Тоўстае палена (на белорусском языке)
Шрифт:
Людскi гоман, пiск свiней, парасят i ўсякай жывёлы злiваўся ў адзiн нястройны гул. Там i сям вiднелiся сiнiя шапкi i чырвоныя шнуры*.
* Маюцца на ўвазе палiцэйскiя.
Торг памалу пачынаў ажываць. Мiж вазоў шворылiся розныя купцы i перакупшчыкi. То там, то сям стаялi кучкi гандляроў i сялян. Адзiн сiвабароды гандляр так заядла таргаваўся, так
– Цi не бачылi майго Грыгора?
А Грыгор у гэты час сядзеў ужо каля бутэлькi i варочаў п'янымi вачыма.
У адным месцы прарэзлiвае п'янае горла крычала:
– Ты - мой наймiлейшы прыяцель!
Другое, хрыпатае, лаялася апошнiмi словамi, лезучы да першага цалавацца:
– Братка ты мой, халера ты!
Але не гэта займала Паўлюка. Ён стаяў адзiн i пiльна прыглядаўся, цi не згледзiць дзе шапку з зялёным верхам. Ужо трох леснiкоў ён чуць быў не прыняў за аб'ездчыка, i кожны раз ёкала яго сэрца.
– Што ж гэта не вiдаць яго, смурода?
– пытаў сам сябе Паўлюк.
– А! унь ён.
Паўлюк аж задрыжаў: у трох кроках ад яго стаяў Сучынскi.
Азiраючыся навакола, Паўлюк смела пайшоў да аб'ездчыка. Ён даўно ўжо выдумаў хiтры план, як залучыць свайго ворага ў патайную каморку шынка Шварца, дзе быў прыпынак усiх заядлых выпiвак.
– Я хачу з панам пагаварыць, - сказаў Паўлюк, падышоўшы да аб'ездчыка, пры гэтым ён пастараўся зрабiць самую добрую i прыветную мiну.
– Аб чым?
– пытае аб'ездчык.
– А вось...
– Паўлюк трохi замяўся i боязна азiрнуўся на ўсе бакi.
– Мо б мы з панам зайшлi куды-небудзь?
– Куды ж мы зойдзем?
– Ды зойдзем хоць да Шварца.
Аб'ездчыкаў нос зразу знюхаў гарэлку. Мужчыны пайшлi, Паўлюк уперадзе, а за iм Сучынскi.
Усе каморкi ў Шварца былi набiты народам; на падлозе валялiся коркi ад пiўных бутэлек; пахла гарэлкаю i селядцамi.
Паўлюк
Покi Шварц шворыўся з выпiўкаю i закускаю, мужчыны гаварылi аб розных справах: аб тым, як цяпер усё стала дорага, якiя пайшлi парадкi, успамiналi даўнейшыя часы i г. д.
Тым часам Шварц прынёс кварту, дзве чаркi i два селядцы на талерцы. Паўлюк налiў чаркi.
– Будзьма здаровы!
– сказаў Паўлюк, узяўшы чарку i матнуўшы да аб'ездчыка галавою. П'ючы, Паўлюк зiрнуў на аб'ездчыка i сашчамiў пад сталом кулак.
Аб'ездчык толькi што паспеў ткнуць у селядца вiдэльцам, як Паўлюк налiў яшчэ па чарцы.
– Хто закусвае пасля адной чаркi? Будзьма здаровы!
Выпiлi яшчэ па чарцы.
Гарэлка сагрэла Паўлюка, i прыемная цеплата пайшла па ўсiм яго целе. А як бутэлька спаражнiлася да палавiны, Паўлюку надта весела стала на душы. I людзi ў яго вачах зрабiлiся другiмi, i яго ўласнае жыцце стала лёгкiм i прыемным.
– А ўсё ж я табе паб'ю рыла! Дальбог паб'ю, - гаварыў сам сабе Паўлюк i шчыкаў сам сябе за сцягняк.
Выпiлi яшчэ.
– Здаецца, ужо час бiць яго, - разважаў далей Паўлюк.
– Не! яшчэ вып'ю! I зноў ён налiваў гарэлку.
"Ты ведаеш, прахвост, дзе ты ў мяне сядзiш? Во тут!"-хацеў Паўлюк паказаць на сваё горла.
Аб'ездчыку таксама было весела, i яны сабе сядзелi, цюкалi па чарцы, як найлепшыя сябры.
– Шварц! Шварц!
– загукаў Паўлюк: - дай яшчэ поўкварты.
– Паўлюку здавалася, што ён яшчэ не надта сярдзiты.
"А ўсё-такi паб'ю табе морду", - думаў Паўлюк, зрэдку паглядаючы на Сучынскага.
Яшчэ не быў выпiты поўбутэлек, а Паўлюк ужо абдымаў аб'ездчыка i гаварыў:
– Хоць ты i сабака, лайдак i свiння, i хоць я паб'ю-такi тваё рыла, але я люблю цябе!
Паўзучы ад Шварца чуць не на чатырох, Паўлюк мармытаў:
– Я!.. Я скручу яму-такi галаву!..
1913