Готская Испания
Шрифт:
195 Conc. Tolet. X, App.
196 См. выше, стр. 127.
197 Conc. Tolet. III, can. 6; IV, can. 69.
198 Conc. Tolet. IV, can. 71; Hisp., II, can. 8; Conc. Tolet. VI, can. 10.
199 Conc. Caesaraugust., III, can. 4: ...si ipsi liberti infra anni spatium supervenienti suo pontifici carthulas libertatis suae praesentare neglexerint, protinus eos in pristinam servitutis redigant condrtionem...
200 Conc. Agath., can. 7; Conc. Caesaragust, III, can. 4.
201 Conc. Tolet. IX, can. 13.
202 Conc. Tolet. VI, can. 10.
203 Ibid., III, can. 6; Conc. Hisp., I, can. 1; Conc. Tolet. IV, can. 69; 70; Conc. Emerit., can. 20.
204 Conc. Tolet., IX, can. 16.
205 Conc. Hisp., I, can 1; Conc. Tolet. IV, can. 74.
206
207 Ibid, pp. 42-43.
208 Некие Ордоньо и Профлиния освобождают своих сервов и отдают их под патроциний церкви св. Марии, определив размеры оброка, который эти либертины должны будут в установленные сроки вносить церкви. А. С. Flоriano. Ор. cit., No. 39 (а. 831): ...de homines vero nostra sibe quod liberabimus sive etiam quod in seruicio abemus sint liberi post nostrum obitum adque ingenui adque adderentes patrocinium solum in festiuitate Sancti Tome et Sancti Fructuosi hoc ocurant cum sua oblatione et sua elemosina ad sacerdotes vel pauperes... Ibid., No. 4 (относительно Алоита и его родственников): ...iussionem eius, et voluntatem successorum eius faciamus in perpetuum). Ibid., No. 74 (а. 861), р. 308.
209 Ibid., No. 26 (а. 817).
210 Ibid., No. 64 (а. 861).
211 См. А. Р. Корсунский. О положении рабов, вольноотпущенников и колонов.., стр. 58-69.
212 Е. Perez Рujо1. Ор. cit., t; II, pp. , 193, 215; t. IV, pp. 91, 233-234, 315; R. Riazа у A. Gаrсia Gаllо. Manual de Historia del derecho espanol, p. 103; Ch. Verlinden. Lesclavage dans LEurope medievale, p. 85.
213 F. Dahn. Ор. cit, S. 171, Anm. 7.
214 М. Torres. Lecciones de historia del derecho espanol, vol. II. Salamanca, 1936, р. 182; М. Тоrres у R. Рrietо Bances. Ор. cit., р. 196.
215 Fragm. Gaud., XVI, XX.
216 LRVis., CTh, V, 9, 1 (tributum); Form. Wis., No. 36: Decimas vero praestatione vel exenia, ut colonis est consuetudo, annua conlatione me promitto persolvere. Cp. LVis., X, 1, 19 Recces.
217 LRVis., CTh., V, 11, 1 I.: In tantum dominis coloni in omnibus tenentur obnoxii, ut nescientibus dominis nihil colonus neque de terra neque de peculio suo aliena re praesumat.
218 Характерно, что беглого колона возвращали обратно в имение вместе с его пекулием. LRVis., CTh., V, 10, 1. См. также LRVis., CTh., V, 11, 1.
219 LRVis., CTh., V, 9, 1.
220 LRVis., CTh., V, 9, 2.
221 LRVis., NVal., IX, 1; LRVis., NVal., V, 10, 1.
222 Ibid.,V, 10, 1.
223 Fragm. Gaud., XX; LRVis., NVal., IX, 1.
224 CTh., XIII, 10, 3.
225 LRVis., NVal., XII, 1.
226 Ibidem.
227 LRVis., CTh, II, 30, 2; Fragm. Gaud., XVI: Si quis mutuaverit tributario sive servo alieno sine iussu aut conscientia domini sui, nihil a domino serbi exigat, neque a domo, in qua habilabit ille serbus.
228 LRVis., NVal., IX, 1, I: Ingenua itemque mulier si contubernium coloni elegerit alieni...; LRVis., NVal., V, 1: ...Servos colonosque in hoc facinore deprehensos duci protinus ad tormenta conveniet... Ingenui quoque, quos similis praesumtio reos fecerit, si fortasse plebei et nullarum fuerint facultatum...
229 LRVis, NVal., V, 1.
230 Ibid., NVal., V, 1.
231 LRVis., CTh., VIII, 1, 1.
232 LRVis., PS, II, 20, 3; LRVis., NVal., IX, 1.
233 В тексте новеллы Валентиниана, касающейся перевода земледельцев из одного имения в другое, говорится об оригинариях и колонах (LRVis., NVal., VIII, 1), а комментарий к этой новелле упоминает соответственно mancipia originaria vel colonaria.
234 Тем не менее предполагать полное слияние колонов и сервов все же нет оснований. Примечательно уже одно то, что колону, пытавшемуся бежать, грозило обращение в рабство (LRVis, CTh., V, 9, 1). Не менее важен и другой факт свободная женщина могла стать женой колона, но ее дети становились сервами (LRVis., NVal., IX, 1, I). Правила раздела детей колонов и сервов разных господ несколько отличались друг от друга. Fragm. Gaud., XX.
235 Conc. Hisp., II, can. 3: Scribitur enim in lege mundiali de colonis agrorum, ut ubi esse quisque iam coepit ibi perduret.
236 Form. Wis., No. 36.
237 Isid. Etymol., IX, 4, 36: ...alienum agrum locatum colentes ac debentes conditionem genitali solo propter agriculturam sub dominio possessoris... Вторая часть этого определения заимствована Исидором у Августина (Аugust. De civitate Dei, X, 1, 2).
238 LVis., V, 4, 19 Ch.: Nam plebeis glebam suam alienandi nullam umquam potestas manebit; amissurus procul dubio pretium, vel si quid contigerit accepisse, quicumque post hanc legem vineas, terras, domosque seu mancipia ab officii huius hominibus accipere quandoque presumserit.
239 E. Perez Pujol. Op. cit., t. IV, p. 241; К. Zeumer. MGH, Legum sectio I, t. I, p. 225; F. Dahn. Op. cit., S, 314.
240 LVis., X, 1, 15. Ср. Isid. Etymol., IX, 4, 36.
241 CEur., 277. Закон, определяющий условия раздела земель между готами и римлянами, упоминая беглых и mancipia, очевидно, имеет в виду и сервов, и колонов. Характерно, что в одной конституции VII в. прямо отмечается наличие среди mancipia наряду с сервами - свободных, каковыми могли быть либертины и колоны. См. LVis., XII, 3, 12 Erv.: ...nulli ludeorum licebit mancipium christanum habere, non ingenuum, non etiam servum...