр.
Надзея. Чакай. Там жа самы моцны каравул. Туды Ілья пайшоў. Папа назад адаслаў. Ой, нешта нядобрае.
I тут яны замерлі, бо спачатку наводдаль, а пасля бліжэй і бліжэй з усіх бакоў пачуўся крык, тупат ног, ярасны ляск сталі аб сталь, ломат мячоў, а пасля гул гармат. Вялікага мноства гармат, у акружэнні якіх зараз яны.
Агна. Спазніліся. Усё.
Грукат – адкінуў дзверы, і ў капліцу ўварвалася завіруха, забіўся, затрапятаў агонь. Пасля ў праём упаўзае з акрываўленай галавою Ілья Карпач.
Ілья. Ярам прайшлі. Табар штурмуюць. Мяне аглу... (Траціць прытомнасць.)
Агна (бярэ пісталет). Бяры і ты.
Чакаюць. Несамавіты, вар’яцкі, безупынны гул гармат. Нема крычыць сама зямля.
Надзея. Нібы пекла раскрылася.
Агна. Бегчы трэба. Адкуль прыйшлі – там іх зараз няма. Коні за прыбудовай. Бяжыце.
Надзея. Куды нам бегчы, асуджаным? Ад каго? Ад сябе?
Агна. Якія вы асуджаныя? Якія вы да д’ябла асуджаныя?! Хто асуджаны – ведаю. А вы – не!
Надзея. Не разумею.
Агна. Зразумееш. Шукай яго. Усё яшчэ наперадзе ў вас.
Адстрэльваючыся, збіраюцца ў капліцы ўсе, што спачатку былі тут.
Вашчыла. Усе тут? Усе. Хаця ненадоўга, а ўсе. Сціхнулі гарматы, але страляніна мацнее. Ненадоўга. Што ж, дзешава яны нас не возьмуць. Зараджайце ўсё, што ёсць. У каго колькі пісталетаў?
Галасы: Адзін... тры... два... тры... адзін...
Поп. У мяне два. Дзве кулі. Так і загінеш.
Агна. Не трэба гінуць. Яр вольны ад іх. Коней завадных – пятнаццаць. Вось, праз прыбудову. Вы можаце яшчэ зноў пачаць. Гэта не канец.
Вецер. Астатнія хай бягуць. Мне – нашто?
Агна. Нічога ты не ведаеш, дурню. Ты...
У гэты момант знадворку рвануў залп, замалаціла па мурах і атынкоўцы. Сёй-той страляе ў адказ у праём дзвярэй. Страляе з абодвух пісталетаў і поп. Прыцэльна. Не ў дзверы. Цішыня.
Карпач. Параненыя ёсць?
Вашчыла (трымаючыся за плячо). Я... Я, здаецца, адваяваўся.