Рэвізор

Гогаль Мікалай

Каробкінава жонка. Сардэчна віншую саміх, Ганна Андрэеўна, з новым шчасьцем.

Люлюкоў. Маю гонар віншаваць, Ганна Андрэеўна! (Падыходзіць да ручкі й пасьля, адвярнуўшыся да гледачоў, пляскаець языком з удалецкім выглядам). Мар’я Антонаўна! Маю гонар віншаваць… (Падыходзіць да ейнае ручкі й абарочваецца да гледачоў з тым самым удалецтвам).

Зьява V

Мноства гасьцей у сурдутах і фраках падыходзяць спачатку да ручкі Ганны Андрэеўны,

кажучы: «Ганна Андрэеўна!», пасьля да Мар’і Антонаўны, кажучы: «Мар’я Антонаўна!»

Бобчынскі й Добчынскі праціскваюцца.

Бобчынскі. Маю гонар віншаваць!

Добчынскі. Антоне Антонавічу! маю гонар віншаваць!

Бобчынскі. Із шчасьлівай падзеяю!

Добчынскі. Ганна Андрэеўна!

Бобчынскі. Ганна Андрэеўна!

Абодва падыходзіць адначасова й стыкаюцца ілбамі.

Добчынскі. Мар’я Антонаўна! (Падыходзіць да ручкі). Маю гонар віншаваць. Самі будзеце ў вялікім-вялікім шчасьці ў залатой сукні хадзіць і далікатныя розныя стравы смакаваць, вельмі пацешна будзеце бавіць час.

Бобчынскі (перапыняючы). Мар’я Антонаўна, маю гонар віншаваць. Дай Божа самім усялякага багацьця, чырванцоў і сыночка-ж гэнкага малесенькага, гэначкага-ж (паказвае рукою), каб можна было-б на далоньку пасадзіць, але-ж! усё будзе хлапчына кугакаць: ку-га! ку-га! ку-га!

Зьява VI

Яшчэ колькі гасьцей падыходзяць да ручак, і Лукаш Лукашовіч із жонкаю.

Лукаш Лукашовіч. Маю гонар…

Жонка Лукаша Лукашовіча (забягае наперад). Віншую саміх, Ганна Андрэеўна!

Цалуюцца.

А я дык, праўда-ж, — усьцешылася! Кажуць мне: «Ганна Андрэеўна выдае дачку». — «Ах, Божа мой!» — думаю сабе, і гэтак усьцешылася, што кажу мужу: «Слухай адно, Лукашэнчыку: вось якое шчасьце Ганьне Андрэеўне!» — «Ну, — думаю сабе, — дзякуй Богу!» — і кажу яму: «Я ў такім захапленьні, што гару зь нецярплівосьці асьветчыць асабіста Ганьне Андрэеўне»… «Ах, Божа мой! — думаю сабе: — Ганна Андрэеўна якурат чакала на добрую партыю для свае дачкі, а вось цяпер такі лёс: якурат гэтак зрабілася, як яна хацела», — і гэтак, праўда-ж, усьцешылася, што не магла гаварыць. Плачу, плачу, вось прост ад плачу заходжуся! Ужо Лукаш Лукашовіч кажа: «Чаго ты, Настуленька, заходзішся?» — Лукашэнчыку, — кажу, — я й сама ня ведаю, сьлёзы гэтак вось ракой і ліюцца.

Гараднічы. Шчыра прашу сядаць, спадары. Гэй, Міхалка, прынясі сюды як болей крэслаў [20] .

Зьява VII

Тыя самыя, прыстаў і квартальныя.

Прыстаў. Маю гонар віншаваць саміх, ваша высокачэсьць, і пажадаць дабрабытнасьці на многалецьце!

Гараднічы.

Дзякуй, дзякуй! Прашу сядаць, спадары!

Госьці ўсядаюцца.

20

Далей у Гогаля рэмарка «Гости садятся». У перакладзе прапушчаная.

Амос Хведаравіч. Ды скажэце, на ласку, Антоне Антонавічу, якім парадкам усё гэта пачалося, паступовы ход усяе справы.

Гараднічы. Ход справы надзвычайны: меў ласку сваеасабова зрабіць асьветчаньне.

Ганна Андрэеўна. Вельмі пачціва і саматонкім парадкам. Усё надзвычай добра казаў: «Я, Ганна Андрэеўна, з аднае толькі пашаны да саміх годнасьцяў». І так дасканалы, узгадаваны чалавек, самадабрароднейшых правілаў! «Мне, ці дасьцё веры, Ганна Андрэеўна, мне жыцьцё — капейка; я толькі таму, што шаную саміх рэдкія якасьці».

Мар’я Антонаўна. Ах, мамуленька! Гэта-ж ён мне казаў.

Ганна Андрэеўна. Пакінь, ты анічога ня ведаеш і не ў сваё не мяшайся! «Я, Ганна Андрэеўна, дзівуюся». У такіх лёсткіх рассыпаўся словах… і калі я хацела сказаць: «Мы ніяк ня важыліся спадзявацца на гэткі гонар», ён раптам шаснуў на калены й гэткім самадабрароднейшым парадкам: «Ганна Андрэеўна! Не зрабеце няшчасьнейшым! згадзецеся адказваць маім пачуцьцям, а не — дык я сьмерцяй скончу жыцьцё сваё».

Мар’я Антонаўна. Праўда-ж, мамуленька, ён пра мяне гэта казаў.

Ганна Андрэеўна. Але, пэўна-ж… і пра цябе было, я нічога гэтага не адкідаю.

Гараднічы. І гэтак нат напалохаў: кажа, што застрэліцца. «Застрэлюся, застрэлюся!» — кажа.

Шмат хто з гасьцей. Скажэце, на ласку!

Амос Хведаравіч. Гэнкая штука!

Лукаш Лукашовіч. Вось запраўды доля ўжо гэтак вяла.

Арцём Піліпавіч. Ня доля, бацюхна, доля — індычка: заслугі прывялі да таго. (Набок). Гэткай сьвіньні прэцца заўсёды ў зяпу шчасьце!

Амос Хведаравіч. Я, бадай, Антоне Антонавічу, прадам самім таго шчанючка, што таргавалі.

Гараднічы. Не, мне цяперака не да шчанюкоў!

Амос Хведаравіч. Ну, ня хочаце, на іншым сабаку сыйдземся.

Каробкінава жонка. Ах, як, Ганна Андрэеўна, я радая саміх шчасьцю! Самі ня можаце сабе ўявіць.

Каробкін. Дзе-ж цяпер, дазвольце даведацца, знаходзіцца вяльможны госьць? Я чуў, што ён паехаўшы па штосьці.

Гараднічы. Але-ж, ён падаўся на адзін дзень, у вельмі важнай справе.

Ганна Андрэеўна. Да свайго дзядзькі, каб узпрасіць багаславенства.

Гараднічы. Узпрасіць багаславенства, але заўтра-ж… (Чхае).

Паздароўі зьліваюцца ў вадзін гул.

Вельмі дзякую! але заўтра-ж і назад… (Чхае).