Багаты кватарант

Федоренко Андрей Михайлович

Ган. Дык давайце лепш я! З Васілём Васільевічам!

Алена Яўгенаўна. У мяне галава чамусьці разбалелася, трэба пабыць на паветры. (Выходзіць.)

Васіль Васільевіч шэпча нешта Гану на вуха, той згодна ківае, выходзіць. Васіль Васільевіч пацірае рукі, дастае з буфета ладную чарку, ставіць на стол, рыхтуе бутэрброд. З'яўляецца Ган з пачатай пляшкай гарэлкі, налівае ў чарку, пляшку затыкае і ставіць пад стол.

Васіль

Васільевіч (хутка выпівае і закусвае). Эх, Алесь!.. Што ж ты так разварушыў мяне? Усю душу развярэдзіў! Напомніў… Я ж і цяпер кахаю тую, першую, забыць не магу, шкадую яе, сніцца мне ўсё часцей і часцей… Гэта я быў вінаваты! З-за мяне разышліся, я яе давёў! Я ж не дзяўчынкаю яе ўзяў, вось і даводзіў. Даставаў, як Наташа сказала б. Плакала яна і каялася, — а я яшчэ больш распаляюся, яшчэ больш дабіваю, ледзь не кожную ноч: расказвай, хто быў той? Ды як у вас з ім было? Ды што ты адчувала тады? Ах, успамінаць брыдка, сябе ненавідзіш толькі…

Ган налівае зноў, Васіль Васільевіч выпівае і ўжо нават не закусвае.

Я ведаю, чаму ты пра Наташу спытаў! І правільна спытаў! Можа, Алена і выйшла знарок, каб мы з табою як мужчына з мужчынам пагаварылі. Падабаецца табе Наташа?

Ган. Падабаецца.

Васіль Васільевіч. Жаніцца думаеш, ці…

Ган (цвёрда). Жаніцца. Калі пойдзе. І калі вы аддадзіце яе за мяне.

Васіль Васільевіч (расчулена). Вось гэта мужчына, гэта хлопец! (Уздыхае, апускае галаву.) Алесь, а цяпер паслухай. Алена не скажа, яна маці… І я мог бы зманіць! Але табе не хачу. (Ускідае галаву.) Алесь, Наташы дваццаць гадоў! Дваццаць! Табе колькі?

Ган. Дваццаць пяць.

Васіль Васільевіч. Дзе ты цяпер захацеў знайсці дзяўчынку ў дваццаць гадоў?! Ты ж бачыш, якая Наташа — красуня, усё пры ўсім… Вядома, былі хлопцы, вядома, яна не дзяўчынка! Але, дурань ты, прабач, — гэта для цябе так важна?! Ды яна цябе толькі больш любіць будзе!

Ган. Я пытаўся пра іншае. Я пытаўся, ці ёсць у яе на цяперашні момант хлопец?

Васіль Васільевіч. Няма ў яе нікога!

Ган. А тое, дзяўчынка яна ці не, — мяне гэта цікавіць у апошнюю чаргу.

Васіль Васільевіч (расчулены, абдымае яго). Які ты ўсё ж разумны хлопец!.. Бяры яе — і будзеце жыць, як у Бога за пазухай! Толькі ніколі, ніколі не паўтарай маіх памылак — не мучай яе! Ніколі ні пра што не распытвай! Яна — светлая, цудоўная, яна будзе адданая табе… (Расчульваецца яшчэ больш, выцірае слёзы.) Аднойчы, зусім маленькую, узялі яе ў Крым, на мора, і там хваля каля самага берага збіла яе з ног, пацягнула за сабою, у мора… Ледзь не ўтапілася. А бабка жыла, дык Наташа так любіла яе! Кожны дзень пасля школы ў бальніцу ездзіла… Бабка хворая, месяцамі па бальніцах ляжала… А сабак, катоў як любіла! Заўсёды, ідучы ў школу, набярэ аб'едкаў, вынесе, а яны ўжо ведаюць, чакаюць яе каля пад'езда… А аднойчы зрабілі аблаву на гэтых бяздомнікаў, прыехала машына, палавілі ўсіх. Яна ў школе была, прыйшла, як даведалася — істэрыка!.. Ледзь адратавалі.

А адзін кот, стары, самы хітры, змог неяк схавацца і ацалеў; дык яна на другі дзень прыцягнула яго сюды, у кватэру, і ён тут жыў. А потым раптоўна знік, сышоў — адчуў смерць і не захацеў паміраць у кватэры, рабіць людзям лішнія клопаты…

Чуваць галасы. Васіль Васільевіч умомант хавае чарку і пляшку. Уваходзяць Наташа і Алена Яўгенаўна.

Наташа. Прывітанне, Алесь! Я даўно прыехала б, ды Рыгор, казёл, прычапіўся.

Васіль Васільевіч (гнеўна). Што ён з цябе хоча?

Наташа. Ай, доўга расказваць. Я так стамілася, ледзь ногі валаку, нават гаварыць і есці лянота…

Алена Яўгенаўна. Ідзі, ідзі, памыйся, пераадзенься, паляжы, адпачні трошкі, - а я паклічу, калі абед падагрэю!

Ган (Наташы). Шкада, што стамілася. А я хацеў табе прапанаваць прагуляцца, яшчэ даволі светла на вуліцы.

Наташа (ажыўляецца). А, дык гэта можна! Вядома, прагуляемся. Толькі пачакай крышку, я пераадзенуся, гарбаткі вып'ю — і гатова.

Алена Яўгенаўна. Ты ж ледзь ногі валачэш!

Наташа. Мне ж не семдзесят гадоў. І за мае ногі не турбуйся. Вось адпачну хвілінак дзесяць — і хоць зноў на заняткі… (Выходзіць.)

Васіль Васільевіч (Стараючыся не стаяць блізка каля жонкі). А я тэлевізар пайду пагляджу. (Выходзіць.)

Ган. Алена Яўгенаўна, не крыўдзіцеся, дзеля Бога!

Алена Яўгенаўна. За што?

Ган. Што Наташу стомленую цягну гуляць. Мне пагаварыць з ёю трэба. Калі вы супраць, канечне…

Алена Яўгенаўна (перабівае). Гуляйце на здароўе! Сапраўды, ёй жа не семдзесят гадоў.

Ган (ціха). Алена Яўгенаўна, чаму вы мне заўсёды «выкаеце»? Аж няёмка… У маім пакойчыку ёсць пляшка харошага віна, давайце я прынясу і мы з вамі вып'ем на «ты». У сэнсе я вас, як і зваў, так і буду на «вы», а вы мяне — на «ты». Добра?

Алена Яўгенаўна (сарамліва). Як скажаце… скажаш. А што… за віно?

Ган. Звычайнае, чырвонае. (Выходзіць, хутка вяртаецца з пляшкаю.)

Выпіваюць па чарцы віна.

Алена Яўгенаўна. Якое віно цудоўнае… Даўно не піла такога… Цяпер на «ты»? Алесь, ты гаварыў з Васем, калі мяне не было?

Ган. Крыху. Пра ўсё і ні пра што.

Алена Яўгенаўна. Здагадваюся! Ён нагаворыць! Хаця, ведаеш, ён добры вельмі… Каб не піў ды каб грошы меў — яму цаны не было б. Але… як табе сказаць? Гаварыць ён не ўмее! (Падсаджваецца бліжэй да Гана.) Ты лепш мяне паслухай. Я бачу, ведаю — табе падабаецца Наташа. А галоўнае, і ты ёй падабаешся! І яна — дзяўчынка, нечапаная, верце… вер маці!