Nar ?ubu?u
Шрифт:
?riz?ni t?l?mt?l?sik gozd?n kecirdim. Muxtar kisi dediyi kimi, h?r seyi t?fsilat? il? yazm?sd?, h?l? bes d? ustun? qoymusdu. Sonda da bel? bir qeyd etmisdi: "Art?q d?r?c?d? xahis edirik, yolun yerini d?yisdir?siniz, biz asag?da imza ed?nl?r bu biab?rc?l?ga daha doz? bilm?rik…".
– Muxtar kisi, b?s niy? t?klif vermirsiniz? Demirsiniz ki, yolu hara d?yism?k olar? – Sorusdum v? ozum d? fikirl?s?-fikirl?s? qald?m, gerc?kd?n yolu hans? t?r?f? d?yism?k olard?.
M?nc?, yolu d?yism?k mumkunsuzdu. Binan?n sol t?r?find?n m?h?ll?y? ged?n yol hans?sa idar? t?r?find?n tutulmusdu, hundur hasar lap d?mir yolun q?rag?nad?k c?kilmisdi. Sag t?r?fd?n d? bizd?n sonrak? iki bina qurtaran yerd? basqa bir qaraj ?razini tutmusdu, orda da iritonnajl? mas?nlar saxlan?l?r, h?m d? t?mir-xidm?t isl?ri h?yata kecirilirdi. Oradan da yol salmaq mumkun deyildi.
– M?n? n? var! Hara d?yis?c?kl?r, qoy d?yissinl?r.
– G?lin, oz aram?zda el?-bel? gotur-qoy ed?k, – dey? t?klif verdim.
– Onlar v?zif?d? oturublar, qoy onlar da baslar?n? isl?tsinl?r.
– Imzaya bir soz demir?m, qol c?kir?m, ancaq ?h?miyy?t verm?y?c?kl?r.
– Daha bir ?riz? var. – Muxtar kisi qovluqdan basqa bir ?riz? d? c?xartd?. – Buyurun, bunu da oxuyun.
?riz?d? yaz?lm?sd?: "Filan s?h?rin m?nzil-istismar idar?sinin r?isin?. Biz, asag?da imza ed?n boz binan?n sakinl?ri, xahis edirik ki, m?is?t tullant?lar? ucun n?z?rd? tutulmus zibilqablar?n? bizim binan?n yan?ndan y?g?sd?ras?n?z v? yuz metr aral?da bir yer? qoyas?n?z. Bel? ki…".
Muxtar kisi milc?k y?g?nt?s?ndan, it toplant?s?ndan, zibil es?nl?rin hay-kuyund?n, tullant? cor?kl?ri toyuq-cuc? ucun gotur?nl?rin bir-birl?ril? dava-dalas?ndan; bir sozl?, h?r seyd?n t?fsilat? il? yazm?s v? binada yasayan elit t?b?q?nin firavanl?g? namin? v?zif?d? olan bir aristokrat kimi bu add?m? atacag?n?za umidvar olduqlar?n? xususil? vurgulam?sd?…
– Nec?dir? – ?riz?ni oxuyanda gulums?diyimi gorub Muxtar kisi d? guldu. – S?n h?l? Muxtar day?n? tan?m?rsan. Muxtar day?n?z olmazd? burda, zibil icind? itib-batard?lar.
Uz verm?k ist?m?dim, ciddil?sdim. Uz vers?ydim, bir az da xos sif?t gost?rs?ydim c?x?b getm?y?c?kdi, b?lk? cay da ist?y?c?kdi.
Odur ki, Muxtar kisid?n zibilqablar?n? hara apar?b qoya bil?c?kl?ri yeri sorusmad?m, ?h?miyy?tsiz bildim. Ozluyumd? t?s?vvur etdim ki, hardasa, yuz metr m?saf?y? apar?blar. Biz d? boz binan?n sakinl?ri ?limizd? zibil torbalar?, vedr?l?ri, korobkalar? s?h?rin aras? il? h?r gun o qutular?n yan?na gedib-g?lirik. Uc binan?n h?r?sind? yuz doxsan ail?… Bir sozl?… zibil karvan?…
– M?nzilin nomr?si yaz?lan c?rg?d? v?siq?nin nomr?sini qeyd el? v? imzala. – Muxtar kisi buyurdu.
?riz?nin arxas?nda v? ?lav? olunmus v?r?qd? coxlu imza vard?. ?limin ici kimi bilirdim ki, bos seydi, n? yolun yerini d?yis?c?kl?r, n? d? zibilqablar?n? yuz metrlik m?saf?y? aparacaqlar. Bununla bel?, qocan?n x?trin? d?ym?k ist?m?dim, ?ziyy?t c?kib ?riz? yazm?sd?, qap?-qap? dusub m?nim kimi inadkarlarla mubahis? ed?-ed? imzalatm?sd?. T?qaudcu adamd?, ozu d? t?k yasay?rd?, bir isl? m?sgul olmal?yd?, ya yox…
Indi ona el? g?lirdi ki, bizim qayg?m?za qal?r…
Qonsulardan secilm?k ist?m?dim. Qoca dediyi kimi s?xsiyy?t v?siq?min nomr?sini qeyd etdim v? imzalad?m. Muxtar kisi ?riz?ni qovluguna qoydu.
– Bundan sonra gor?c?ks?n, butun isl?rin xod ged?c?k. T?k yasayan qad?n?n evind? kisinin peyda olmas? ugur ?lam?tidir.
Qoca qovlugu da goturub sevin?-sevin? getdi. Onun usaq kimi sevindiyin? lap gulm?yim tutdu. Bir d? n? dediyini anlaya bilm?dim. Bu n? deyir? Kisinin peyda olmas?… n? dem?k? Ugur ?lam?ti n?dir? M?nim ax? hec bir plan?m yoxdur. Hec bu bar?d? dusunmur?m d?… Bel? yasay?s?mdan, bel? hal?mdan raz?yam.
Iki gun sonra axsam isd?n g?l?nd? gozl?rim? inanmad?m. Binan?n arxa t?r?find? yolun duz q?rag?nda zibil qutular?n? k?nar mudaxil?l?rd?n qorumaq ucun ustuortulu xususi yerin tikintisin? baslam?sd?lar. H?l?lik is? zibilqablar?n? d?yismisdil?r. Ustuac?qlar? goturub, yerin? qapag? ac?l?b-ortul?n qablar qoymusdular.
– H??… Bu, art?q real is oldu, – deyib kecdim.
"S?n dem?, Muxtar kisi z?hl?tok?n deyilmis, ozu dediyi kimi, s?ks?ni coxdan haqlay?bm?s. Dunyagormus adam kimi sozu havaya atmayacaqd? ki… B?lk?…".
Agbas
Iyirminci ?srin sonu biz? ufuqd?n bax?rd?. Ufuqun o tay?nam? kecmisdik, yoxsa surusub geri dusmusduk, bilmir?m. On il idi ki, aralanm?sd?q. Iki mininci ilin ilk onilliyind? atlar?m?z? hara g?ldi, dordnala cap?rd?q. Bizim ucun yeni dovr ot?n ?srin doxsanlar?ndan baslay?rd?. O vaxt kimin taleyin? hara yaz?lm?sd?sa, h?yat neyinin akordlar?n? orda d?nq?ldatmaq xos xatir? kimi h?rd?n yaddas?m?z? t?z?l?yirdi.
El? m?n d? o vaxtdan Moskvadayd?m, m?rk?zi topdansat?s bazalar?n?n birind? kohn? dovrun dili il? des?k bas kassir, t?z? qaydalara gor? x?zin?dar isl?yirdim. Al?nan mallara n?zar?t edirdim, m?bl?gin aparata duzgun vurulmas?na bax?rd?m ki, h?m itgi olmas?n, h?m d? vergi od?m? vaxt? problemimiz yaranmas?n. Iscil?r aras?nda Iqtisad universitetini bitir?n yegan? adamd?m, sef s?n?dl?rimd?n basqa savad?m?, beyni?ni, bir d? fantaziyam? yoxlay?b is? goturmusdu. “Ticar?td? ki, fantaziyan olmad?, batd?n”, h?mis? bel? dey?rdi. Nec? ildi ki, burdayam. Insaf?n, v?ziyy?timd?n raz?yam, isl?rim yaxs? gedir.
Tan?yanlar bilir, Moskva Moskvad?, t?svirin?, t?rifin? ehtiyac yoxdu, qoynunda ham?ya yer tap?l?r. Sovetl?r dovrund? d? bel?ydi, sovetl?r dag?landan sonra da…
Bizim Moskvada n? azar?m?z var? Ham?m?z bura isl?m?y?, qazanmaga g?lmisik. O boyda imperiyan?n, indi d? Rusiyan?n bas s?h?ridi, burda is d? yaxs?d?, qazanc da. N? q?d?r ki, cavan?q, can?m?z gumrahd?, isl?m?li, qazanmal?y?q.
Sef?miz Leninqrad s?h?rind?n g?lib. Yaxs? adamd?r, gozu, konlu toxdur. Gorub, goturmus, alic?nab ail?d?n c?xd?g? d?rhal hiss olunur. Qiym?tl?ri d? miinasib mu?yy?nl?sdirir, iscil?rini d? doland?r?r. Onlar?n isl?rin? cox varmasam da hiss edir?m ki, son vaxtlar Moskvanm idar?ciliyini leninqradl?lar ?l? al?blar. T?kc? ticar?td? yox, el? h?r sah?d?…
Bazada bir cox mill?tl?rin numay?nd?l?ri isl?yir. Sulh v? ?min-amanl?q s?raitind? dolan?r?q. N? Pribaltika olk?l?rind?n bir adam var, n? d? C?nubi Qafqazdan, Az?rbaycandan yegan? adam m?n?m. Duzdur, ?vv?lki kimi dostluq munasib?tl?ri qalmay?b, kapitalizm oz boz sif?tini ham?ya gost?rm?kd?di, indi ham? oz qazanc?n? dusunur. Bununla bel?, aram?zda mu?yy?n x?tir-horm?t qorunub-saxlan?l?r?r. Sef ozu d? ciddi intizaml?d? dey? isd? hec kim c?z?g?ndan c?xm?r.
Sef muhaf?z? m?s?l?sini cecenl?r? taps?r?b, bazan?n ?sas vuran qolu onlard?. Muhaf?z?nin r?isi ham?m?z?n boyuyu say?l?r. Duzdur, h?r k?s oz sah?sind? isini apar?r, amma bir problemimiz yarananda onunla m?sl?h?tl?sm?li oluruq.