Nar ?ubu?u
Шрифт:
Sovetl?r vaxt? coxlar?n?n yuxar?dan asag? baxd?g? ozb?kl?r d? xususi f?all?qlar? il? secilir, bazaya can?yananl?q gost?rirl?r. Onlardan ikisi sef?n ?n yax?n etibarl? adam?na cevrilib. Biri bazan?n icind? f?aliyy?t gost?rir, dig?ri is? bazan?n k?nar?nda dolas?r. ?lli, yuz add?m m?saf?d?n bir it kecs? bel?, sef?n ondan da x?b?ri olmal?d?.
Xulas?, h?r k?s bas?n? asag? sal?b sef?n mu?yy?nl?sdirdiyi qaydada oz isi ib m?sgul olur. M?n kassaya bax?ram, o biril?r d? oz isl?rin?. B?z?n butun gunu bas??n? qald?rmaga vaxt?m olmur. Cox nadir hallarda ortada bosluq yaran?r. Bel? gunl?rin birind? bazan?n k?nar?nda f?aliyy?t gost?r?n ozb?k Vaxob t?ng?n?f?s qac?b yan?ma g?ldi.
–Cold? bir kisi var, s?ninl? maraqlan?r. Ucaboy, heyv?r?nin biridir, saclar? da dumag, pamb?q kimidir. Deyir h?myerlindir. – Vaxob bunlar? birn?f?s? uyudub tokdu.
–Day cold? niy? qabag?n? k?sib saxlam?san? – Yar?zarafat, yar?ciddi Vaxoba ac?qland?m. – Madam ki, bazan?n giris qap?s?nacan g?lib, dem?li, buran? tan?y?r. H?myerlim oldugunu soyl?yir, qoy, ic?ri kecsin.
Dogrusu, h?rd?n h?myerlil?r ucun dar?x?rd?m. Is-ev, ev-is bas?m? el? qat?rd? ki, bir d? gorurdun ay?nan bir az?rbaycanl? il? qars?lasm?rsan. Adam?n burnunun ucu goyn?yir h?myerlisini gorm?k, oz ana dilind? bes-on k?lm? dan?smaq ucun…
–Yox e… – Vaxob ogurluq ustund? tutulmus adamlar kimi udqundu, cec?l?di. – Bel?… birt?h?r adamd?. Tez-tez ora-bura boylan?r, vurnuxur, n?s? narahat adama oxsuyur. Ona gor? qac?b g?ldim ki, x?b?r ver?m.
–N?t?ri adam olur-olsun, burax, g?lsin. S?n hec narahat olma. ?g?r bir sey bas vers? d?, qorxma, Murad burdad?. – Cecenl?rin, h?m d? muhaf?z?nin boyuyunun ad? Murad idi, onu n?z?rd? tuturdum.
Vaxob c?xd?. Bir az kecmis h?myerlim g?ldi. Vaxob dediyi kimi ucaboy yek?p?rin biriydi, yogun olmasa da dolub?d?ndi. Saclar? agappaq agarm?sd?, muharib? vaxt? y?g?lmad?g?ndan tarlalarda qal?b bozumtul-ag?mt?l r?ng alan Beyl?qan pamb?g?na oxsay?rd?, sif?tind? q?r?slar ?m?l? g?lmisdi, ciddi gorkomi vard?. Boylu-b??xunluydu; ya idmanc?yd?, ya da sistem adam?yd?, m?nim n?z?rimc?…
–Zdorov! – M?ni rusca salamlad?, ?l tutub gorusduk. – Kto xozyain?
M?n? maraql? gorundu. M?nim ad?ma, m?nim yan?ma g?libs?, xozeynu neynir?
–Nc vajno. – Astadan cavab verdim, sef ozu bel? taps?rm?sd?, “h?r sey? gor? m?ni narahat etm?yin, yola verin, getsin”, demisdi. – N? laz?md?, m?n? deyin.
Bundan sonra daha hec n? dem?di. Vitrinl?rin, polkalar?n aras? il? bir xeyli g?zdi, qiym?tl?r? baxd?. Sonra x?r?m-x?rda seyl?r; ketcup, siqaret, sudlu sosiska, cem, mayanez v? basqa tez-tez t?l?b olunan ?rzaqlardan goturdu. Karzin? y?g?b kassaya yax?nlasd?.
–Poscitay! – dedi.
?rzaqlar? bir-bir goturub qiym?tl?rin? baxd?m, kassa aparat?na vurub hesablad?m. Cek c?xard?b t?qdim etdim.
–Sizd? qiym?tl?r munasibdir, basqa yerl?r? baxm?s nisb?t?n ucuzdu. – Bunu da rusca dedi v? ald?qlar?n?n pulunu od?di.
Pulun qal?g?n? qaytard?m. Al?b cibin? qoydu v? c?x?b getm?k ist?di. Horm?t ?lam?ti olaraq m?n d? onunla c?xd?m ki, qap?dan yola sal?m, getsin.
–X?trin? d?yib-eliy?n yoxdur ki? – Cold? bunu sorusdu.
–Yox! Yaxs?l?qd?. Coxdan burdayam. Al?sm?sam. Ham? da tan?y?r.
–Varsa, de, c?kinm?. – Israrla sorusdu. – Ist?yirs?n, sefin telefonunu ver, bu d?qiq? z?ng vurub taps?r?m…
–Ehtiyac yoxdur. – Gulumsundum ki, arxay?n olsun. – Munasib?timiz yaxs?d?r. T?s?kkur edir?m.
–Bax d?… Bura Moskvad?r, yetim-yesir yeri deyil. Diribas olmaq laz?md?r. Fag?r olarsan, bas?na qapaz vurub cor?yini ?lind?n alarlar. – dedi.
Darvazan?n agz?na catm?sd?q dey? sagollasd?q. O, ancaq rus dilind? dan?sd?, m?n d? rusca cavabland?rd?m. Niy? bel? el?di, bas acmad?m. Ad?t?n, burda h?myerlil?r gorus?nd? oz dill?rind? dan?s?rlar. Aral?da dayanan mas?n?na oturub getdiyini gor?nd?n sonra bazaya qay?td?m. Murad qap?n?n agz?nda m?ni gozl?yirdi.
–H?myerlindi? – Catan kimi sorusdu. – B?s niy? rusca dan?s?rdm?z? Ad? n?dir?
–H?. – deyib ciynimi c?kdim, hesabat verm?yi xoslam?rd?m.
–Onu hardan tan?y?rsan? – ?l c?km?di. – Ya o, s?ni hardan tan?y?r?
–Tan?m?rd?m. Indi tan?s olduq.
–Ad? n?ydi? – Bir d? sorusdu.
–Maraqlanmad?m.
–Bax ha… ehtiyatl? ol. – Murad x?b?rdarl?q etdi. – Biz adam tan?yan?q, sif?tind?n d?l?duza oxsay?r.
–El? dem?… – Inciy?nt?h?r oldum.
–B?s n? deyim? – Murad gulumsundu, y?qin ki, konlumu almaq isl?di. – Gormurs?n qurddur?
–M?nim h?myerlim qurd olmal?d?r d?… – P?rtliyim sovusdu. – Caqqal, it olmayacaq ki…
Dogrusu, Murad?n cavab?n? vers?m d?, ac? sozl?rin? al?nd?m, bir az da p?rtfason oldum, ancaq cox da buruz? verm?dim, ozumu o yer? qoymad?m, guya ?h?miyy?tsiz hesab el?dim. Ozluyumd? bir az da gotur-qoy etdim. Murad dayanm?sd?, m?nim h?l? d? sozlu adama oxsad?g?m?, n?s? dey?c?yimi gozl?yirdi.
–Biz? qars? n? d?l?duzluq eliy?c?k? – M?n d? ac?ql? cavab verdim. – Burda h?r sey goz qabag?ndad?. ?rzaq m?hsullar?ndan goturdu, onu da q?piyin?c?n od?di.
–Narahat olma. Bizim d? n?z?rimiz ustund?ydi. Dedik bird?n narkotik-zad atar polkalara… Siz col? c?xan kimi d?rhal goz g?zdirdik g?zdiyi yerl?r?… T?rt?mizdir.
Indi basa dusdum ki, sef n?y? gor? cecenl?r? bu q?d?r ustunluk verir.
***
D?qiq yad?mda deyil, aradan bir h?ft?, on gunmu kecmisdi, yen? Vaxob qaca-qaca g?ldi ki, b?s h?myerlin qap?n?n agz?ndad?r.
Yen? d? sakitlikdi, bos idim. Bilmir?m t?sadufd?n idimi, yoxsa h?myerlim aral?da durub bazan?n qabag?n? gudurdu, sakitlik olanda g?lirdi, h?r n?ydis?, yen? ozumuz idik. Sozun diizu, Murad?n dan?s?g?ndan sonra m?n d? ehtiyatl? davranmaga q?rar vermisdim.
C?xd?m qars?lamaga. Gordum ki, formadad?, ?ynind? ?dliyy? iscil?rinin geyimi vard?, ciynind? d? uc boyuk ulduz par?lday?rd?, polkovnik rutb?sind?ydi. Buna cox sevindim, ehtimal?m duz c?xm?sd?, h?myerlim sistem adam?yd?, ozu d? yuks?k rutb?li. Ist?r-ist?m?z f?r?hl?ndim, qurur hissi m?ni agusuna ald?. Buna kim sevinm?zdi?
–Salam. – Bu d?f? oz dilimizc?, az?rbaycanca dan?s?rd?.
–Salam. – ?l tutub gorusduk.
–Sefin burdad?? – M?n? el? g?ldi ki, sozg?lisi, “xala, x?trin qalmas?n” dey? sorusur.