Горечь утраты (Ю?алтыу ?а?ыштары)

Сайфуллин Фарваз Абдрафикович

Элек, бала саында, был орауа лл ни ие китмй ине л ул. «Ю» тип, кит л бара торайны. Бишенсеме-алтынсымы синыфта уыанда: «Нишлп, минн гел ген хмтсафинды улымы тип орайар?» - тип сен л мржт иткйне. сене яуап бире урына, т греп, дивана барып ятанын креп урты. Шунан у ул турала уатманы. Онотора тырышты. мм кешелр хтерен тшрп торо. орау тамам текен тейе. Университетты журналистика факультетына уыра ингс, уа яуап элй башланы.

***

Минсаф т ене мерен барлап сыты. Элгн орауа яуап уны биографияына яылан булыра тейеш т баа.

Уа дрт йш тулып бишк киткйне. Ул быны яшы

хтерлй. Снки атаы тыуан кнн ур уйынсы – Чебурашка блк иткйне. Шул ваианан у бер нис кн ткс, кис менн атаы ауыла барам тип сыып китте. «Атайым киткс, - тип хтер йомаын тте Минсаф, - бег бер аай килеп кере. Тн крмнем. Снки сйем, апайым менн мине йоо блмен биклп, шым ына ятыра ушайны. Аай икнен тауышынан белдем.

Бер са ишект ыырау тауышы ишетелде. Асыусы булманы. Таы шылтыраттылар. Асманылар. снс ыырауан у ына ишек асылды. Атайым айтып инде. Ул кере менн й шау-шыу упты. Нимлрер инг ауы. ысырыш-талаш башланды. Бе апайым менн карауат атына инеп йшендек. Шул кнд атайым бен китте. абат айтманы».

Ошолары хтерн ткргс, Минсаф:

– лл шул ир мине атайыммы икн?
– тип уйланы. Аа ютыр тигн ыымтаа килде. Ул ире фамилияы, аа асыланыуынса, Бишбулдин бит. минн бер : «Бишбулдинды улымы?» - тип орамай.
– хмтсафиндыымы ти. Шулай булас, элнее ошо фамилия тиренд йртрг крк, тигн фекерг кил ул.

***

Йнде рнеткн, келг хуш килмгн орауы ишете ген тгел, уа яуап эле л ауыр эш икнен Минсаф аланы. ене ген тгел, сене д, башалары да шхси тормошонда соонора тура кил. «Яшы тгел был», - тип уйланы. «Ю менн булашмайым ле», - тип бер нис тапыр ул да елтп уйайны. мм кешелре шул йн рнеткес орауы аман абатлауары уны телген яырта торо. ене д хитте асылаыы, атаыны кемлеген беле кил. «Хайуан балаы тгел д мин, - тип уйлай, – атайымды кем икнен белмк. Боронолар ете быуыныды белерг васыят йтеп алдыран. Нишлп ле мин бер быуынымды ла белмй йрйм. Атайымды кем икнлеген белмгс, уйнаштан тыуан бала булам да баа. рлеге ни тора?! Метрикалаы яыу – яыу инде ул. Шик тыуас, ундаы фамилия ла, отчество ла ышандырмай. Асылауы талап ит».

Шундай уйар менн Минсаф яынан ен борсоан орауа яуап элрг тотона.

***

хмтсафинды Минсаф яшы бел. «сйемдн кпк оло 55-60 йштр тирендге бабай ине, - тип хтер йомаын теп алып китте ул.
– Атайым менн берг эшлне. Атайым уны ирклп йг алып айта торайны. Берглп сй эслр, оа итеп йлшеп ултыралар. Атайым Мскг аспирантураа уыра киткс, хмтсафинды бег килее йышайы. Институт эргл ген булас, тшк аш ваытында ла ин. Ул кил, сйем апайым менн мине урама сыарып ебр. Мин балкондан саырмайынса айтмаы, ти. Бер са тышта уйнап йргнд апыл туалета бараы килеп китте. Дртенсе ата йгереп мендем д ишекте дплдт башланым. Асыусы булманы. Тмй ыштаныма ебрем. Аа сйем тетммде тетте. «абат мин саырмайынса, йг айтма. Шунда урамда «бес» итеп булмаймы ни», - тине.

– Унда ыаран оялам, - тинем илай-илай.

– Оялып лл айа барыры. сйе йткнен тылара крк.

Был ваиалар Минсафты хтеренд к-к кен булып терклеп алан. Бгн улары алы башы менн бер епк тееп ултыра.

Блкй саында се уны хмтсафиндара йыш алып бара торайны. Ул аланы ситендрк бер е йшй. арт уа оа теклеп арап тора. Минсаф хатта бер ваыт: «Ни ми улайтып арайы?», - тип т йткнен хтерлй. «ин ми ошайы», - тип яуаплаайны ул.

Аа бабай

уны алдына ултырта ла осалай, сстренн ыйпай. Минсафа рхт. Ул арышмай. Снки бел: шулайтып яратандан у ул, кухняа сыып, й печенье, й кнфит алып килеп уа бир. Шунан се урама сыып уйнара уша. Бында гел килеп йргс, таныштары кп. Улар менн се алып айтып киткнсе уйнай.

Бала сата кргн-белгн хтирлрен барлап сыас, Минсаф тшн: се менн хмтсафин бабайы мнсбттре ябай ына булмаан. мм был ул элгн орауа яуап тгел бит ле. Уны атаы кем? Вт нимне асылара телй ул. «сйем менн осрашып йр л, атайым булмаа ммкин д», - тип уйлай.

***

ышы каникулда Минсафты Башортостанды тнъя райондарыны береенд йшгн дуы унаа алып айтты. Олора йштге бер бабай, урамда осратып: «ин хмтсафинды улымы лл?», - тип ораны. Минсафты башына утылармы ни. Ул был орауы бында, тыуан яынан дрт й саырым алыта ятан ауылда, ишетермен тип уйламаайны. ыйын була ла, Минсаф ен ула алды. Элгн орауына яуап табыу масатынан арт менн йлшеен дауам итте.

– Ю, мин уны улы тгел. Мин ундай кешене белмйем. Кем ул?

– Шаяртма. ин уа шул тиклем ошааны, - арт ышанманы. Дуыны: «Уны атаыны исеме Фаяз», - тигн рен л ютыр, тигн ыма башын сайап уйы. Минсаф кеенн паспортын сыарып кртте л:

– кем ул хмтсафин? Шул турала йлге ле. Мин ниндйерк кешег ошаанмын икн, белгем кил, - тип йылмайандай итте.

– Сволочь булды, - арт тоанып китте.
– Уны араында ике аил емерелде. Бер ир аылынып лде. Аын булды. Кеше атындары менн йрн. Мариф мдире булас, атындар менн урта тел ти тапты.

– атыны ю инеме ни?
– тип ораны Минсаф.

– Бында ю ине. атыны, бер улы, бер ыы бар тип йлйр ине. Улары фл, була крк, йшнелр. Бында ирклп килеп-китеп йрнлр, ксеп килмнелр. Блки, е килтермгндер. Килтер, гулять ит аламы.

Минсафа был йлше ауыр тьир итте. орау а, хмтсафин хаындаы яман хбр тетрндере. «гр мин шул кешене улы булам, оят бит», - тип уйланы.

Шуа ла дуында бер-ике кн буландан у, айтыра булды.

– Нишлп улай абаланаы? – тине дуы.
– лл ошаманымы? Бер анаа тип йлшкйнек т баа.

– Ю-ю, ошамаан бер нм л ю. сйемдр янында ла булайым инде. Каникул тер китер.

Дуы ныышып торманы. Бер абул иткн арарын Минсафты гртеп бармауын бел ул.

***

Минсаф йнд бер кн булды ла сене Урмантау ауылында йшсе елелрен барыра йыйынды. Ене Рмзилде ярата ул. Алса, келле, шаян ене эргенд уа рхт. Минсаф кил, ул да шатлана. Йй кн Аиелд ыу инлр, балы армалайар. ышын унара йрйр. Бала йнле ене. с бртк ыын ни эшлтерг белмй. Тик айы сата: «Минсаф кеек берй малай бирмгн хоай», - тип йтеп ала.

Урмантауа барыуыны икенсе сббе л бар. йгн ыы Мине йшй унда. Ун беренсе синыфта уып йрй. Енене лкн ыы Всил менн берг. Былтыр ауыла килгненд аши булайны Минсаф. Ярты йыл буйы ирк-мирк була ла осрашып йрнлр. Телефондан йлшеп торолар. мм уы ваытта Мин уны шылтыратыуарына яуап бирмй башланы. Минсаф аламаны. елее Всилнн д орап араны. Уныы: «Быйыл мктпте тамамлайбы бит. Сыарылыш имтихандарына ерлнеп ятабы. Бушамайбы», - тип яуапланы. Минсафты был яуап нтлндермне. «Телефондан йлшерг имтихан амасауламай инде», - тип уйланы. Минг хат та яып араны. Яуап булманы. «Ни булды икн? лл мине хата берй яман ишеттеме, лл бтн кешене таптымы икн?» тигн уйар борсоно егетте.