Ведзьміна тоня
Шрифт:
Імгненне яны стаялі, замёршы – рукамі не размахнешся. А потым Віцька адчуў удар прама ў твар, і боль асляпіў яго – Сяргей не стаў узнімаць рукі, ён ударыў рэзка сваім ілбом прама ў нос Віцькі.
Віталь, на вачах якога ўсё адбылося, і да якога цяпер скочыў Сяргей, узняў рукі ўгару:
– Я ні пры чым!
У наступны момант ён ужо ляцеў у ваду – Сяргей проста штурхнуў яго ў грудзі.
– Нэла! Нэла! – гукнуў Сяргей сястру. – Пайшлі!
Ён пераскочыў цераз пакосы, схапіў дзяўчынку за руку. Яны подбегам заспяшаліся ў вёску.
Частка 5
...Патэльні
Толькі хлеба ім ад учарашняй гулянкі ў хаце засталося два кавалачкі. Добра, што хоць у сальніцы была соль.
На вечар Сяргей вырашыў напячы бульбы – у пограбе ён пабачыў невялікую кучу яе, прарослай, мяккай, бы гума.
Тое, што маці нават не пацікавілася Нэлай, казала Сяргею аб адным: раз ён прыехаў, то яму і наглядаць за сястрой. І не проста наглядаць...
Блізка к апоўдню, калі сонца прыпякаць стала па-сур’ёзнаму, Сяргей пабачыў на суседнім агародзе дзеда Васіля і бабу Адарку. Паўагарода ў дзеда займаў сад, другая палова – лужок. Крыху заставалася месца на грады, а бульбу дзед садзіў на тых сотках, што давалі ў калгасе. Цяпер лужок быў скошаны, старыя пачалі варушыць сена, але, аб нечым падумаўшы, сталі заварочваць яго ў валкі, каб складаць у копы.
– Нэла, пайшлі! – Сяргей зазірнуў у будан, выцягнуў вілы (яны цяпер тут і ляжалі).
Ні дзед Васіль, ні старая Адарка, вядома ж, за год не змаглі забыць, як лазіў у іх сад па “залатыя ранеты” Сяргей, як спрытна ноччу з-пад самага акна выбіраў апошнія клубніцы. Адно дадавала смеласці – тое, што ўчора дзед заступіўся за Сяргея і Нэлу перад гэтым зэкам.
Дзед толькі зірнуў быў з-пад ілба, працягваў работу, а вось Адарка прыпынілася, цікавала за Сяргеем.
– Добры дзень, памагай Бог, – хутка выпаліў Сяргей, падышоўшы бліжэй. – Я вось за мінулагоднія яблыкі разлічыцца прыйшоў. Ну, і, можа, зараблю на паданкі крыху, а?..
Ён выпаліў гэта хутка, быццам і абыякавым тонам, але ўнутры сцяўся – што скажуць?
– То чаго стаў? – дзед Васіль размерана махаў граблямі, збіраючы сена ў валок, дадаў спакойна, як аб раней дамоўленым: – Давай, станавіся перад бабай. Яна за табой заграбе.
“Цьфу ты, як проста”, – Сяргей адчуў незвычайную палёгку. Рукі вось толькі крыху трымцелі, зубы вілаў чапляліся за зямлю, але ўжо праз хвілін пяць праца пайшла спора.
– Мо не граблі б, дзед? – Адарка трымала ў руках шматок сена. – Нейкае яно вохкае.
– У валку прадзьме, – адазваўся стары. – Пакуль зграбем – якраз добра будзе.
Нэла была перад Сяргеем – набірала колькі магла сена ў рукі, несла да валка.
– Ай, дзіця, не хадзі ты там, не таміся. Ідзі лепш у садок, яблычкаў назбірай, – гукнула яе Адарка.
Нэла спынілася, запытальна глянула на Сяргея.
– Ідзі. Але яблыкаў бяры, колькі з’ясі, – папярэдзіў Сяргей.
Нэла паслухмяна кіўнула, пайшла ў садок.
Дзед Васіль з другога боку адстаў – ён і закідвае ў валок, і падграбае сам. “Нічога, дайду да канца, развярнуся насустрач,” – думае Сяргей. А старая Адарка ўвішна з граблямі ўпраўляецца, не спяшаецца, але і тэмпу не збаўляе, не адстае далёка ад Сяргея.
Канец лужка не так і блізка – метраў сто пяцьдзесят. Доўгі лужок. Затое на коз хопіць – дзед з бабай трымаюць не карову, а коз. Адна навязана ў садку, і цяпер на яе дзівіцца Нэла. А каза перастала есці і дзівіцца на Нэлу.
Праз гадзіну на лужку ляжаў доўгі, пышны вал сена, які, папраўдзе кажучы, быў не вельмі роўны, віхляўся ў розныя бакі.
– Ну, пайшлі пасядзім, пакурым у цяньку, – дзед паклаў граблі на валок. – Ты, баба, прынясі папіць нам чаго.
Адарка пайшла ў хату, клікнула Нэлу:
– Хадзем, дзіця, дам табе малака.
Нэла адмоўна заківала галавой, потым азірнулася на Сяргея.
– Ідзі, не бойся, – дазволіў ён.
Дзед, не спяшаючыся, дастаў бляшанку з нарэзаным самасадам, складзеную ў стосік газетную паперу, запалкі. Разважліва скруціў тугі скрутачак, прыпаліў, смачна зацягнуўся.
– Ідзі, назбірай ранетаў. Трасі не надта, ломіцца голле.
Сяргей адышоў да яблыні, сабраў некалькі паданкаў у траве. Прысеў ля дзеда, з задавальненнем стаў грызці яблык
– Бач, слухае як цябе... Без дазволу нікуды, – сказаў нечакана дзед Васіль, маючы на ўвазе Нэлу.
Сяргей паціснуў плячыма.
– Слухае.
– Вось і я бачу, што слухае. А ты таму рады?
– Ну… – разгубіўся Сяргей. – Добра, калі слухае…
– Ага, добра… Вось да цябе яе адна сволач трэніравала, як сабачку…
Сяргей ледзь не папярхнуўся яблыкам.
– Ды… Я ж за яе… Яна мне сястра, малодшая. Што вы раўняеце! – абурыўся ён.
– А ты сам на сябе збоку паглядзі, – хітравата прыжмурыўся стары. – Што, вялікая розніца для Нэлы – хто ёй дазваляе ці загадвае? Не, браце…
– Яна… яна мяне любіць, – саромячыся невядома чаго, прамармытаў Сяргей.
– А калі любіць, то трэба баяцца? Сястра яна табе ці не сястра, а ў першую чаргу яна – чалавек. Добра, што цябе слухае. Але ты ёй не загадвай. Ніколі і нічога. Яна нацярпелася. І загадаў, і болю.
Стары закончыў з ноткамі просьбы ў голасе – Сяргей выразна гэта адчуў. Імгненна ў яго галаве пранесліся гэтыя два дні тут – і ён пабачыў сябе збоку, пабачыў Нэлу побач з сабой. І незразумелае пачуццё – ці то крыўда на самога сябе, ці то адчай: вось ізноў атрымалася не так, як жадаў, – захліснула сярэдзіну. Нэла на самай справе выглядала ў асобныя моманты маленькім сабачкам побач з ім…