Bizi ?midsiz qoyma
Шрифт:
–Buyur, ?syalar?n? ora kecir. – dedi. – N?v?m Bab?kin otag?d?r.
Osman d?hliz? qay?d?b ?syalar?n? goturdu, Savalan kisinin otag?na kecib onlar? kunc? qoydu. Otaqda taxtadan q?dimi carpay? vard? – Osman hec vaxt bel? yatacaq gorm?misdi. Otaga ani goz g?zdirdikd?n sonra m?tb?x? qay?td?. Savalan kisi caylar? suzub masan?n ustun? qoymusdu. H?m d? nimc?y? bir nec? pryannik v? pecenye qoyulmusdu.
–Utanma, oglum, baban?n olan?ndan, cay?n? sirni il? ic.
Osman cay?n? rahat icsin dey? Savalan kisi cay?ndan bir qurtum al?b dan?smaga baslad?.
–H?, oglum, m?n ?lli ildir ki, burda yasay?ram. Bir vaxtlar “Komuna” sovxozunun qarovulcusuydum – buralar sovxozun bic?n?k yerl?riydi. K?ndimiz uzaq deyil, iki kilometrlikd? yerl?sir. Usaqlar m?kt?b? piyada gedib-g?l?rdil?r. El? ki, boyudul?r, c?x?b getdil?r s?h?r?. N?v?m Bab?k m?niml? qal?rd?. O da bu il m?kt?bi bitirib getdi s?h?r?, deyir universitet? q?bul olub.
–B?s yoldas?n?z?
–Sara v?fas?z c?xd?, on ild?n coxdur ki, dunyas?n? d?yisib. Torpag? san? yasas?n, ad?n? n?v?m? qoymusam.
–Allah r?hm?t el?sin! – Osman sohb?tin movzusunu d?yism?y? cal?sd?. – Indi ki, sovxoz yoxdur, niy? gedib ovladlar?n?z?n yan?nda rahat yasam?rs?n?z?
–Burda lap rahatd?r m?nim ucun. T?k deyil?m, tez-tez s?nin kimi g?lib-ged?n s?rh?dci dostlar?m m?n? bas c?kir. – Savalan kisi cay?ndan bir nec? qurtum icib ozu sohb?tin movzusunu d?yisdi, el? bil xatir?l?ri oyanm?sd?. – Abasquluyevd?n uzub?ri zastavada xidm?t kec?n kim varsa ham?s? m?ni tan?y?r. Bir nec? saatl?q da olsa, n? vaxtsa qonag?m olublar, cay?m? icibl?r. Sag olsunlar, hec vaxt m?ni unutmay?blar, bayramlarda m?nsiz masa ?traf?na toplasmay?blar, h?mis? basda oturdublar, sagl?g?ma bad? qald?r?blar. G?lib-ged?nd?n d? h?mis? hal?m? x?b?r al?rlar.
“Abasquliyev, bizim generalm?? S?rh?d Qosunlar? Akademiyas?n?n r?isimi? B?s onda, bil?nd? ki, m?n bu zastavaya yollan?ram, niy? m?n? hec n? dem?di? Ax? ozu m?ni t?limatland?rd?, c?nab general?n?” Savalan kisi dan?sd?qca Osman fikir-x?yal al?min? dald?. X?yallar onu bir ay ?vv?l?, burax?l?s y?g?ncag?na apard?.
…Ham? boyuk iclas salonuna toplasm?sd? – m?zunlar?n secim gunuydu. “Kim harada ist?yir, qoy xidm?t kecsin. S?rh?dl?rd?n baslanan v?t?n qanan, basa dus?n, muq?dd?s borcunu anlayan h?r k?s ucun olk?nin h?r yeridir”. Ilk d?f?ydi ki, Komandan secimi m?zunlar?n oz ixtiyar?na buraxm?sd?. Odur ki, Akademiyan?n r?isi general Abasquliyev secimd? ozu s?xs?n istirak edirdi, bununla bel? masan?n ustun? s?rh?d d?st?l?ri v? zastavalar?n adlar? yaz?lm?s v?r?ql?r d? duzulmusdu. Kim ki, xidm?t kec?c?yi zastavan? mu?yy?nl?sdir? bilmirdi, o, b?xt?b?xt v?r?q c?km?li olurdu. H?min v?r?qd? hans? zastava gost?rilirdis?, m?zun da oraya t?yinat al?rd?.
M?zunlar aras?nda bes n?f?r isgal olunmus rayonlardand? ki, onlardan da biri Osmanovdu. Mudaviml?rin t?hsilin? xususi qayg? il? yanasan general secimd? d? istirak ed?rk?n xeyir-duas?n?, n?sih?tl?rini ?sirg?m?di v? secim? m?cburi kockun usaqlar?ndan baslad?.
–Kim harada xidm?t kecm?k ist?yirs?, buyursun, soyl?sin.
–M?n v?r?q c?k?c?y?m! – M?zunlardan dordu xidm?t etm?k ist?dikl?ri yeri bildirs?l?r d? novb? Osmana catd?qda o, inadkarl?g?n? bildirdi. – T?xmin?n bilir?m ki, ?n vacib v? ilboyu ekstremal s?raitl?r yasanan bir zastavaya t?yinat alacagam. Bu m?nim d? ur?yimc?dir. V?t?n yolunda ?n mur?kk?b s?raitl?r? sin? g?rs?m, ?n c?tin taps?r?qlar? yerin? yetirm?k m?n? taps?r?lsa q?lbimd? rahatl?q taparam.
Osman v?r?qi c?kib generala gost?rdi. Abasquliyev v?r?qd? yaz?lan zastavan?n ad?n? sanki oxumad?, birn?f?s? uddu. Onun sif?t cizgil?rind?ki d?yisikliyi hiss ets?l?r d? n? Osman, n? d? dostlar? bir soz sorusmad?. General bir mudd?t v?r?q? baxa-baxa qald?.
–C?nab general, m?n haz?ram…
–H?… – Osman?n sozu ax?r ki, general? fikrind?n ay?rd?. – S?n? ugurlar olsun, oglum. Iyd?li zastavas? yenidir, ?vv?ll?r h?min ?razil?rin d? kesiyini qonsu Qazmalar zastavas? c?kirdi. Dogru fikirl?smisiniz, h?min ?razil?r ilboyu ekstremal s?raitl?rl? uzl?sir, q?sda boran?, covgunu, yazda da sims?yi, dolusu, leysan? ?skik olmur. Orada ilk novb?d? t?bi?tin s?ltaql?g?na sin? g?rm?k g?r?kdir. Iyd?lid? bir kecid olmal?d?r – g?r?k ki, h?min kecidd?n ancaq s?rh?dcil?r istifad? edirl?r. Qatar c?misi bes-on saniy? dayan?r. Qatar?n h?min yerd?n gec? kecdiyini n?z?r? almaq, zastavaya x?b?r gond?rm?k laz?md?r ki, qars?lamaga g?lsinl?r. Yoxsa, zastavan? gedib tapa bilm?zs?n.
…-H?, oglum, dey?s?n, yuxun g?lir, yaman fikr? getmis?n. – Savalan kisinin q?fild?n dill?nm?si Osman? fikir-x?yal al?mind?n ay?rd?. – Cay?n? ic, get yat.
–Yaxs?. – Osman soyumus cay?n? birn?f?s? icib yatmaq ucun otaga yolland?.
Otaqda carpay?dan, tumbockadan basqa bir d?n? d? skaf vard? – yuxar? basda qoyulmusdu. Universal skafd?, paltar, ?sya ucun n?z?rd? tutulmusdu, yoxsa kitab r?fiydi, bilinmirdi. Skaf?n ortas?nda qoyulmus guzgunun h?r iki t?r?find? nisb?t?n boyuk olcud? goturulmus s?kill?r qoyulmusdu. Osman h?min s?kill?rin Savalan kisinin ?cdadlar?na m?xsus oldugunu dusundu: “Savalan kisi ata-anas?n?n s?kill?rini niy? oz otag?nda saxlam?r ki? Bir d? valideynl?rin s?klini boyudub ramkaya sald?rm?rlarm??”
M?xsusi olaraq baxmaq ist?m?s? d? ani olaraq n?z?rini s?kill?r? zill?yib c?kdi – s?kill?r cavan adamlar?n s?kill?riydi, sag t?r?fd?ki q?z, sol t?r?fd?ki is? oglan s?kiliydi. “Ax? Savalan kisi dedi ki, bu otaq onun n?v?sinin otag?d?r. H?, y?qin n?v?si Bab?kl? onun arvad?n?n s?kill?ridir. Yox, yox, o ki, on birincini t?z?c? qurtar?b, universitet? bu il q?bul olunub. Bu yasda da adam evl?ndir?rl?r?” S?kill?r? bir d? diqq?tl? baxd?, q?z ona yaman tan?s g?lirdi. Osman s?kild?n ona boylanan q?z? gormusdu, amma harada gormusdu, onu yad?na sala bilmirdi. Hec paltar?n? da soyunmadan carpay?ya uzand? – el? s?kill?r? baxa-baxa yuxuya getdi. Savalan kisinin otaga girib is?g? sondurm?yind?n d? x?b?ri olmad?.
S?h?rin alatoranl?g?nda yola c?xd?. Savalan kisi dediyi kimiydi, daglar?n qoynuna dogru bir c?g?r vard?, k?h?r at ancaq c?g?rla ir?lil?yirdi, onu surm?y? ehtiyac yoxdu, ozu gedirdi. C?tini B?tar?n yamac?n? c?x?ncayd?, oradan o t?r?f? yol dolay?lan?rd?, h?m d? zastava ovuc ici kimi gorunurdu. Zastavaya Qazmalar stansiyas? t?r?fd?n g?l?n sosse yolu il? hec bir yerd? k?sism?y?n c?g?r, gorunur, cox yax?n m?saf?d?n kecirmis. “Buran? piyada da g?lm?k olard?” – g?lib catandan sonra Osman bel? dusundu. Ancaq piyada g?lm?y? camadan? v? ?sya cantas? manecilik tor?d?c?kdi.
Leytenant Osmanov zastavaya catanda s?h?r bolgusu apar?l?rd?. N?zar?t Burax?l?s M?nt?q?sinin (q?sa olaraq NBM adland?r?rlar) novb?tcisi at belind? g?l?n leytenant? gorc?k bildi ki, zastavaya g?lib, ya yoxlamad?r, ya da xidm?t yerin? t?srif buyurub. Odur ki, iti add?mlarla yax?nlas?b ozunu t?qdim etdi, hec imkan verm?di ki, leytenant at?n belind?n yer? dussun.
–C?nab leytenant! N?zar?t Burax?l?s M?nt?q?sinin novb?tcisi cavus Ibrahimov.
–Leytenant Osmanov. – Atdan dusub o da ozunu tan?td?. – Zastava r?isin? x?b?r ver.