Чтение онлайн

на главную - закладки

Жанры

Новая зямля (на белорусском языке)
Шрифт:

Каб пабудзiць каго з iх жвава

Пагнаць каровак ранiчкою,

У прыпек бiў скаварадою.

Цяпер, здаволiўшысь ядою,

Дзяцiнай цешылiсь гульнёю.

Хто бегаў з кiем каля хаты

Ганяў курэй. Як парасяты,

Ў пяску капалiся сястрычкi.

Алесь хадзiў каля крынiчкi,

Што з лесу тут жа выцякала

I дужкай хату агiбала,

Хадзiў, свiстаў пад голас птушак,

Збiраў ён ягадкi ў гарнушак.

Ўсе парасходзiлiся

з хаты,

I кожны дзелам быў заняты:

Мiхал у лес пайшоў ранютка

Рабiць звычайныя абходы;

Антось спаць доўга не меў моды,

А як надарыцца мiнутка

Часiны вольнай цi святы дзень,

Ну хоць адзiн разок на тыдзень

Хадзiў на Нёман цi на тонi

Рыбак быў дзядзька наш Антонi,

Як i работнiк, адмысловы;

А Ўладзiк пасвiў дзесь каровы,

Травiў чужыя сенажацi;

А дома з дзецьмi была мацi.

Яе жаночая работа

I гэта вечная турбота

То каля печы, то на полi,

Сказаць, не зводзiцца нiколi.

Адно прыпынiш - там другое,

Глядзiш, як бачыш, набяжыць,

I ручак некалi злажыць

Жыццё жаночае такое!

Так i цяпер: печ зачынiла,

Работу ў хаце прыпынiла

Iдзi ў гарод ты па бацвiнне:

Другi раз есцi просяць свiннi.

А гэты Юзiк-шалянiца,

Малы яшчэ, зусiм дурнiца,

Так пад нагамi i таўчэцца

Або, як хвост той, валачэцца

I ад работы адрывае

I толькi сэрца ад'ядае.

Ўжо сонца ўгору падхадзiла,

На лiсцях роску асушыла;

У небе хмарачкi дзянныя

Плылi, як гускi маладыя,

Чародкай белай над лугамi,

Над свежым лесам i палямi.

А гэты ветрык дураслiвы

Траве зялёнай чэша грывы,

Ў садку жартуе з верабiнай,

Як голец-хлопец той з дзяўчынай,

I валасы зялёным стрэхам

У лесе гойдае са смехам.

А круглаверхiя асiны

Разносяць нейкiя навiны

I так гутораць, так смяюцца,

Што аж iх лiсцiкi трасуцца,

Вiдаць, такая iх урода.

Прыйшла i мацi з агарода.

– Алесь, сынок... iдуць кароўкi!

Бяжы хутчэй, рассунь засоўкi,

Каб не штаўхалiся дарма...

Ну, я лепш збегаю сама!

Куды ты, Юзiк, безгаловы?

З-за рэчкi цiснуцца каровы.

Iдзе паперадзе Красуля,

За ёю Лысая, Рагуля,

Ды дзве пярэзiмкi-цялушкi

Iдуць у згодзе, як дзве дружкi;

А збоку чмыша бык Мiкiта,

Хвастом матаючы сярдзiта.

А аваднi, як рой пчалiны,

Сляпiцай лезуць да скацiны,

Гудуць драпежна, тнуць балюча,

Бы крапiва тая пякуча,

Дыхнуць каровам не даюць.

Каровы

злосныя бягуць,

Адна другую б'юць рагамi

I толькi тухкаюць нагамi;

I сам пастух бяжыць, гукае

I гэту заедзь праклiнае;

Няма за поганню парадку,

Сярдуе сам i злуе статка,

Барзджэй, як можа, ў хлеў пражэцца

I горш у веснiцах таўчэцца.

Каля хлява рух-суматоха:

– Куды ты, чортава Панчоха?!

Крычыць Уладзя, свiшча пужка

("Панчоха" - Лысае мянушка).

Назло Рагуля ўжо ў варотах

Цялушку рогам капарнула,

Аж тая, бедная, раўнула;

Тут Галас выскачыў з-пад плота

I ўжо па ўласнаму пачыну

Знайшоў зачэпку i прычыну

Свае тры грошыкi прыткнуць,

За хвост Мiкiту пацягнуць.

Ну, словам, шум тут быў вялiкi,

I танцавалi без музыкi.

Загнаўшы ў хлеў на месца статка,

Насеўся Ўладзя на аладкi,

Шпурнуўшы лапцi i анучы

Сярод двара ў пясок сыпучы;

Iх мацi зараз падабрала,

Нiчога сыну не сказала,

Пайшла ў крынiцы спаласнула,

Сушыцца ўскiнула на шула.

– Унь дзядзька йдзе!
– гукаюць дзецi.

Забылi ўсё яны на свеце

I як мага бягуць, смяюцца,

Аж iх валосiкi трасуцца.

– А, дзядзька! дзядзечка, саколiк!

Насып мне ягад у прыполiк!

– Дай мне дубец!
– А мне дай вуды!

Крычаць малыя шалапуды,

Бягуць i скачуць, б'юць у ладкi,

А дзядзька мерна йдзе з-за кладкi,

Iдзе без шапкi, круцiць носам

Гаворыць пацеры з засосам;

Для смешак твар яго зацяты,

Дык моў не лезьце, парасяты.

I дзецi змоўклi, больш нi слова:

Няхай канчаецца размова

Антося дзядзькi са святымi,

Тады пагутарыць i з iмi.

А покi кончыць ён малiцца,

То можна ў Свержнi апынiцца:

Псалмоў адкоцiць з паўдзесятка,

Ды так выразна, ды так гладка,

Што дзяк i той не ўсякi зможа,

Як рэпу грыз, - даруй грэх, Божа!

Не гаварыў, а сек языкам!

Малiўся дзядзька з тым разлiкам,

Каб кончыць модлы каля дома,

Бо ў хаце нельга, ёсць вядома,

Малiцца хораша, як трэба:

Тут глупства кожнае ад неба,

Ад Бога думкi адкiдае,

То тое-сёе замiнае,

I не намолiшся - нагрэшыш

Ды чорта лысага пацешыш.

I толькi дзядзька на двор ступiць,

Дык кулаком у грудзi лупiць,

Тры разы хрысцiцца, ўздыхае,

Тады ўжо шапку накiдае

I ставiць вуды ўсе ў парадак.

Поделиться:
Популярные книги

Неудержимый. Книга XVI

Боярский Андрей
16. Неудержимый
Фантастика:
фэнтези
попаданцы
аниме
5.00
рейтинг книги
Неудержимый. Книга XVI

Девочка из прошлого

Тоцка Тала
3. Айдаровы
Любовные романы:
современные любовные романы
5.00
рейтинг книги
Девочка из прошлого

Государь

Мазин Александр Владимирович
7. Варяг
Фантастика:
альтернативная история
8.93
рейтинг книги
Государь

Путь Скорби

Распопов Дмитрий Викторович
2. 30 сребреников
Фантастика:
попаданцы
альтернативная история
фэнтези
фантастика: прочее
5.00
рейтинг книги
Путь Скорби

Газлайтер. Том 14

Володин Григорий Григорьевич
14. История Телепата
Фантастика:
попаданцы
аниме
фэнтези
5.00
рейтинг книги
Газлайтер. Том 14

Законы рода

Андрей Мельник
1. Граф Берестьев
Фантастика:
фэнтези
боевая фантастика
аниме
5.00
рейтинг книги
Законы рода

Ваше Сиятельство 10

Моури Эрли
10. Ваше Сиятельство
Фантастика:
боевая фантастика
технофэнтези
фэнтези
эпическая фантастика
5.00
рейтинг книги
Ваше Сиятельство 10

Газлайтер. Том 18

Володин Григорий Григорьевич
18. История Телепата
Фантастика:
попаданцы
аниме
фэнтези
5.00
рейтинг книги
Газлайтер. Том 18

Отверженный VII: Долг

Опсокополос Алексис
7. Отверженный
Фантастика:
городское фэнтези
альтернативная история
аниме
5.00
рейтинг книги
Отверженный VII: Долг

Имя нам Легион. Том 14

Дорничев Дмитрий
14. Меж двух миров
Фантастика:
боевая фантастика
рпг
аниме
фантастика: прочее
5.00
рейтинг книги
Имя нам Легион. Том 14

Адаптация

Уленгов Юрий
2. Гардемарин ее величества
Фантастика:
городское фэнтези
попаданцы
альтернативная история
аниме
5.00
рейтинг книги
Адаптация

Прометей: каменный век II

Рави Ивар
2. Прометей
Фантастика:
альтернативная история
7.40
рейтинг книги
Прометей: каменный век II

Инженер Петра Великого 4

Гросов Виктор
4. Инженер Петра Великого
Фантастика:
попаданцы
альтернативная история
5.00
рейтинг книги
Инженер Петра Великого 4

Черный маг императора 3

Герда Александр
3. Черный маг императора
Фантастика:
попаданцы
аниме
5.00
рейтинг книги
Черный маг императора 3