Таптыыбын… Шёпот сердца…

Коллектив авторов

Кыыс ону-маны саныы, эргитэ толкуйдуу сытта. Ийэтэ эрэйдээх эмиэ бэргээбит. Тоо киниттэн куруук ыалдьарын кистиирэ эбитэ буолла? Долгуйбатын диэн санааттан эбитэ дуу? Ийэм эрэйдээххэ тугунан эмэ кмлспт кии… Убайа Павлик бгн биллэ сылдьара дуу? Соотох инбэлиит ийээ икки устудьуон оону иитэр-таыннарар уустук буоллаа. Саатар, Павликпыт да баар ээ. Куруук кини проблемата. нрн эмиэ милииссийээ хонон тахсыбыт этэ. Саатар онтун киэн тутта кэпсэнэрин, эчи, истиэххэ-саныахха куаанын, кии да кыбыстар. Ити Аанчык убайа Чаыл чгэй да уол. Эчи, аата да чгэйэ бэрт. Итинник убайдаах кии… Аанчыкка олох майгыннаабат. Бииргэ трбт дьон диэтэххэ, олох атыттар. Дьннэн да, майгытынан да. Чаыл

рдк ууохтаах, б-таа крнээх, хойуу хаастаах, уун кыламаннаах, сахаа киэ харахтаах кыааан уол. Хайдах эрэ оттомноох, олус ис киирбэх, саата-иэтэ да онно дьрэлии соус.

Оттон Аанчык – кыра-хара мэник кыыс. Чаыл манна, Дьокуускайга, рэнэрэ эбитэ буоллар, баар, билсиэ этилэр… Ээ чэ, итиччэ киэ сирдэринэн сылдьар, Санкт-Петербурга рэнэр уол кини эрэ диэки крбт ини. Маришкатааар ордук кырасаабыссаны булунан сылдьар уол оото буолуо. Чаыл нрн кинини бааргын диэн наадакалаан, болойон да крбт. Баар… уларыйбытым дуу?

Кыыс эмискэ оронуттан туран кэллэ. Сыгынньах атаынан срэ былаастаан тиийэн, кини хоруйугар мэлдьи тута эппиэти биэрэр кыахтаах тгрк сиэркилэтигэр крннэ. Тоо кинини кырасаабысса дииллэрэ эбитэ буолла? Былырыын баччаа тоо эрэ кэрэ кыыска бэйэтин соччо-бачча холообот этэ ээ. Дэриэбинэтин да уолаттара убайыттан куттанан чугааабаттара. Сураа, Павлик: «Тэлгээ иинээилэр, балтыбар чугааама, киэ сиртэн табаарыс уолун бэйэм булуом», – диир эбитэ . Дьэ, ким билэр, крлл. Оннооор бу уопсайга дискотека буоллаына, убайа хайаан да Маришка аттыттан арахпата.

Кыыс убайын эмискэччи санаан мичээрдээн мчк гынна.

* * *

Арай биирдэ ыала Кэтириис эмээхсин:

– Наадьа, бу кыыы улаатан истэин аайы Уйбаныаптар диэки буолан иэргэ дылы дии. Туттардыын-хаптардыын. Аны аыйах сылынан кырасаабысса буолсук.

– Эс, аньыыта дааны, миэхэ маарынныыр буолбатах дуо? – ийэтэ соуйбуттуу ыйытта.

– Суох, хотуой, чахчы Руслан ийэтигэр т-кч маарынныыр. Туох да диэбит иин, номоххо киирбит Кх Кэтириинэ удьуордара буоллахтара эбээт.

Бу кэпсэтии кэнниттэн Маришка кыратыгар лбт аатын дьонун туунан ыйыталаан крбтэ да, ийэтэ кини билэриттэн ордугу тугу да кэпсээбэтээ. Арай соторутааыта Манчаары Кх Кэтирииин туунан учуутала кэпсээбитин истэн олус соуйбута. Номоххо киирбит кэрэ дьахтар, кырдьык, кини аймаа буоллаа дуу? Тугун дьиктитэй? Ийэтэ ол туунан тоо киниэхэ тугу да кэпсээбэтий? Биирдэ, тгэн кстбччэ, ыйыталаан крбтэ да, билбэттэн атыны ийэтэ тугу да эппэтээ.

Аалара Руслан Маришка биирдэээр, Павлик иккилэээр лбт. Хаартыскаттан крдхх, кырдьык, кыыс кэрэ номоон дьнгэр маарынныыр эдэр кии курус харахтарынан имэрийбэхтии крр.

Маришка ийэлээх аата холбоон баран, баара-суоа биэс эрэ сыл олорбуттар. Быар ыарыах буолан, эрдэ суорума суолланаахтаабыт. Саатар ыалдьарын сэрэйэр эрээри, балыыа диээ биирдэ да крдрммэтэх. Хаама сылдьан охтубут, ол кэннэ с эрэ хоноохтообут. Аалара лбтгэр Маришка эбэлээх ээтэ кэлэ сылдьан, ийэлэрин дэлби буруйдаабыт, эн-таныйан барбыт сурахтаахтара. Онтон сиэттэрэн Мээ Хааласка баар аймахтарын кытта билигин билсиспэттэр. Ийэлэригэр этэн крллр да, бэйэлэрэ тэйиппиттэрэ, онно баран сыаланаары гынаыт дуо диир. Анараа да дьон сиэттэрбит эиги бу бааргыт ээ диэн биирдэ да билсибэтэхтэрэ, эгэ кэлэ сылдьыахтара дуо? Онон тыыннаах тулаайаа буолан олорон кэлбиттэрэ србэттэн тахса сыл буолла. Хата, дэриэбинэлэрин дьоно, ыаллара бэркэ йн бу бур-бур буруо тааарынан ыал аатын ылан олордохторо.

Дьиэр, Наадьаны бастакы билсиииттэн, сс ыал буола иликтэринэ, Уйбаныаптар атарахсыта крсбттэрэ. Кинилэр уоллара, рдк рэхтээх историк учуутал, ханнык эрэ трд-ууа суох дайаарка кыыы кэргэн ылбытыттан олус диэн аймаммыттара,

бэйэлэрин уолларыгар тэнии крбтхтр. Кэлэйбиттэрэ бэрдиттэн крс, сыбаайба да диэни тэрийбэтэхтэрэ. Саатар Наадьа тулаайах буолан, улахан аймаа, уруута суох этэ. Баай баайга тардыар дииллэринии, Уйбаныаптар аймах кийииттэрэ, ктттэрэ бары кэриэтэ тс-бас дьон оолорун кытта уруурааллара. Арай бу баай-талым олохтоох дьоо хара тураах кэриэтэ буолан, Наадьа барахсан кийииттии кэлээхтээбитэ. Детдома улааппыт кыыс баай, уурунуу харчы диэнэ хантан кэлиэй? Онуоха эбии ууоунан кырата, дьннэн харата ханан да халы аймах Уйбаныаптарга, Кх Кэтириинэ сыдьааннарыгар, кылбаа маан сиэннэригэр, соруйан айыла анаан трпптн курдук, тээ суох курдуга.

Ол эрээри Руслан ыйаастыгас соус хап-харанан чоулуччу крбт сэмэй, нарын бэйэлээх Наадьа кыыы крттэн, хара манайгыттан таптаабыта. Кыыс бэйэтин сэнэнэ рэммититтэн, килбигиттэн эбитэ дуу, аан бастаан уолтан куота, тэйэ сылдьыбыта. Кэлин уугар баар баара бкпэт буоллаа, икки таптаар срэх то буору тобулу нэн тахсар сааскы ньургууннуу, ыраас санаанан, исти иэйиинэн ыал буоларга санаммыттара. Т да аймахтара утардаллар, биэс сыл устата дьоллоохтук олорбуттара. Руслан кии кэрэмээ этэ: хааайын бэрдэ, майгылаах бастыа, оомсоо, лэит ттэ, й-мэйии мааныта уонна, туох кистэлэ кэлиэй, дьннэн ыраас бэйэлээх, сиртэн-буортан тэйбит, Орто дойду олоор тээ суох аанньал курдуга. Кинини кии тута крт, дьону ытыктыыр, сыаналыыр кистэлэ ураты кстлээх диэн билэр дьоно бэлиэтээччилэр. Аыйах сыл иигэр Мырыла биир басты ыалларын ахсааныгар киирэ охсубуттара. Бастакы улахан дьиэ, матасыыкыл кинилэргэ эрэ баара. Кэлин Руслан сс массыына ылар баа санаалааа. Олохтоохтор кинини ытыктаан Уйбаанабыс диэн ыыраллара. лр сылыгар оскуола дириэктэринэн анаммыта…

Буолар буолтун кэннэ хайаахтыай, лбт кытта лн барсыбыт суох. Оолорун туугар утуйар уутун умнан туран, Наадьа эрэйдээх ферма хара лэтигэр умса-тнн тсптэ. Хаста дааны басты ыанньыксыт аатыран, хомсомуол бириэмийэтинэн наараадаламмыта, р илгэ с сыллаах кубогын хааайката буолан, биирдэ улуу Москуба куоракка клэйдээн кэлэр рдк чиэскэ тиксибитэ. Онно Наадьа барахсан биир см рдээн, лэттэн дьоллонор р лскэнин билбитэ чгэй да этэ.

Ама да ааспытын иин, чугас киитэ суох тыйыс кэмнэр ааспыттара. Дьон т сыыана суох, арааа, Наадьа бу ыарахаттары барытын тулуйуо суоа эбитэ буолуо.

Оо, ийэм эрэйдээх… Маришка э тыынан ылла. Кини эрэ курдук дьылаламматах кии…

Эмискэ кини ыраатан эрэр курус санааларын Аанчык ууктубут атаах куолаа рэйдэ:

– Маришка-а, кофе иэби-ит? Миэхэ, бааалыста, ооруо дуо? Трбккэр рбтм дааны.

– ы-ы, ннээх, албын да кыыскын. Тур, чэ. Чэйбитин рнххэ, – Маришка чаанньыгын оргутаары остуол диэки хаамта.

Кыргыттар к-дьаа кэпсэтэн, хайыы йэ эбиэт буолбутун билбэккэ хааллылар. Иккиэн кмлн хортуоппуй хахтаатылар. Маришка эт кырбаан, хортуоппуйугар эбии соркуой буаран тиритэ-хорута сырытта. Саас буолан хосторо итиитэ срдээх, бэл омуннаатахха, кии тыына хаайтарар. Эмискэ ааны тосуйдулар, дьууурунай кыыс кэлэн: «Иванова Марина, вахтаа т », – диэтэ. Убайым кэллээ дии санаан Маришка тиэтэйэ-саарайа аллара тстэ.

Вахтаа тиийбитэ: убайа ханан да кстбэт. Арай улаханнык мичээрдээбит ханна эрэ крбт уола кинини супту одуулаан турар эбит. Кэннигэр икки доор атастаах. Уол мичээрдээбитин кубулуппакка вахтаа йнн туран эрэ:

– Иванова Марина диэн эн дуо?

– Мин, – Маришка соуйбуттуу хардарда.

– Манна олороун даа? – уол сытыытык ыйытар.

Маришка кэпсэтии бу курдук сытыы уонна быыттаас буоларын куруук да сблээбэт, биллэрдик соуйда уонна ргэннэ:

– Тугуй, доппуруос дуо бу? – кыыс чыначчы тутунна.