Багаты кватарант
Шрифт:
Ган. Для мяне гэта справа дзесятая.
Алена Яўгенаўна (шчаслівая, азіраецца). Налі мне яшчэ… Дзякую… Калі ў вас усё складзецца… Ах, якое шчасце было б! Не з-за тваіх грошай, не думай… Наташка — усё для нас, увесь наш скарб, мы даём за ёю вось гэтую кватэру цалкам… А самі хоць у багадзельню пойдзем… (Прыслухоўваецца, хавае ў буфет чаркі і віно.)
З'яўляецца Наташа, пераадзетая.
Наташа.
Ган (Алене Яўгенаўне). Мы яшчэ дагаворым з вамі. (Выходзіць.)
Карціна трэцяя
Прыцемкі, тая ж, што і ў першай карціне, вуліца, тая ж лаўка, ліхтар гарыць.
Наташа (вядзе Гана за руку). Вось гэтая лавачка… Я ж казала, тут нікога не будзе. Пасядзім? Ці яшчэ пройдземся?
Ган. Давай пасядзім.
Сядаюць.
Наташа. Як па-англійску «лаўка»?
Ган. Бэнч.
Наташа. А дрэва?
Ган. Трі.
Наташа. А… ліхтар?
Ган. Стрыт-лэмп.
Наташа. Адкуль ты ўсё ведаеш? (Гулліва, жартоўна.) Такі разумны, што проста дурніцаю сябе з табою адчуваеш!
Ган (сур'ёзна). Я многа чаго ведаю, Наташа. У тым ліку і пра цябе.
Невялікая паўза.
Наташа (таксама робіцца сур'ёзнаю). Напрыклад?
Ган. Напрыклад, як ты бабулю любіла. Як хваля цябе ледзь не забрала ў мора…
Наташа (смяецца з палёгкаю). А, бацька набалбатаў! Ну, гэта далёка не самае горшае, што ты пра мяне ведаеш…
Ган. Ёсць і горшае? Няўжо ў цябе можа быць нейкая тайна?
Наташа. Як і ў кожнага чалавека. Як і ў цябе. Я вось зусім не ўяўляю — чым ты жывеш? Пра што думаеш? Хто ты, урэшце? Ці ёсць у цябе дзяўчына? Хіба ты просты? Адкрыты? Чаму ты плаціш нам за гэты пакойчык, за гэтую камору такія грошы? Дарэчы, калі ты выйшаў, маці пахвалілася: ты заплаціў не сто пяцьдзесят, а трыста даляраў у месяц! Чаму?!
Ган. Я скажу, Наташа. Зараз пасядзім трохі, і ў канцы я ўсё табе скажу. А ведаеш, пры святле гэтай «стрыт-лэмп» ты падобная на тую Наташку з партрэта, што ў вас на кухні… Такою, як на партрэце, цябе мог убачыць толькі або вялікі мастак, або чалавек, які цябе кахае. Для якога ты многа значыш. Ён змог убачыць у табе тое, чаго іншыя ніколі не ўбачаць.
Наташа. А… ты?
Ган. Ведаеш, калі шчыра, я пакахаў спачатку партрэт, а потым — цябе
Наташа. Не ведаю. Я пра такое ніколі не думаю.
Ган. А я часта думаю… Якая ўсё ж сіла сапраўднага мастацтва! Вось ты маладая, і я, потым мы знікнем, памрэм, — а на твой партрэт будуць глядзець зусім іншыя маладыя хлопцы, глядзець і кахаць цябе, нібы жывую! Выходзіць, ты, дзякуючы мастацтву, робішся бессмяротная! Хіба не дзіва!
Наташа. Толку мне з таго, што нехта некалі будзе кахаць аблупленыя фарбы на палатне з назваю «Наташа»! Калі мяне ўжо не будзе! Слухай, Алесь, ведаеш, чаму я спазнілася? Гэты «вялікі мастак», Рыгор твой, даставаў мяне сваімі байкамі пра музы і натхненне!.. Прыдурак… (Гану, пяшчотна.) І ты пра гэта пачынаеш? Другую серыю я не вытрымаю… Алесь, я не хачу быць нічыёй натхняльніцай, нічыёй музаю. Я жывая дзяўчына, Алесь… Я — дзеўка, мне цяпер хочацца кахаць, і кахацца, а не цешыцца марамі, што праз сто гадоў я буду жыць у выглядзе аблупленых фарбаў! Спадзяюся, ты не Рыгор і кахаеш мяне інакш?
Ган. Як?
Наташа (смяецца). Больш практычна! Зараз проста абдымі мяне і пацалуй.
Ган (не варушыцца, глядзіць перад сабою). А я, аказваецца, больш разумею Рыгора, чым ты.
Наташа. Во пашэнціла на кавалераў!
Ган (нібы не чуе). У мяне, відаць, застаўся нейкі комплекс «школьнай» непаўнавартасці… З шостага класа пачынаючы, жанчына без вопраткі ўжо не была для мяне тайнаю… Бруду і гразі хапала… Затое я ніколі не праводзіў дзяўчыну дамоў, не падносіў ёй партфель, не цалаваў у шчочку ў пад'ездзе, не дарыў кветак, мне не перадавалі запісачак з прапановаю схадзіць у кіно, пра мяне не пісалі на школьнай парце ці на плоце «Алесь плюс…» Таму мне проста прыемна сядзець з табою побач, браць тваю далонь у сваю… Я быццам у тых сваіх школьных гадах апынуўся і дабіраю недабранае… І гэта так здорава!
Невялікая паўза.
Наташа. Што ты называеш «гразёю і брудам»? А калі, напрыклад, у шостым класе пакахаліся хлопчык з дзяўчынкаю і вырашылі «трахнуцца»? Што ў гэтым бруднага? Гэта абсалютна нармальна!
Ган. Гразёю і брудам я называю тое, калі дзяўчынка-шасцікласніца, п'яная і абкураная, ляжыць голая на зямлі, а мы, восем прыдуркаў, восем яе аднакласнікаў, абступілі яе, нагнуліся і вывучаем яе палавыя органы…
Наташа. Досыць, я зразумела. Давай лепш пра каханне. Чыстае! Пра дзяўчынак у школьнай форме і з партфельчыкамі… (Азіраецца, заўважае ката, маніць.) Кіс-кіс-кіс! Як кот па-англійску?
Ган. Кэт.
Наташа (здзіўлена). Не ідзе! Мяне ж каты і сабакі любяць!
Ган. А як звалі таго ката, што жыў у вас? Якога ты на кватэру некалі прынесла?
Наташа. І пра гэта расказалі? Сапраўды, ты ведаеш пра мяне больш, чым трэба было б для звычайнага кватаранта.