«Кэпсиэ» кэннэ а?а?астык
Шрифт:
«Ону кини сблээр дуо?» – дириэктэрим бастакы ыйытыыта итинник этэ. «Сблээн…» – диэбиппин истэн эрэ хаалбытым. Ол кэнниттэн быстыам дуо, Тарбаховтыын кэпсэтэ, тылбын ылыннара «Тыгын Дархан» диэки барбытым. Сблэиэ диэн испэр бх этим да, дириэктэрим быаччы ыйыппытыттан «быыыта, урут ыыра сатаабыттарын сблэспэтэх эбит…» диэн саарбахтыыр санаалар скээн, испин кутуйах буолан кэрбээбиттэрэ. Крлр кнс, кн б тыган турдаына, Ленин болуоссатын устун итинник саарбах санаалардаах хааман иэммин, эмискэ уун утары Иннокентий Тарбахов бу илэ бэйэтинэн мичээрдээн сэгэйэн иэрин кр тсптм. Ээрдэлээн, бэйэбин билииннэрэн эрдэхпинэ: «Оттон билэбин ээ…» диэн быа тстэ. Толкуйбун кэпсээбиппэр бэркэ сэргэхсийдэ: «Мин эгэ эрэ буоллаа дии… Дьоммутугар-сэргэбитигэр тугу билбиппитин, сатаабыппытын тарата сылдьыахтаахпыт…» – диэтэ. Бастакы
Иннокентий Иннокентьевич курдук кии кстр буолбута бастатан туран, саха дьонугар сд бэлэх буоларын таынан, тэрилтээ эмиэ срдээх улахан сй буолар. Кини тэрилтэ бэйэтэ дьаайыахтаах, тэрийиэхтээх, ороскуотуруохтаах тгэннэрин: астыыр аын босхо буларыттан саалаан, ас астыырга тооостоох оохтоох, остуоллаах, ииттээх-хомуостаах ууллар муннугунан хааччыйыыга; ханна эмит кэлэр-барар буоллахха, суолу-иии хайыыга, массыынаны булууга тиийэ тус бэйэтэ быааран, тэрийэн кэбиэр кыахтаах, онтугар эбии эрэйин туугар хамнаы эрэйбэт, биир тылынан «абыраллаах» ыытааччы буола тсптэ. Итини барытын хампаанньабыт бэйэтэ хаан да кыайан дьаайбат, кини р харчыта суох буолар, биир эмит эрэстэрээни кытта дуогабардастаына да, кини рекламатын хара ньуура суох тааарар брктэ суох хабалаа киирэр. Оттон Иннокентий Тарбахов уонна «Тыгын Дархан» эрэстэрээн салайааччыта Мария Габышева саха тэлэбиидэнньэтин сайдыытыгар тл оорбуттарын бэйэлэрэ да билбэттэрэ буолуо.
Мин бастаан Иннокентий Иннокентьевич «Амтаны» соотоун салайан ыытыа дии санаабытым, онтум баара кини биир идэлээхтэрин: оох аттыгар аата-суола суох айымньылаахтык лэлии сылдьар атын асчыттары крдрр, тлгэ сырдыгар сиэтэн тааарар дьккрдэээ. Ол курдук Дьокуускайга да, ардыгар, кинилиин сынньалаа тэнээх айаннарга сылдьан Чурапчыга, Хааласка ткэн асчыттары устубуппут, кинилэр искусстволарын саха дьонугар крдрбппт. Ол сылдьан Тарбаховка асчыттар хайдахтаах сгрйэллэрин, дьинээх гуру, мэтр быыытынан билинэллэрин крн итээйбиппит. Тарбаховы кытта асчыт, кулинар идэтин рейтинэ рдээн, суолталанан иэрэ кстбтэ диэн ким баарар этиэ.
Иннокентий Иннокентьевич 60 сааыгар аналлаах улахан биэриини устан, бэрийэн тааарбытым. Крчч «Амтаны» олус сблээбитэ. Кини «Кэпсиээ» хара манайгыттан тардыстыбыт биир тртэ Тарбаахаптаах «Амтан» баарыттан буоларыгар саарбахтаабаппын. Ол эрээри хастыы эмэ чаас устубут лэбититтэн (ардыгар ыраах айаннаан тиийэ-тиийэ) биэс мнтэттэн уаабат кстн эрэ таан тааарарбыттан, элбэи, ол иигэр ыытааччым табыллан саарбыт-иэрбит да тгэннэрин, ылан быраарга кэллэрбиттэн абара саныырым. Сюжеттар уонна рубрикалар ол биэс мнтэттэн уаатахтарына, устуудьуйаа ыырбыт ыалдьыттаргын кытта кэпсэтии кылгаан тахсар. Быа эфир киэбэ эмиэ сюжет кылгас буоларын ирдиир. Дьэ ол тууттан, хайдах гынан кылгатары эрэ толкуйдаан тбн сыспыт тгэннэрим элбэхтэр. Ардыгар Тарбаахабы эрэ таааран, ас туунан биэриини аІаардастыы ыытар буоллар, дии санаан да ылааччыбын.
Тарбахов «Амтаа» табыллан ыыппыт уруоктарын ааан сиппэккин. Ол эрээри мин идээ кэмигэр анаабыт биэриибитин ситэрбит-хоторбут тгэнин умнубаппын: онно кини хааны кутарга, быары тууаан тоорорго, хааны, хартаны харайарга эин рэппитэ. Быыыгар мтэлээн ылар: «Саха ыала туох да толкуйа суох быары к тоорон кэбиэр. Киллэрэн кытыытыттан кыан ылан сиир уонна эмиэ таырдьа тааарар. Ол аайы бу быар хаачыстыбата тэн иэр диэни йдбт. Тоо сатамматый, бу курдук порциянан, кыра-кыралаан салапааа эрийэн тоорор? Уурарга, харайарга да, киллэрэн остуолга уурарга да табыгастаах…»
«Онтон дьэ тиэстэин охсоун», – диэн бурдугун кутан эрдэинэ далбаатааммын тохтотобун. «Хас кыраам бурдугуй, ону этиий! Крчч эппэтилэр диэ дии!» – «Оо дьэ! Оттон 500 кыраам ини…» – илдьэн ыйаан крр. Ыйааын чопчу 500 кыраамы крдрр: «Эппэтэим дуо…» – диир.
«Тиэстэ 20 мнтэ сынньаныахтаах», – тиэстэтин сотторунан сабан баран таптайа тэр. «Оо, оттон ону кэтэстэхпитинэ устар кэммит бтэр дии. Биир чааынан оператор атын биэриини уста барар.». Иннокентий тарбахтарынан тиэстэтин р-танары суруйан крр: «Чэ, эиги ыксыыргытын ииттэ быыылаах. Тута дыгдас гынна. Саалыыбыт.». Хайдах лэлээбиппитин ити курдук
«Былаас вертикала» диэн крэр кэмигэр лэлээбиппит. Киинтэн Нехорошев диэн кии Саха тэлэбиидэнньэтин лэтин кр-истэ кэлбит диэн буолла. лэбитин-хамнаспытын р кэтээбит, онтон: «Биир эрэ биэриини тиээр тиийэ крдм, тылын йдбт да буолларбын («Кэпсиэни» эппит). Итинник биэриилэр тоо нууччалыы тылынан тахсыбаттарый? Онно сс билэр киим, повар Тарбахов, астаан крдрр баар. Кини национальнай блдэлэрин нууччалыы тыллаахтар тоо кр-билиэ суохтаахтарый?» – диэн хабааннаах тмк оорбут.
эттэн этилиннэ да, бииэхэ чиэс биэрэ тэллэр, «ииттиэм-истибэтиэм» диэх курдук буолар. Тарбахов биэриитин нууччалыы гыныахха – ол аата «Кэпсиэттэн» тааарыахха диэн спслгэн сааланна. Мин аыйа санаабытым эрээри, Иннокентий Иннокентьевич экраа тахсар кэмэ биэс мнтэттэн ууохтааын, кини былаана, баата сс да элбэин йдр буоламмын, алгыынан атаарбытым. Уонна ити кэмэ «Кэпсиэ» кн ылан, ханнык да рубрикалара суох бардаына дааны, крччтн стэрбэт таыма тахсыбыт этэ. Тарбахов туспа биэриилэнэрэ эттэн дьааллыбыт буолан, «Тыгын Дархан» эрэстэрэээ устуудьуйа-куукуна ооуллубута, тустаах редактор анаммыта, асчыппытыгар кэмниэ-кэнээс, дуогабарынан кыра хамнас тлнр буолбута. Кинилэр биэриилэрин биир бастакы ыалдьытынан миигин ыырбыттарыгар рбтм. Тарбахов онно: «Сайа миигин тэлэбиидэнньээ аалбыта» – диэн крччлэригэр туаайан эппитэ. Ол сааланарыгар биэрии нууччалыы барар этэ, онтон ити ирдэбилтэн сыыйа уонна саамай спк туораабыттара: «Тарбаахаптыын астыахха» крчч ктппэт биэриитэ буолбута.
Иннокентий Иннокентьевич «тэптэрэн ылыахха», «сырдьыгыната тэбит» эин диэн бэрт баайдык сааран кэбиээччи. Дьиэ, кини ас астааыныгар киирбит тиэрминнэри сахатытыыга лэлээр кыахтаах эбит. «Туши гынабыт» диэни «бсктэн буарабыт» диэччи. Ханнык да саха итини атыыраабат, кулгаахха ср-спк киирэр уонна йднр. Итинник, трбт тылбыт ис кыаыттан таааран, ас астааыныгар баылаан-клээн киирбит тыллары, йдбллэри ыарыыта суох сахатытан кэбииэххэ баара. Онуоха ханнык да учуонайдардааар ордук тааарыылаахтык уонна таба чулуу асчыппыт лэлэиэн сптх дии саныыбын. Тарбаховтыын айар лэбитинэн сс да алтыар санаалаахпыт уонна ол баа санаа туоларыгар эрэллээхпит.
Оттон Нехорошев лэтин тмгнэн «Кэпсиэни» сэргэ «Нескучный вечер» диэн нууччалыы тылынан быа эфиргэ тахсыы баар буола сылдьыбыта да, тоо эрэ уаабатаа.
«Суруллубут – суоруллубат». Маннык ааттаах рубрикалана сылдьыбыппыт. Т дааны бу кэмэ тыаттан кэлэн олохсуйуу муутаан элбээн турдар, сахалыы тыллаах бэчээт тоо эрэ млтн, ааааччытын ахсаана, баппыыскаттан да крдхх, быста аыйаан сылдьар кэмэ этэ. Кии сахалыы аахпат, сонуннары бэйэтин тылынан билсибэт буоллаына, трбт тылыттан тэйиитэ быдан тргэтиир буоллаа. Ол иин мин т сатанарынан, сахалыы бэчээт дьонун биэриилэрбэр тааара сатыыр этим, бэйэм «Орто дойду сонуннара» хаыакка биир балааны айан-суруйан тааарарга ылса сылдьыбытым. Онон «Кэпсиэ» биир рубрикатыгар сахалыы бэчээккэ бу нэдиэлээ туох сонун суруйуу тахсыбытын сырдатыахха, дьону сахалыы ааыыга клххэ диэммин, «Суруллубут – суоруллубат» рубриканы киллэрбитим (босхо реклама!). Ыытааччыта да кэбээстик кстбтэ. Мин Анна Варламова-Айысхаана диэн чгэйдик билсэр суруйааччылаахпын. Арай биирдэ кини дьиэтигэр тиийэн олордохпуна кыра кыыа Виктория киирэн кэллэ. Ыал ийэтэ эбит, туспа олорор, суруналыыс идэлээх, «Ил Тмэн» хаыакка лэлиир. Арай кыыым тэлэбиидэнньэ лэитэ буолар ыра санаалааын кэпсээтэ. Ыра санаа эрэ буолбатах, кини ол туугар толкуйдаабыта элбэх эбит, оннооор хас да биэрии бырайыагын торумнаан, суруйбут-бичийбит. Сирэйэ-хараа да чолбоодуйан, й-санаата да арылыйан, кии эрэ кэрэхсиэх ыытааччыта буолуоун таайбытым… Мин кими да лээ ылар кыаа, бырааба суох киибин, арай…
Виктория Контоева крчч иннигэр аан бастаан ол «Суруллубут – суоруллубат» рубрика ыытааччыта буолан тахсыбыта. «Олус биллэр араспаанньалаах (ол кэмэ тустуук Контоевтар кннээн сылдьаллара) хайдах эрэ курдук. Туана сатыыр диэхтэрэ. Онон ийэм араспаанньатынан тахсабын», – диэн кини экраа р уонна олохтоохтук кэлэрин биллэрэр этиитин оорбута, онон титргэ Виктория Варламова диэн суруйбуппут. Ол да курдук буолбута, сотору Викторияны «Сонуннар» бэлиэтии крн ыыра охсубуттара. Онон, саха экраныгар сс биир ткэн ыытааччыга суол аан баран, «Суруллубут – суоруллубат» рубрикабыт эмиэ тохтообута.