Трошкі далей ад Месяца...

Караткевіч Уладзімір Сямёнавіч

Шмат год не бачыліся. Шмат. А хутка яму зноў – на колы.

Сяргей чысціць зубы.

Досыць табе, Янка, пялёскацца. Блішчаць занадта будзеш. Сарока ўкрадзе... Учора табе, Сяргей, твая халтама званіла. Казала, што сёння прыйдзе.

Сяргей. Анэля Шыцік?

Альжбета.А шыцікі яе ведаюць. Ну, тая, што на сноп падобная.

Сяргей. Анэля.

Альжбета завіхаецца

каля рукамыйніка. Потым падыходзіць да пліты.

Янка. А што абяцала ўчора расказаць, бабуля?

Альжбета. Вечарам. Пра хлопчыка з кажушанага рукава.

Янка. Хоць пачні зараз, ці што. А то ў мяне ад цікаўнасці апетыт знікае.

Альжбета (робіць розныя справы і адначасова распавядае). Дык вось, трошкі далей ад месяца, трошкі бліжэй ад сонца...

Янка. Там, адкуль Вярыга прыехаў?

Альжбета. Ну, не зусім там... жылі сабе дзед і баба. I нарадзіўся ў іх хлопчык. Кумы ўзялі дзіця і павезлі яго хрысціць у царкву.

Янка. Што такое “хрысціць”?

Альжбета. Ну... ты гэта не разумееш. Быў такі абрад. Яны ахрысцілі хлопчыка, паклалі яго ў рукаў кажуха, каб не замерз, і паехалі дамоў.

Сяргей выцягнуў з кішэні фотакартку і разглядае яе. Альжбета глядзіць на гэта здалёк.

Наташа не абяцала сёння зайсці?

Сяргей. Не ведаю.

Янка. Далей, бабуля.

Альжбета. Яны былі трошкі п’янаватыя і не заўважылі, што дзіця выслізнула з рукава і засталося ляжаць на снезе. Адно. На волю зіме. А была сіняя месячная ноч.

Сяргей. Сіняя месячная ноч... Там каралевы не было, бабця?

Альжбета. Прыйдзе з часам і каралева... Ехаў той дарогаю госць і пабачыў, што ў яры гарыць ружовы агеньчык, свечачка. I ляжыць на снезе, на разгорнутых пялёнках, дзіця і не мерзне. А на куст над яго галавою нехта павесіў блакітнае пакрывала.

Ганна Вадзімаўна (уваходзячы ў пакой). Добры дзень, Альжбета. Добры дзень, дзеці.

Янка. Бабця, далей.

Альжбета. Потым даскажу... калі не будуць на табе рогі расці. Сняданне гатова, Ганна.

Ганна. Добра. Абед буду рабіць сама. Што б такое для Максіма Канстанцінавіча прыдумаць?

Альжбета. Бульбы.

Ганна. Жартуеш.

Альжбета. А ты пасядзі без бульбы год, без сапраўднай, тады скажаш, жартую я ці не. У бульбе сырой выражам сяродку, фарш зробім з грыбкоў, цыбулі, перцу, начынім, запячэм і пад смятанай на стол. Язык праглынеш. I да гэтага халодную гарэлачку.

Уваходзіць Вярыга

з ручніком.

Вярыга. Добры дзень. Для каго гэта халодную гарэлачку?

Альжбета. Для цябе, бацюхна. Пад бульбу. Ды яшчэ каўбасу смажаную, хатнюю вяндліну. Здарожыўся ты...

Вярыга. Здарожыўся. На ТУ–114 дзень. Ды ў мяккім купэ суткі. Вялікая дарога!

Альжбета. А ты смяшочкі кінь. У цябе ўсё жыццё – дарога. Не малады.

Сяргей і Янка выходзяць.

Вярыга. Вялікі перапынак быў у гэтай дарозе, бабуся.

Альжбета. Ну хопіць, хопіць.

Вярыга. Як Алесь, Ганначка? Нешта ён... не такі.

Ганна. I мне, Максім, не падабаецца мой Алесь. Ён і наогул прыціх пасля гісторыі з табою. А гады чатыры таму – як здарылася з ім нешта. Стаў снулы, як рыба.

Вярыга. Ён? Рыба? Кавалерыст былы – рыба? Летуценнік – рыба? Кінь глупства, Ганна!

Ганна.Я і сама яго не пазнала, як ты прыехаў. Вочы гараць, смех малады. А раней... (Махнула рукою.). Лепей скажы, як у цябе.

Вярыга. Завод вялікі. Дыхнуць няма калі.

Ганна. Што ж ты адразу не прыехаў?

Вярыга. “Адразу” – работу прапанавалі. А я так знудзіўся па працы – смецяром пайшоў бы, не толькі дырэктарам.

Ганна. I перспектывы якія?

Вярыга. Дзе праца, там і перспектывы. Ёсць чуткі, што перакінуць на Беларусь.

Ганна. I як ты?

Вярыга. Буду працаваць. Гэта шчасце – праца.

Ганна. Другі раз не ажаніўся?

Вярыга. Позна, дарагая. Месяц таму стукнула мне пяцьдзесят шэсць год, і з гэтай прычыны велій шум учыніўся і многае піццё прайсцякло.

Ганна. Ты б памірыўся з ёю. Яна з гэтым, другім, разышлася. Дрэнь чалавек.

Вярыга. Я не злапамятны. Гераізму ад жанчын не патрабую. Магла не чакаць мяне, не такая ўжо я цаца. Але ніколі я ёй не дарую, што яна маю дачку ў чужыя рукі аддала. I згубіла з вачэй.

Ганна.Мы спрабавалі шукаць. Не знайшлі.

Вярыга. Куды там. Вайна.

Ганна. I далей як?

Вярыга. Буду жыць. Вазьму дзіця на выхаванне. Будзе з яго сапраўдны чалавек – не цюця якая-небудзь. А гэтага... я адшукаю. Проста каб паглядзець у паганыя вочы.

Альжбета. Што ён там напісаў хоць?

Вярыга. Што я хацеў аддаць Далёкі Усход японцам.

Альжбета. А Божа ж мой. Дык ты, бацюхна, хоць сапраўды не аддавай яго. Пашкадуй людзей.