Зацюканы апостал

Макаёнак Андрэй

Мама ідзе да дзвярэй і робіць усё так, як навучыў яе сын. Але, на жаль, мама кінулася на шыю не дзеду. З магазіна вярнуўся тата з бутэлькай каньяку. Першыя заўважылі памылку дачка і сын, але было позна. Мама з лямантам: «Тата, мілы!» — павісла на шыі ў мужа.

Дачка. Мама, ой…

Тата (ад нечаканасці пачаў заікацца). Т–ты што? А–а–шалела?

Мама

сканфузілася.

Сын. Я сказаў — я зрабіў. Маё слова — закон. Дачка пацалавала браціка.

Тата. Зноў твае штучкі?

Дачка. Мы думалі — дзядуля…

Сын. Гэта памылка. Ты, тата, хіба ніколі не памыляўся?

Дачка. Я хоць раз убачыла, як мама абдымае тату. Няўжо табе не ўпадабалася, тата?

Сын. А табе, мама?

Дзверы былі расчынены. Дзед увайшоў і спыніўся на парозе. Ніяк не адсапецца. Цераз плячо вісяць на лямцы спераду невялічкая сумка, а ззаду — мініяцюрны чамадан. Падняўшыся на трэці паверх, ён хапае паветра, як рыбіна на пяску. Яго ніхто не заўважае.

Дачка. Няўжо яны ніколі не абдымаліся?

Дзед. Было і такое, калі вас не было.

Дачка (шчыра ўзрадавалася). Дзядуля!

Дзед. Ну, што вы аслупянелі? Аслабаніце! Я стары і слабы.

Сын. Ну, я ж казаў — слабаразвіты.

Дачка. Нядобра гэтак пра дзядулю!

Сястра штурхнула брата пад бок. Той бяжыць да дзеда і здымае з пляча чамаданчык і сумку.

Дзед. Ну, цалуйце мяне, кусайце! Кусайце!

Вітаюцца, цалуюцца, абдымаюцца: шчыра, радасна. Асабліва ласкавыя і пяшчотныя ўнук і ўнучка.

Сын. Дзякуй табе, дзядуля!

Дзед. А што здарылася?

Сын. Разбірайся сам. Паназірай. (Уголас.) Дзед, а чаму ты лысы?!

Дзед. Абрыдла валасам пад капелюшом, яны і перасяліліся з галавы ў бараду. На свабоду. Волю нават волас любіць.

Сын. Брава! Брава вольналюбівым валасам!

Мама. Тата! Можа, памыешся з дарогі, ды будзем абедаць?

Дзед. Можна і паабедаць.

Унучка прыносіць чысты ручнік. Мама ідзе на кухню.

Дачка. Дзядуля! Вось табе чысты ручнічок.

Дзед. Вах–вах–вах! Колькі самалётаў! Гэта ўсё твае? Ды яны

ж, відаць, і дарагія. Праўда! Колькі каштуе гэты самалёт?

Сын. Спытай у таты. Тут палавіна татавага заробку ляснула.

Дзед (сур’ёзна). Ну і дурні! Хіба можна столькі траціць?

Сын. Не толькі мы, не адны мы столькі трацім.

Дзед. Я і кажу: неразумна так траціць грошы.

Сын. Смела, дзядуля! Занадта смела ты ў мой адрас.

Унучка павяла дзеда мыцца.

Тата. Ты хоць з дзедам будзь далікатнейшы. Не хамі.

Сын. Хочаш ці не хочаш, а трэба. А то як паедзем туды, дык дзед усё прыпомніць.

Тата. Куды паедзеш? Хто паедзе?

Сын. Відаць, і я, і мая сястрычка будзем жыць у дзеда.

Тата. Жы–ыць?

Сын. I вучыцца.

Тата. Што за навіна?

Сын. Мама так сказала.

Тата. Можа, пагасціць, можа, на канікулы?

Сын. Не. Жыць, вучыцца і дыхаць свежым паветрам. Есці свежыя яблыкі, капусту, моркву, піць сырадой! Весяліць дзядулю і бабулю.

Тата. Ну, ты кінь… Я цябе ведаю… Не мялі глупства.

Сын (кліча). Сястрычка!

Прыбягае сястрычка.

Што нам мама сказала? Куды нам трэба ехаць?

Дачка. Да дзедкі і бабкі. На ферму.

Тата. Пагасціць? На канікулы?

Дачка. Не. Жыць, вучыцца і дыхаць свежым паветрам. Есці моркву, піць малако і…

Сын (падказвае). Весяліць дзеда…

Дачка. Так, і весяліць да слёз дзеда і бабку.

Сын. А ты што, супроць такой эміграцыі? Тата!

Тата. Так–так–так… Вось яно як!!!

Сын. Тата, не бядуй. Не гарачыся. Я таксама не забываю пра свае інтарэсы. Мы з сястрычкай можам аб’явіць сядзячую забастоўку.

Уваходзіць мама. Накрывае стол. Ставіць посуд.

Мама. Дачушка! Памагай!

Сын. Мама! Ты павінна пагаварыць з дзядулем пра татавы справы.

Мама. Я нікому нічога не павінна. (З пагрозай.) Але пагаварыць магу. Магу і пагаварыць. Давядзецца!..

Сын. Дзядуля павінен нашаму тату…

Мама. Наш дзядуля нікому не павінен. Усе павінны яму…