W labiryncie psychosomatyki
Шрифт:
Skargi na dretwienie rak, niezdolno's'c do trzymania nawet malych przedmiot'ow. Przeprowadzone badanie lekarskie nie wykazalo nieprawidlowo'sci organicznych. Podczas pracy z terapeuta ustalono przyczyne objaw'ow: przedluzajacy sie konflikt z krewnymi meza, kt'orzy zarzucali jej niedostateczna dbalo's'c o obowiazki domowe. Po odpowiedniej terapii objawy ustapily.
Dalej ida objawy funkcjonalne, kt'ore wplywaja na uklad sercowo-naczyniowy i moczowo-plciowy, przew'od pokarmowy i uklad mie'sniowo-szkieletowy oraz uklad oddechowy. Jednocze'snie podczas badania specjali'sci nie wykrywaja zadnych patologii tych narzad'ow, jednak same narzady sa dysfunkcyjne.
Anna S., 25 lat. Od kilku miesiecy odczuwa b'ol brzucha. Badania nie potwierdzaja zmian organicznych w przewodzie pokarmowym. Rozw'oj napad'ow nastepuje w sytuacjach bezpo'srednio zwiazanych z obowiazkami zawodowymi Anny i zwiazanych z konieczno'scia obrony swoich interes'ow w zespole.
I wreszcie, psychosomatozy. Ta grupa objaw'ow jest najmniejsza. Tutaj zaliczamy choroby psychosomatyczne w wezszym znaczeniu. Ich gl'owna r'oznica jest to, ze wplywa to nie tylko na funkcje dowolnego narzadu, ale takze na jego tkanine.
Poczatkowo specjali'sci wyr'oznili siedem takich chor'ob, nazwanych „chicagowska si'odemka”. Na li'scie znalazly sie astma oskrzelowa, wrzodziejace zapalenie jelita grubego, samoistne nadci'snienie, liszaj zwykly przewlekly, reumatoidalne zapalenie staw'ow, wrz'od dwunastnicy, nadczynno's'c tarczycy. P'o'zniej specjali'sci rozszerzyli go o raka i niekt'ore choroby zaka'zne, zawaly serca, ataki paniki, bulimie…
Psychosomatozy lub prawdziwe choroby psychosomatyczne, jak sie je nazywa, sa patologicznym zaburzeniem w narzadach spowodowanym niezdolno'scia psychiki do rozwiazania pewnego zadania w zyciu czlowieka. Jak napisal najslynniejszy psycholog Krajowy Aleksander Luria – „m'ozg placze, a lzy sa w sercu, watrobie, zoladku…”.
Aleksander, jeden ze specjalist'ow duzej firmy, niedawno mianowany szefem swojego dzialu, 'zle znosil nagly wzrost odpowiedzialno'sci za zesp'ol. Uciskala go r'owniez konieczno's'c czestszego kontaktu z kierownikiem, kt'orego styl komunikacji z podwladnymi mozna okre'sli'c jako agresywny i przytlaczajacy. Wkr'otce u Aleksandra pojawily sie objawy nadci'snienia, kt'ore gwaltownie nasilalo sie po rozmowie ze swoim kierownikiem. Badanie lekarskie potwierdzilo obecno's'c choroby, kt'ora rozwinela sie na tle ciaglego stresu.
Wej'scie do labiryntu
Z reguly wej'scie do labiryntu jest pierwsza zapamietana manifestacja objawu.
Z wlasnego do'swiadczenia
„Pracowalam jako gl'owny rezyser w jednym z najlepszych kanal'ow telewizyjnych w kraju. Kazdego ranka przed praca odwiedzalam basen, gdzie przeplywalam kilka kilometr'ow. Po plywaniu uwielbialam pi'c goraca kawe z zimnym koktajlem mlecznym. Pewnego ranka podczas treningu co's uklulo mnie w prawy bok. Nie przywiazywalam do tego wagi. Jest wiele powod'ow, dla kt'orych moze klu'c! Jednak nastepnego dnia atak przeszywajacego b'olu podczas plywania nie tylko sie powt'orzyl, ale stal sie znacznie silniejszy. Tym razem nie mozna bylo juz przezwyciezy'c b'olu i dalej plywa'c. Musialam przerwa'c trening. To mnie bardzo zdenerwowalo, a nawet przestraszylo. Przestraszylam sie tak bardzo, ze poszlam do mojego przyjaciela, terapeuty. Chcialam znale'z'c przyczyne, kt'ora uniemozliwia mi plywanie rano. Wtedy jeszcze nie wiedzialam, ze to bylo wej'scie do labiryntu psychosomatyki. Nie mozna bylo sobie nawet wyobrazi'c, przez co bede musiala przej's'c w ciagu najblizszych pieciu lat i jak bardzo zmieni to moje zycie”.
Oto klasyczna wersja tego, jak ludzie wpadaja w labirynt psychosomatyki. Co wiecej, dzieje sie tak najcze'sciej w calkowicie nieoczekiwanym momencie dla osoby. Przynajmniej tak jej sie wydaje. Nagle pojawia sie pewien objaw: b'ol w niekt'orych narzadach, uduszenie, nudno'sci, kolatanie serca itp.
Ola, 32 lata.
„Mialam 27 lat, kiedy po raz pierwszy TO poczulam. Dzie'n zaczynal sie jak zwykle. 'Sniadanie, droga do metra, schody ruchome… Musialam przejecha'c pie'c przystank'ow do wybranej stacji, dokona'c przesiadki i uda'c sie prosto do miejsca pracy. Jednak ten tak znajomy plan nagle sie nie powi'odl. W drodze miedzy druga a trzecia stacja poczulam, ze sie dusze. Rozpaczliwie brakowalo powietrza, chociaz ludzie wok'ol wyra'znie czuli sie normalnie. Nie wiedzialam, co mam robi'c i na przystanku wysiadlam z wagonu. Wyszlam na g'ore, atak stopniowo zaczal mija'c. Pojechalam do pracy autobusem, majac nadzieje, ze wszystko, co sie wydarzylo, bylo wypadkiem. Jednak wkr'otce atak uduszenia powt'orzyl sie…”
Tak wiec pierwszy objaw zaburzenia psychosomatycznego z reguly pojawia sie nagle i nieoczekiwanie dla osoby. Chociaz dalsze badanie problemu pokazuje, ze istnieja warunki wstepne do wystapienia objaw'ow. Ponadto rozwijaja sie przez dlugi czas i wiaza sie ze stresem emocjonalnym, na kt'ory czlowiek rzadko zwraca uwage. Co sie potem dzieje? Pojawiaja sie do's'c silne objawy. Ich czestotliwo's'c staje sie coraz czestsza, wiec zaczyna powaznie niepokoi'c osobe i znaczaco wplywa'c na jako's'c jej zycia.
Rozpoczecie wedr'owki po labiryncie lub pr'oba znalezienia wyj'scia przez oficjalna medycyne
Odwolanie sie do oficjalnej medycyny to pierwsze drzwi, do kt'orych pedza uwiezieni w labiryncie psychosomatyki.
Na pierwszy rzut oka decyzja wydaje sie rozsadna i uzasadniona. Je'sli nie ma przekonania, ze przyczyna choroby lezy w plaszczy'znie psychiki, lepiej wykluczy'c inne czynniki i przyczyny, przechodzac odpowiednie badanie. Problem polega na tym, ze na jednym badaniu pacjent psychosomatyczny z reguly sie nie zatrzymuje.
Lekarze podchodza do sprawy z pozycji obowiazku zawodowego i przepisuja niezbedne testy. Dalej sytuacja moze rozwija'c sie wedlug dw'och scenariuszy.
Opcja pierwsza. Po dokonaniu obserwacji i otrzymaniu wynik'ow bada'n lekarze nie znajduja niczego istotnego. Jednak pacjent nadal do'swiadcza cierpienia i pr'obuje dwukrotnie sprawdzi'c diagnoze (a raczej jej brak). Zaczyna sie wedr'owka od lekarza do lekarza. Ludzie maja nadzieje, ze je'sli spotkaja na swojej drodze bardziej uwaznego, wykwalifikowanego i profesjonalnego lekarza, bedzie on w stanie ustali'c przyczyne odczuwanego zlego samopoczucia i dyskomfortu.
Przez kilka lat Larysa M., 42 lata, do'swiadczala ciaglego dokuczliwego b'olu w okolicy serca. Wizyta u terapeuty, skierowanie do kardiologa oraz szereg bada'n nie daly rezultatu. Lekarze nie zidentyfikowali obiektywnych przyczyn zlego samopoczucia. Nastepnie pacjentka poszla do drugiego lekarza, a nastepnie do trzeciego. Wynik pozostal taki sam.
Opcja druga. Po badaniu lekarze niemniej jednak znajduja niewielkie odchylenie organiczne i przepisuja odpowiednie leczenie. Jednak nie ma poprawy, poniewaz przyczyna objaw'ow nie znajduje sie w ciele. Pacjent ponownie szuka pomocy, podejmuje pr'oby uzyskania wyja'snie'n, ale lekarze wskazuja, ze obiektywnie jest calkowicie zdrowy. W rezultacie osoba moze wr'oci'c do pierwszej opcji. Oznacza to, ze zacznie watpi'c w kompetencje lekarza i zmieni go na innego.