Ведзьміна тоня
Шрифт:
Вечарам на надворку пачуліся галасы – маці і прымака. Яны сварыліся. Потым да гэтых галасоў далучыўся яшчэ адзін, другі, трэці... Шум з хаты даносіўся ў садок да позняй ночы. І яшчэ даймалі камары – трэба будзе абавязкова прыдумаць што-небудзь, каб шчыльней закрываць уваход...
Прачнуліся позна. Нэла сама пабегла цераз агарод да бабы Адаркі і прынесла паўлітровы слоік малака. Снедалі гэтым малаком з батонам.
Напачатку Сяргей упраўляўся са сваёй гаспадаркай: знайшоў стары, але яшчэ не дзіравы чайнік, адно што ручкі ў ім не было, то ён зрабіў яе з дроту. Нацягаў кавалкаў цэглы (іх шмат валялася на надворку,
Аблазіў гарышча, хлеў, кладоўку. Збіраў, выбіраў з хламу тое, што можа спатрэбіцца. Яно толькі напачатку здаецца, што нічога не трэба, а час пройдзе – ніткі не будзе – ужо праблема.
У блізкі ад вёскі лясок, дзе расло кустоў колькі арэшніку, ён пайшоў адзін – Нэла захапілася гульнёй з лялькай: і спаць яе клала, і карміла, і вадзіла за сабой. І ўсё яна нешта гула ціха, чуваць было яе доўгае “а-а-а”…
Да чатырох гадзін Сяргей прынёс тры добрыя вудзільны, абадраў кару, паклаў на дах хлява на сонечны бок сушыцца. Нэла ўжо была зноў збегала да дзеда Васіля – прынесла яблык.
Паелі яблыкаў з хлебам і салам. І пайшлі за вёску.
…Луг стракаціць: белыя хусткі, квяцістыя сукенкі жанчын, яркія чырвоныя, зялёныя, жоўтыя, сінія купальнікі дзяўчат і маладзіц, загарэлыя спіны. Луг вялізны і цяпер не зялёны, а шараваты з гэтымі кропкамі людскіх постацей. Быццам на вялікі, роўны, падстрыжаны дыван нехта зверху пырснуў вадой, а кропелькі афарбаваліся ва ўсе колеры, разляцеліся па лузе ў выпадковых месцах. І не стаяць на месцы – варушацца, перасоўваюцца: туды, сюды. Здаецца, ну што тут могуць зрабіць гэтыя кропелькі з вялікім шаравата-зялёным дываном?
Але ж робяць!
Вось капашыліся яны тут увесь дзень, а к вечару раптам усе кінуліся ачышчаць гэты луг, зграбаць шэра-зялёнае сухое покрыва ў мноства валкоў, валкі зносіць у копы, і марудна, але няўмольна, метр за метрам ужо ачышчаецца луг зноў да чысцюткага зялёнага колеру, малады, падстрыжаны, як салдат-прызыўнік.
Першы ўкос – самае смачнае, самае пахучае сена. Даў Бог надвор’е – за два дні сонейка высушыла, ветрык выветрыў, то хутчэй убраць, захаваць... І к вечару якой толькі тэхнікі няма на лузе – тут і трактары з прычэпамі, і аўтамабілі, і самаробныя “агрэгаты” з самаробнымі ж прычэпамі, і мотакаляскі, і, вядома ж, конікі, а на калёсах – вяроўка, вілы, граблі і гладкае роўнае бярвенца – рубель, каб сена ўціснуць, каб даехаў пульхны, пругкі, высачэзны воз на гаспадарчы надворак.
Аркадзь трохі псіхаваў – не паспее. Як ні хапалася Галіна, яго жонка, як сам ці не подбегам ні закідваў сена з валка ў прычэп, разумеў – два рэйсы не атрымаецца, а ў адзін прычэп не ўлезе сена з дзялкі, хоць з Галяй грузі, хоць з мужчынам. Два разы ехаць трэба, а сена ж яшчэ скінуць ды ў хлеў унесці – не кінеш на надворку на ноч, вунь і сонца ў аблокі садзіцца, чакай дажджу, хоць ноччу, хоць пад ранне. Добра хоць свякруха узяла малых глядзець, Дашу ды Андрэйку, а вось яшчэ па гаспадарцы ўправіцца самім трэба. Таму хвілін праз дваццаць супакоіўся Аркадзь і стаў падаваць сена Галіне на прычэп павольней. Валок, у які Галіна загрэбла дзялку, быў бясконца доўгі.
– Карацей, не будзем
Давай так, – пагадзілася на прычэпе жонка.
Яна, прыбегшы з фермы, грэблася тут гадзіны чатыры і не абедала яшчэ сёння. І цяпер, раскладваючы сена на прычэпе, аглядваючы зробленае ёй, адчувала тупы ныючы боль ва ўсім целе. Упасці б на гэта сена і ляжаць...
…Сяргей не баяўся, што ён не знойдзе дзялку Аркадзя – памятаў з мінулага года, які ў яго трактар, ды і самога Аркадзя помніў – невялікага росту, з дзіўнымі чорнымі-чорнымі густымі валасамі і чорнымі вусамі. Ды і Галіну, жонку Аркадзя, выглядзець не складана: гэткая дзябёлая цётка, грудзі ў яе вялікія, твар шырокі і нос бульбінай. І – усмешка на твары добрая і прыемная.
Сад у Аркадзя малады, вішань многа, а клубніц – плантацыя цэлая. Але ў гэты агарод Сяргей ніколі не лазіў. Не тое, каб баяўся надта (не без гэтага), а стрымлівала больш, што ў сям’і гадавалася двое дзяцей: старэйшая за Нэлу на гады два дзяўчынка і хлапчук, мо аднагодак Нэлы. І яшчэ таму ніколі не паквапіўся Сяргей на клубніцы Калюжаў (так па-вясковаму звалі сям’ю Аркадзя і Галіны), што колькі б разоў ні праходзіў Сяргей з Нэлай у мінулым годзе міма гэтай хаты, і цётка Галя, калі была ў садзе ці на надворку, заўсёды паспявала заўважыць іх і даць хоць жменьку клубніц ці вішань.
Сяргей не ведаў, з якой нагоды гэта чужая яму і Нэле жанчына, частуючы іх ягадамі, так шкадуючы ўздыхала.
Вось таму Сяргей ішоў з Нэлай па лузе да дзялкі Аркадзя смела.
Аркадзь заўважыў, што Сяргей разам з сястрой ідзе менавіта да яго, прыпыніўся і (усё роўна ж не паспееш!) дастаў цыгарэту, каб хоць хвілін пяць даць спачынак рукам – не так лёгка кідаць угару.
– Ты ж Зойчын, га? – замест прывітання спытаў Аркадзь Сяргея, калі той спыніўся перад ім.
– Зойчын.
– А чаго гуляеш? Такі хлопец, памог бы каму сена грэбці, на цукеркі малой зарабіў, – упікнуў паўжартам Аркадзь.
– Я і прыйшоў.
– Што прыйшоў? – не зразумеў адразу Аркадзь.
– Да вас прыйшоў, дапамагаць і зарабляць, – прыўзняў Сяргей руку, паказваючы, што нясе з сабой вілы.
– А ці многа плаціць табе трэба? Чуеш, Галя! – гукнуў Аркадзь да жонкі. – Будзеш развязваць панчоху, бо во работнік наймацца прыйшоў, ці хопіць у нас грошай?
Яго жонка ў адказ, назіраючы з прычэпа за мужам, Сяргеем і Нэлай, толькі махнула рукой.
– Хопіць.
– Мне грошы не трэба, – заспяшаўся Сяргей. – Мне... Нам... Вось у вас дзеці ёсць... Дзяўчынка ў вас старэйшая за Нэлу. Можа, у вас засталося што з адзення дзявочага? А то ў Нэлы... трусікаў няма. І кофтачку якую... Бо... няма нічога...
– Т-э-э-к, – Аркадзь умомант пасур’ёзнеў, выбіў каблуком ямку ў дзёрне, затаптаў туды недакурак. – Чула, маці?
– Чула, – нявесела адказала Галіна.
– Знойдзецца там у нас што, каб аздобіць гэтую маўклівую прыгажуньку? – Аркадзь, ужо зноў усміхаючыся, прысеў перад Нэлай.
– Ды знойдзем, – адказала Галіна.
– Т-э-эк! Чула, маўчуня, будзе табе пасаг. А цяпер хадзі – я цябе пасаджу ў трактар, будзеш там сядзець, а то ногі тут наколеш вельмі, там, далей, бадзякоў многа. А мы з тваім брацікам хуценька сена будзем грузіць.