Бастан кешкен, кµз кµрген
Шрифт:
Материалистік
білім
адамдарды
материалды
ажетттілектерін ана тегендіктен, олар ай нрседе болса да
материалды трыдан з пайдасын білуді йреніп, зге емес, зі
боланды алайды. Бл-халыа пайдасыз білім.
орыта айтанда, азастан Республикасы демократиялы
зайырлы,ыты жне леуметтік мемлекет ретінде зін орнытыру
шін топты кзарастарды
стемдікті амтамасыз ету шарт. йткені, ылыми кзарас халыты
тапа, топа блместен, жалпы халыты бірлігі мен тедігін
амтамасыз ету арылы оамды атынаста халы билігін
орнытырады.
Олай болса халыа ылыми білім беруге кедергі, тосауыл
жасаушы шенеуніктерді Ата Заымызды мддесіне айшы рекет
жасап отыр деп айыптап, біліксіздігі шін ызметінен кетіру керек.
БаытТілеубаев ,
Ебек ардагері .
Келес Шкібаев
Ауыл биі, азырт ауданы,
мірді ліппесі
"Адам кліп тумайды, туа сала клмейді.
йренеді клуді, біра кліп лмейді.
Адам жылап туады, жатады жрт жбатып,
Жне жылап леді, згені де жылатып.
Жылайтыны туа сап-жамандар бар инайтын,
Жылайтыны лерде-жасылар бар имайтын.
(. Мырзалиев, "Ой арманы").
мірді басталуы сбиді ана рсаынан шыуынан
басталары ркімге-а аян. Сол сби жары дниеге келісімен
шарылдап шыан ащы
173
даусы латы еле еткізіп,уанышын ала келеді.Бл келген-мірді
жаласы. уанып жатан-ата-ана, ала берді туан-туысан
бауырлар. Дниеге келген л ма, ыз ба екен деп срап жатушылар
да болады. Кім болса да мірді сырын білмейтін, таза пейілді
нресте, періште десе де боларлы пктігіне еш кман жо, рпаты
жаласы.
Дниеге келу шін аншама иналан анасы есін жияр-жимастан-а
сол кішкентайын круге, иіскеуге ынтыын-а жатса керек деп
ойлаймын: креді де, мауын басады да, денесі балып, уызын
емізеді де. Бл-бір лкен уаныш. Келген сбиге ат ою шін кіші-
гірім аыл-кеес те болып жатады. Осы сбиге ат ою деген лкен
мселе, яни лкен жауапкершілікті керек етеді. Ол шін «Адама
атоюды жауапкершілігі»деген таырыпта жазылан гімені
оысаыз тсінесіз.
сіресе, бірінші рет сби келтіріп жатан аналара жас сбиді
оректіндіру, кту, трбиелеу жолдары туралы біліктерді жазан
аыл-кеестерін оу,тыдау бзел-а. Атамыз аза «Баланы бастан,
йелді жастан» деп бекер айтпаса керек. сіресе, тілі былдырлап
шыа бастаан кезден-а, негелікке баулысаыз, рпаыыз да
келешекте адамгершілік деген лы ататы алып жре алатын
болады. «л мен ызды ызыы – тілі аны шыанша» деген сз де
бар. ызытаймын деп, балаа парыз-арызы жо,
бермейтін сзді айтызып та ызытайтындар болады. Ондайдан
уел бастан аула боланыыз жн.
азаым таы да бекер айтпаан крінеді: «лы ссе, лы
скен ауылмен ауылдас бол, ызы ссе, ызы скен ауылмен
ауылдас бол» дегенді. Енді бала сзге тсіне бастааннан, оны
есею кезеі келе бастайды. Сізді трбиеізге арай ол дрыс не,
теріс не екенін тсіне де бастайды. Сізден келіп оны дрыс-
брысын срап та жатады. Таы да сізді сиетііз керек. Біреуді
трбиелеу шін, зіізді трбиеленген болуыыз керек екенін,
негелі ісіізбен, жріс-трысыызбен негеізді крсететін екеніізді
ешашан да естен шыармаыз. «с яда не крсе, шанда соны
алады» депті ой.
Енді сол рпаыызды з шамасына арай ебекке баулу кезеі
басталады.Мнда да ыптылыты ажет етеді. Тапсыраныызды
уатылы, сапалы орындауын да талап етііз, йретііз. Бл кезеді
з олы з аузына жете бастааннан ола алыыз. Салатыа жол
бермеіз. Белгілі бір тртіпке йретіп алсаыз, ойына да, дем
алуына да уаыт жетеді.
Енді баланы ер жете бастау кезеі басталады. Бл кезде
бірдееге марлы та осылуы ммкін. Бл - те жауапты кезе.
лды есеюіне араанда, детте, ызды есеюі ерте басталады. Сіз
анасыз, екіншііз кесіз. Біле бермесеіз, білмегенді сраанны еш
айыбы жо, сраыз. Баланы су кезеінде «зім білемін» деген
кезе детте, рыншаты кезе болып саналады. Осыдан са
174
болыыз. Бл рыншаты уаыт адамны бкіл міріне з табасын
тсіріп те алады.
Баланы, ызды з жора жолдастары деген болады. Бл
мселеге де тікелей араласпай-а, алдын ала алай болатыны
жайында да, срамай-а, кеес беріп отырыыз. р баланы з
жынысына лайы білім алуы мен нені игере алатындыына мн
берііз. Осылайша адамны з су сатысына арай дрыс
трбиелесеіз зі-а тсіне бастаса керек.
Ендігі мселе: мір - талас, оны жолын біл, иындыынан
орыпа, онымен кресе біл, жеілмей, жее біл, масатына жету
жолып арастыр. Есіде болсын: адам мен адамгершілік сзіні
маынасын тере тсін. Енді сен адамгершілігі мол адам болды
дейік. Осы алан негелі трбиеді з рпаына жеткіз, трбиеле,
сір.
“Елу – ерді жасы, алпыс – смдыты басы, жетпіс – отты
асы, сексенні серіктікке зауы жо” деген сияты уаыт та келеді.
Соны соы кезедерінде кші айта бастайды, тотасасы.
рнрседен беті де айта бастайды. Екінші балалы кезеге де
жетесі. Бл кезде сен кпелегіш те, кек ттып алатын да, ренжігіш
те боласы. лы ып жатса, ба – п, паса тоырайсы,