Олох о?о оонньуута буолбатах
Шрифт:
– Сибэккиттэн сибэккигэ рмэччи курдук тэлээрэин да, кэлин тиээр кураанаы кууан хаалаайаххыный? Ол Афанасьевтар уоллара Григорий ойоор бэирди дуо? Дьон саатыгар киирэр буоллу быыылаах, – ийэ уолун сонньуйа одуулуур.
– Ийээ, эйиэхэ хаста эттим. Маринаны сблээбэт эрээри хайдах кэргэн ылыахпыный? Онтон кырдьыгынан эттэххэ, Нарыйаны эрдэ крсбэтэхпиттэн хомойобун. Оччоо, баар, сыбаайбалаан ньиргитиэ этибит, – уол ийэтин санныттан сымнаастык кууан иэдэиттэн сыллаан ылар. – Чэ, мин утуйа бардым. Сарсын сэттэ чааска туран уолаттарбыныын срэ барыахтаахпын.
– Хаааа диэри кыра оо курдук олоххо оттомо суох сыыаннааыный? Олох оо оонньуута буолбатах.
– Бу, ийэбит, бт эрэ. Мин орулуур отут сааспар кэргэн ылбытым да, улаханнык итээстийбэккэ турабын, – аалара Николай Сергеевич хоуттан ааа сылдьар хаыатын туппутунан тахсан кэлэр.
– Ээ, бу оонньор ороу уолун кмскээ таыста. Хата, бэрт кии билигин да сиин этэ ситэ, буутун этэ буа илик кыра оо диэ… – ийэлэрэ тээ кырдьыбытын эйэргии крстэ.
Сергей Николаевич, трппттэрэ хаадьылаа кэпсэтэллэрин истэн турбахтаат, хоугар киирэн, аанын ыга сабынна. Хайыы-йэ утуйардыы ооуллубут оронун сонньуйа крд. Кн ахсын итинник. «Бэйэм да ороммун хомуйбат бн дуо?» – диирин рднэн аата барахсан кн сирин крдрбт соотох отуччалаах оотун оронун сарсыардатын хомуйан, киээтин утуйарга бэлэмнээн кэбиэр. Солото суоар тэптэрэн тааын-сабын онно-манна бырааттаатаына, ким-хайа иннинэ миэстэтин булларбыт буолар.
Нарыйа бгн, оскуолатыттан кэлээт, тоус сорунан, ийэ-хара клнэ тэн туран инчээй маы хайытта, ооун отунна. Ооо эбиитин умайбакка сордоото. Саа умайан сыыгыныах курдук буолан иэн, умуллан хаалан кыытар буоллаа . Билиитээ уурбут чаанньыга оргуйан бидилийэрин кытта, итии чэй куттан иэргэ сананан остуолга саа олорон эрдэинэ, аана тэлэччи аылынна, дьиээ тымныы салгын кутулунна. Нарыйа ким кэлэн турарын срэинэн сэрэйэн, олоппоугар тоооломмут курдук олордо. Ааны хатаабатаын кэмсинэ санаата. Сэрэйбитин курдук, хара тирии кууркатын нэлэркэйдэнэн, маан хаймыылаах хара спортивнай бэргээтин тбтн оройугар уурунан, хара эрэиинэ саппыкытынан бадарааны лт тэпсибитин уулбакка Григорий дьиэ ортотугар биирдэ баар буолла.
– Хайа, тапталлааым, соотоун сорсуйан олороун дуу? Сураа, Сергей Николаевичтыын тыанан-толоонунан таптаан ырааппыт гт дуу? Ол рээ, лэтэ суох, арыгыыт боростуой ыал уолларыгар ойох буола сылдьыбыт дьахтарга ымсыырар эбиттэр дуу? Сокуоннай ойох буолбатах буолаын эр кииттэн эр кииэхэ рмэччи курдук кт сырыттаы. Дьэ, крхпт, т р тэлээрэргин. Итинник дьахтары «сэлээрчэх» диэн ааттыыллар. Сэлээрчэх… – Григорий Нарыйаа ынан кэлэн, итии чэйдээх ыстакааны харбаан ылаат, сибилигин сирэйигэр ыыах курдук туттан байааттаныы турда.
Кыыс кутталыттан срээ тииргэччи тэптэ, сирэйэ итий гынна.
– Тохтоо эрэ, ханнык быраапкынан миигин эиний? Эн киилии испэккэ-ааабакка сылдьыбыты буоллар, мин эйигин кытта холбоон, ыал буолаары олоробун буолбатах дуо? Эн бэйэ хара манайгыттан сылдьар ыалдьыт, хонор хоноо курдук олорбуту. Мин тлх этэ сатаабыппыный? – Нарыйа т да куттаннар, утарсарга сананан, хотоойутук тутунна.
– Мин оннук акаары буолбатахпын, эн бэйээр тэнээбэккин дууабынан тута билбитим. Трппттэрим туунан истэн баран сирэйи мырдыс гыммытын крбтх бн дуо? – Григорий ыстакаанын туппутунан ыган истэ. – Сибилигин маа бэйэлээх маан сирэйгэр итии ууну ыан, ким да крбт ооруом.
– Ыс, онтон… Эр кии элээмэтэ буоллаххына, млтхх илиигин ктн бэйэ саатыа, – Нарыйа чаыйа да санаатар, Григорийы трйэн, куотардыы оостон аан диэки баран истэинэ,
Сергей Николаевич эрчийэр уолаттарыныын уулуссанан срэр-хаамар икки ардынан бэдьэйэн иэн, учууталлар уопсайдарыгар дьахтар хаыытын истэн чугурус гыннылар. Сергей Николаевич йгэр «Нарыйа хаыытыыр!» диэн санаа чаыланныы элэс гынна. Учууталлар уопсайдарын олбуоругар биирдэ баар буолла. Дьиэ аанын тэлэйэ тарпытыгар ынырык хартыына кннэ. Григорий туох да кмскэлэ суох муостаа сытар дьахтары тэбиэлии турарын крт, хайдах да буолуон билбэтэ, кыбдьырына тээт, эр киини эргилиннэри тардан, маыйа тэн баран тнэри охсубутугар киитэ муостаа тиэрэ таылынна. Саа нхтээн туран эрэр Нарыйаны Сергей илиититтэн харбаан туруору тарта. Аан таыгар крн турар рэнээччилэриттэн кыбыстыбакка, нэиилэ байааттаныы турар кыыы кхсттэн й тутан таырдьа тахсарыгар кмлст.
– Массыынабын тргэнник манна аал! – диэн биир уолу соруйда.
– Сп, – диэн уун хатыыр уол срэн акынаабытыгар кэнниттэн икки табаарыс уолаттара тээ сырыстылар.
– Сергей Николевич, ыыт, мин бэйэм барыам.
Эр кии кыыстан тэйэ хаамта. Нарыйа кэлииккээ йнн сукуллан турда. «Бу сааты-сууту, акаары, кээй. Тугу кэлээт, дьону-сэргэни кытта билсибэккэ, эргэ тахсарга тиэтэйбиккиний? Билигин хайа сирэйбинэн оскуолаа барабын. Оскуолаа рэнээччилэрим, учууталлар туох диэн саныахтарай? Бэрт тргэнник мантан барыахха… Бу лгэр саакка киирэн баран, рэх дьылын тмктм этэ диэн, биир ый тууттан олоруом дуо?» Нарыйа тбтгэр онтон да атын иирчэх-баарчах санаалар элэнээн истилэр.
«Тойота-Виста» массыына учууталлар уопсай дьиэлэрин иннигэр хорус гынна. Сергей Николаевич гс кэпсэтиитэ суох, массыына кэлин аанын аан, Нарыйаны олорто.
– Суох, мин ханнык да балыыаа барбаппын, – Нарыйа утарса сатаата.
– Оччоуна ханна бараын? Кыргыттарга илдьэбин дуо?
Сергей Николаевич кэннин хайыан, аыммыттыы крн олорон ыйыппытыттан кыыс кыйахана санаата.
– Суох, ханна да барбаппын. Барытыгар бэйэм буруйдаахпын. Аанньа ахтыбакка, олоунан онньообуппар Григорий буруйа суох, итинтэн атыннык бэйэтин кыыытын этэр кыаа суох буоллаа… Билигин ити кии бардаына, таааспын хомунан, улуус киинигэр киириэм. Дириэктэргэ сайабылыанньабын хаалларыам, – Нарыйа уолга атаахтаабыт куолаынан саарбытыттан бэйэтэ да соуйа санаата. – Оскуола оолоро бары крдлэр. Билигин хас ыал ахсын киэээи аылык сокууската буоллаым.
– Крйэх курдук хайдах мээнэ баран хаалыаххыный? Григорий охторон сытыаран тэбиэлээбитигэр эн кыырпах да саа буруйу суох. Бииги тбэспэтэхпит буоллар, туох буолара биллибэт. Кырбанан баран, хата, Григорий кырдьыгын тааара олороун дуу?
– Кмскэспэппин. Боруоста кинилиин сс тгл сибээстэиэхпин баарбаппын. Хаан эрэ быаарсыахтаахпын сэрэйэр этим эрээри, илиитинэн киириэ диэн санаабатаым. Кырбаабатаа буоллар, биир ыйы тулуйуом этэ. Аны… тулуйар кыах суох. Бу дойдуга иккиин эргиллэр санаам суох… – Нарыйа кистии-саба хараын уутун сотунна.
Кэлииккэ аанын тоо тэбэн, Григорий байааттанаан тахсыбытыгар уолаттар р-тараа сырсан хааллылар. Эр кии массыынаны балачча крн турбахтаат, хсэ-хсэ иннин диэки суксугулдьуйа турда.
– Барар да буоллаххына рэххин тмктээн баран киилии бар. Билигин крээн бардаххына, ааккын-суолгун тэрэр кркэтиилээх сурах рэх управлениетыгар тиийэ тараныа. Мин эйигин улуус киинигэр массыынанан киллэрэн атаарбытым туунан эбэ-эбэ сс тугу кэпсииллэрэ биллибэт. Онон дьиэин хатаа эрэ, кыргыттаргар бгн хонон уоскуйа тс. Чэ, бардыбыт, сп дуо?