Bizi ?midsiz qoyma
Шрифт:
–M?ni bura c?xar?blar. Dedim ax?, mayor Orduxanov m?n? iki n?f?r qosmusdu. G?tirib qoydular burda, c?x?b getdil?r.
–Bu, dey?s?n, biziml? m?z?l?nir e… – H?rbi polisin zabiti uzunu ?sg?r? tutdu. – Qalx yuxar?, onu dusur asag?.
?sg?r qaca-qaca ev? girib Umudun otag?na qalxd?. Qaca-qaca da geri qay?tmas? bir oldu. R?ngi agappaq agarm?sd?.
–Nooldu? Niy? qay?td?n?
–Komandir, ozunuz qalxsan?z yaxs?d?r.
H?rbi polisin zabiti d? ic?ri kecdi. Umud p?nc?r?d?n yer? dusmusdu, dos?m?nin ustund?ydi. Zabit ona baxd?… baxd?, sonra diqq?tl? siyah?ya goz g?zdirdi. Doluxsundu, dey?s?n, gozl?ri doldu, siyah? gozund? axd?. Tutulan kimi oldu v? asta s?sl? dill?ndi:
–Bizi bag?sla… amma basa dus… basa dusm?y? cal?s… Yuxar?dan q?ti taps?r?blar, ham?n? y?gmal?y?q, koru da, sik?sti d?, lal? da, kar? da… Qarabag ugrunda ellikl? hucuma kec?siyik.
Umudun anas? g?ldi.
–Qoymaram oglumu aparas?n?z…
H?rbi geyimlil?rd?n s?s c?xmad?.
–B?lk? k?nd sovetind?n aray?s al?b verim?
–Yox, ana, gets?m yaxs?d?r. G?l, m?nim ?sg?r paltar?m? geyindir. Dey?s?n, muharib? h?l? davam ed?c?k. Piyada deyil?m ki, tankc?yam. T?ki m?ni qald?r?b tanka oturtsunlar. At?c?n?n ayaga ehtiyac? yoxdur, orda h?r sey goz v? ?l il?dir.
–Biz ?mr? tabeyik. Bizd?n olsa… ozumuz h?r seyi gorduk. Amma orda bizim sozumuz? inanmayacaqlar. – H?rbi polisin zabiti anaya basa salmaga cal?sd?. – ?mr olunub ki, bu siyah?ya ad? dus?nl?rin ham?s? q?rargaha g?tirilm?lidir.
H?rbi geyimlil?r dinm?zc? h?y?t? dusdul?r. H?r?si bir siqaret yand?rd?.
Anas? aglaya-aglaya Umudu geyindirdi.
Sonra onlar yenid?n yuxar? qalxd?lar. Ana k?nardan h?rbi geyimli oglunu suzurdu. ?sg?rl?rd?n ikisi ?ll?rini qosalay?b Umudu carpay?n?n ustund?n goturdul?r. Zabitin isar?si il? asag? dusurm?y? baslad?lar.
Ana doz? bilmirdi, amma ozunu s?x?b saxlam?sd?, c?qq?r? da c?xm?rd?, gozl?rind?n is? su sel kimi ax?rd?.
–Qorxma, ana! – Umud otk?m s?sl? dill?ndi. S?n hec narahat olma, m?ni bu v?ziyy?td? tutub turm?y? basmayacaqlar ki! ?g?r v?t?nin bu gun m?nim kimi doyuscuy? ehtiyac? varsa, mutl?q getm?liy?m. Qoy m?ni apar?b pulemyotun arxas?na oturtsunlar, tank?n qull?sin? mindirsinl?r. Gorsunl?r erm?nil?ri nec? bicir?m.
Oglunun apar?lmas?n? gorm?m?k ucun uzunu divara cevirib m?chul bir noqt?y? baxan Ana is? bunlar? esitmirdi, bu zaman onun bas?nda bir ugultu, bir haray vard?. Bu haray ona tan?s deyildi, hec vaxt, hec yerd?, hec kimd?n bel? bir haray esitm?misdi…
“Bizi Umudsuz qoyma!” Kim idi bunu haraylayan? Ana basa dus? bilmirdi. Umudun ondan ?ziz, ondan yax?n, ondan m?lh?m kimi ola bil?rdi? Q?fild?n geri cevrildi. Cevrildi ki, oglunun arxas?nca q?sq?rs?n, amma art?q gec idi, Ana cevril?nd? Umudu oturtduqlar? tund goy r?ngli h?rbi mas?n darvazan?n agz?ndan uzaqlasd?.
Umud onsuz qala bilm?y?n V?t?nin haray?na gedirdi. Mas?n?n arxas?nca bir mudd?t baxan Ana yaxs? ki, bunu basa dusub sakitl?sdi, yoxsa ur?yi partlayard?. H?y?t? dusub ?ll?rini goy? qald?rd?, Tanr?ya dua el?di: “N? olar, ya r?bb, bizi d? Umudsuz qoyma!”
Sevgi v? Borc
“F?xr eyl?m?, ey bulbulu seyda ki, c?m?nim var m?nim,
Qoy, f?xr eyl?yim m?n ki, goz?l bir v?t?nim var m?nim”
?liaga Vahid
Bak? – Astara qatar? Iyd?li kecidind? bir anl?q dayan?b t?rp?n?c?kdi. Kecid Masall? stansiyas?ndan uzu L?nk?rana t?r?f bes kilometrlik m?saf?d? yerl?sirdi. Nadir hallarda olsa da, kecidd? dus?nl?r? t?saduf edilirdi. Burada qatardan dus?nl?r, ?sas?n, s?rh?dcil?r olurdu – b?lk? d? kecidi onlar ucun n?z?rd? tutmusdular.
Qatar Masall?dan t?rp?n?n kimi orta yasl? b?l?dci Samir? xan?m yax?nlas?b ara kupel?rd?n birind? yatm?s h?rbci s?rnisinin ciynind?n ehmalca t?rp?d?r?k oyatd?. Asta s?sl?:
–Qalx?n! – dedi. – Bes d?qiq?d?n sonra Iyd?lid?yik.
B?l?dci ged?n kimi leytenant Osman Osmanov yatag?ndan qalxd?. M?l?f?l?rini v? bal?nc uzunu goturub b?l?dcinin otag?na getdi. Onun yuyunaraq kupesin? qay?tmas? hec iki d?qiq? d? c?km?di. Ehmal h?r?k?tind?n hec kim oyanmam?sd? – kupe yoldaslar? h?l? d? m?sham?s yat?rd?lar. ?sya cantas?n? kur?yin? geyindi, sonra camadan?n? goturub asta add?mlarla vaqonun c?x?s?na yolland?.
–S?n nahaq burda dusurs?n, oglum. – B?l?dci Samir? h?r ehtimala qars? ona etiraz?n? bildirdi. – Buradan bir yana c?xmaq cox c?tindir. Hec olmasa gozl?yib Qazmalar stansiyas?nda duss?ydin, oradan taksil?rl? hara ist?s?ydin ged? bil?rdin.
“Niy? b?s t?limatda Iyd?lini yaz?blar? ?g?r laz?m olsayd? Qazmalar? yazard?lar. Yaz?blarsa, dem?li, burada qatardan dusm?k laz?md?r. S?rh?dci cekist kimi h?mis? s?rvaxt olmal?d?r – xidm?td? d?, m?tb?xd? d?, s?yah?td? d?, haradan, n? vaxt g?lib hara getdiyini hec kim gorm?m?lidir. Yoxsa onun haras? oldu s?rh?dci?” Osman oz-ozun? bel? dusundu v? fikirl?sdi ki, Iyd?lid? dusm?yi duzgundur, yoxsa iyirmi-otuz gozun vaqon qap?lar?na dikildiyi Qazmalarda dusm?k s?rh?dci isi deyil.
–M?n xidm?ti marsrutdan q?raga c?xa bilm?r?m. Gond?risimd? d? bel? yaz?l?b. – Bas leytenant Osmanov konulsuz, lakin ciddi v? r?smi cavab verdi ki, b?l?dci daha hec n? dem?sin.
Bu zaman qatar sur?tini azaltmaga baslad?. B?l?dci acar?n? goturub tambura g?ldi v? dayanmaqda olan vaqonun qap?s?n? acd?, pill?k?n avtomatik olaraq asag?ya uzand?. Samir? xan?m k?nara c?kilib dusm?k ucun leytenanta yol verdi.
–Sag olun! – Leytenant Osmanov dilucu sagollas?b pill?k?ndan yer? dusdu.
–Siz d? sag-salamat gedib cat?n, h?m d? ugurlu xidm?tl?r olsun, oglum! – Samir? xan?m sanki bir ana n?vazisi il? onun arxas?nca xos arzular?n? bildirdi.
Osman vaqondan uc-bes add?m aralanm?sd? ki, qatar yerind?n t?rp?ndi, dayanmas?, b?lk? d? hec bes-on saniy? c?km?di. Gozl?ri dolmus b?l?dci, sanki dogma oglunu ?sg?rliy? yola sal?rm?s kimi onun dal?nca s?sl?ndi, amma qatar sur?t goturduyund?n relsl?rl? t?k?rl?rin surtunm?sind?n al?nan, getdikc? gurlasmaqda olan s?sl?r? qar?san b?l?dcinin s?sind?n Osman hec n? anlamad?. Qatar bir an?n icind? sutuyub kecdi v? zulm?t qaranl?g?n icind? ?riyib yoxa c?xd?.
Ay?n is?g?nda par?ldayan relsl?rd?n basqa ?trafda hec n? gorunmurdu. Osman ?traf? diqq?tl? n?z?rd?n kecirdikd? on bes-iyirmi add?ml?qda bir taxta budka onun diqq?tini c?kdi. Yavas-yavas budkan?n yan?na g?ldi. Taxta budkan?n qap?s? bagl? idi. Yol t?miri iscil?ri ucun n?z?rd? tutuldugunu z?nn ed?n Osman camadan?n? budkaya soyk?di. ?sya cantas?n? da ciyinl?rind?n dusurub camadan?na soyk?di. Sonra bir siqaret c?xard?b yand?rd?. Gec?nin bu vaxt? siqaretin tustusun? qar?s?b ciy?rl?rin? dolan k?nd havas? ona xususi l?zz?t verdi.