?zg? a?r?s?
Шрифт:
Mhllnin o basindan, Zeynbgildn gln calgi ssi Ayisni k"ovrltmis, evdn cixib qaranliqda, tnha gusd oturmaga mcbur etmisdi. O, bagin qurtaracaginda, iri findiq kollarinin dibind, otlarin icind oturub llri il dizlrini brk-brk qucaqlamis, g"ozlrini namlum bir n"oqty zillmisdi. Yarim saatdan cox idi ki, bdbin d"us"unclrin sirin cevrilmisdi.
Son vaxtlar toy sdasi, calgi ssi onu yaman kdrlndirirdi. Bu kdr aci hsrt, cavabsiz qalmis suallar qarisirdi. Bu, xosbxtliy, sadt hsrt qalmis bir qizin "urk siziltisi idi. Qlbini g"oyndn, qaysaqlamayan yarasini qopardan zabli bir agri idi. El agri ki, kims ona lac ed bilmzdi…
Adtn, o, toy-d"uy"un hvssiz yollanardi. Qohum-qonsu, dost-tanis tnsi olmasaydi, bel yerlr yerli-dibli getmzdi. Amma neylmk olar, knd yeridir, ayibdir, getms,
Belc, xeyli aglayandan sonra el bil y"ung"ullsdi. Ev bu halda ged bilmzdi. «Bir az g"ozlrimin qizartisi kecsin, sonra gedim», – dey llri il dizlrini qucaqlayib g"ozlrini qaranliga dikdi.
– Ayis, ay Ayis!
Anasi eyvandan onu hayladi.
K"on"uls"uz halda, tlsmdn yerindn qalxib asta addimlarla ev sari getdi.
– Ndi? – dey etinasiz halda sorusdu.
– Bayaqdan hardasan? – anasi xbr aldi. Son vaxtlar qizinin bu hallari tez-tez tkrarlanirdi. Onu bir qadin kimi duysa da, qizina n tslli ver bilirdi, n d halina acidigini bildirirdi, bu suali da el-bel verdi. Ayisnin bagda, findiq kollarinin dibind oturdugunu g"orm"usd"u…
Ayis anasinin sualina cavab vermyib ev kecdi. Atasi divanda, hmiski yerind uzanib televizora baxirdi. Ayisni g"ornd:
– Qizim, mn bir cay, – dedi.
Ayis armudu stkana cay s"uz"ub onun qabagina qoydu. Sonra atasinin yatagini qaydaya saldi. Bu vaxt icri girn anasi onun pjm"urd halini, aglamaqdan qizarmis g"ozlrini g"or"ub narahat oldu:
– Sn n olub, Ayis?
– Mn n ola bilr ki, ana? – Ayisnin cavabinda hm istehza, hm inciklik, hm d naraziliq vardi. Bunu anasi o saat hiss eldi. Daha hec n demyib g"unahkarcasina susdu, evin asagi k"unc"un ckilib yarimciq qoydugu yorgani sirimaga basladi. Ayis bunu g"or"ub "uryind brk hirslndi. «Evd yorgan-d"osk lindn trpnmk olmur. Basa d"usm"urm, bunlari neynir? Cehiz yigmaqdan bezmdi? Kim hazirlayir bunlari? Niy anlamaq istmir ki, qizi qariyib? Yaziq anam… Qizinin ag atli oglanini g"ozlmkdn yorulmadinmi?» "Uryind aci-aci g"uld"u.
Bir azdan anasi astadan, qizinin xtrin dymkdn qorxa-qorxa sorusdu:
– Toya getmirsn?
– Hvsim yoxdur, ana.
– Camaatdan ayibdir.
– Istmirm, mni mcbur elm.
– Hec olmasa yarimca saatliga get. Zeynbi tbrik edib glrsn.
– Orda mnim tay-tusum yoxdur axi… – Ayisnin ssi titrdi. O, qonsu otaga kecib qapini arxasinca bagladi. rl arvad bir-birinin "uz"un baxib k"oks "ot"urd"ulr. Amma bes-on dqiq kecmis Ayisnin geyimli-kecimli halda otaqdan cixdigini g"ornd hr ikisi rahat nfs aldi.
Gec mehi "uz"und, saclarinda gznd Ayisnin bdnini xfif bir gizilti b"ur"ud"u. Onda da el bu vaxtlar idi. Abbasla son g"or"us"u g"un"u. Shri Rusiyaya gedckdi. llrini Ayisnin saclarinda gzdirdi:
Zeynb Abbasin kicik bacisi idi. Nec il idi ki, hmd nisanlanmisdi. «Abbas glms glinlik geymrm», – deyib illri yola verirdi. Oglan evi «"usyan» edib dey, Zeynb toya raziliq vermisdi. Adaxlilarin evlrinin arasinda birc ev vardi. «N yaxsi ki, hmdin atasi qiz evini mcbur eldi. Yoxsa onlar da yaziq olacaqdilar. N qdr hsrtl bir-birin baxsinlar? Qonsudan qiz sevmk asandi bym? Hr g"un nec df hsrt dolu baxislarla baxmaq olar? Yaxsi ki, Abbasi g"ozlmdilr…»
«Byl glin bir bax!» Ayisnin dodagi qacdi. Hr ikisi g"ozlri "on"und b"oy"um"usd"u. «Bunlar hacan b"oy"ud"ulr?» "Oz"un"un bu fikrindn yenidn kdrlndi. Yadina d"usd"u ki, o, yuxari sinifd oxuyanda Zeynb hl mktb getmirdi. Amma Abbasin yazdigi mktublari gizlin gtirib ona verirdi v hr df d deyirdi: «Qagam g"ondrib, baci». «On-on iki yas onlardan b"oy"uym», – dey qhrl d"us"und"u. – «H, d"uz on iki yas…»
Zeynbgild bir vurnuxma var idi ki, gl g"orsn. Hr bir isl msguldu: kabab ckn kim, iri toy samovarindan cay s"uzn kim, qab yuyan kim.
– Agrin alim, sninc"un olsun! – Zeynbin anasi Zivr xala onu marcilti il "op"ub hal-hval tutdu. Arvadlar bir anda Ayisni d"ovry aldilar. El bil ki, g"und nec df rastlasdiqlari adam deyildi.
– Toyunu g"ork, ay Ayis!
– Zeynbin sag li snin basina!
– Allah sni xosbxt elsin!
Bu xeyir-dualari esidnd hvali bir az da korlandi. Ayisnin fikrinc, bu dualarda thqiredici, tnedici isarlr var idi. Arvadlarin slind "urkdn gln smimi xeyir-dualarini o, "oz"u basa d"usd"uy"u kimi yozdu. «Hansi xosbxtlikdn danisirsiz? Abbassiz nec xosbxt olaram? Elcilri evdn azmi qovdum? G"oz"um kimsni g"ormdi… Daha n xosbxtlik? N "oz"u gldi, n s"oz"u. Yol g"ozly-g"ozly qaridim. D"unnki usaqlar da evlndilr, mn is hl d g"ozlyirm…»
Zivr xalanin tkidlrin baxmayaraq, lini s"ufry uzatmadan Zeynbin yanina qalxdi. Al-lvan geyinib-kecinn qizlar xina mclisini basa vurub by evin, toya tamasa etmy getmk "uc"un hazirlasirdilar.
Zeynb Ayisni g"ornd sevincl boynuna sarilib o "uz"undn bu "uz"undn "opd"u.
– Baci, el bildim glmycksn, – dedi.
Ayis heyrtl Zeynb baxdi. O, coxdan Ayisni bel adlandirmirdi. Lap coxdan. Bu g"un «baci» onun yadina haradan d"usm"usd"u?
Zeynb agzini onun qulagina yapisdirib qrib trzd:
– Qagam glib ey, baci, – dedi.
Ayisnin dizlri sdi, bdni ucundu, dodaqlari syridi. Esitdiyi xbrdn "oz"un"u el itirdi ki, m"uvazintini saxlaya bilmyib taqtsiz halda stula c"okd"u. «Ola bilmz, bs deyirdilr laqmiz yoxdu? Toyun vaxtini n yaxsi bilib? Demli, ns varmis ki, mn demirlr. Zeynb d bilmirmis Abbas niy glmir?» Suallarina cavab almaq istyirdi ki, el bu vaxt on-on bir yaslarinda sarisin, qivrimsac bir qiz qaca-qaca icri girib Zeynbin yaninda oturdu. El bil Ayisnin qarsisindaki balaca Zeynb idi.