Чтение онлайн

на главную - закладки

Жанры

Новая зямля (на белорусском языке)
Шрифт:

– Ну, ты заглядваеш далёка,

Дык трохi хiбiць тваё вока

Вось гэта раз; а па-другое

У нас ужо ёсць сёе-тое:

Ну, пляц, зямлi на чвэрць надзела;

Лiчы пад тысячу iх смела.

А там зямельны банк паможа,

Быка, карову прадамо...

Чаго палохацца? дармо!

Абы ахвоту меў, нябожа!

А пры жаданнi, пры ахвоце

Сам чорт не страшан у балоце!

Сказаў Мiхал на словы брата,

Сказаў рашуча i заўзята.

А

мацi слухае маўклiва,

Аб чымся думае тужлiва;

Сказаць штось хоча i ўздыхае,

Штось за язык яе трымае.

– Вось як пачнеш так разважанне,

Агоркне ўсё табе дазвання,

Нарэшце мацi не ўтрывала:

– Таго няма, другога мала;

А як жывеш ды не гадаеш,

То й лiха тога не зважаеш...

Так... хоць зямлi свае нямнога,

Але ўсё ж лепей, як нiчога.

А збудзь яе - пачуеш страту,

Бо дзе паставiш тую хату,

Калi няшчасце напаткае?

Бо гэта служба ўжо такая.

А там, за светам, на чужыне

Нiхто цябе, ой, не прыхiне!

I як там будзе з той зямлёю?

Не хвацiш голаю рукою,

Няпэўна ўсё i невядома,

Дык больш пiльнуйцеся вы дому!

– Ну, вось кабецiна дзiўная!

Мiхал на жонку нападае.

Цi ж мы зямлю сваю збываем?

Мы на рахункi прыкiдаем.

Ды што, скажы, ну хоць бы й пляц?

Падумаць - выстраiш палац!

Па часе будзе i развага,

Калi ў лоб стукне табе шляга!

– Вядома, бацькаўшчыны шкода,

Сказаў Антось у тоне згоды.

Але ж i трэба меркавацца

I аднаго чаго трымацца;

I не чужым, а сваiм вокам

Агледзець трэба ненарокам,

Як мае быць Заблонне тое;

А можа, выйдзе што-якое.

Рабiць тут трэба - адно слова,

Не то што - цуп-луп!
– i гатова,

Бо гэта справа - не пустая;

Людскi ж язык касцей не мае.

Я так бы раiў: выбраць час

I аглядзець усё зараз,

А там сама пакажа справа,

Цi варта шуму ўся аблава,

Бо мо ваўкi ўсе пасхадзiлi.

На том яны i парашылi.

Я тут спыню апавяданне,

Каб значны крок ступiць назад,

Зрабiць уважлiвы агляд

Прычын iмкнення, парывання

На новым грунце сесцi стала,

I чым жыла душа Мiхала.

А поруч з гэтым мiмаходам

Жыццё мiнулае крануць

I ў цёмны кут яго зiрнуць,

Дзе пад халодным яго лёдам

Назло лiхiм яго прыгодам

Крынiцы свежыя цякуць.

Мiхал... вы лепш спытайце самi

Пра палясоўшчыка Мiхала:

Яго ўся воласць наша знала,

Ён быў вядомы мiж панамi!

Ды што паны?! сам князь Антонi,

Я

памятаю, як сягоння,

Не раз з Мiхалам меў размову.

I знаў жа службу леснiкову!

Ён ведаў, як свае пяць пальцаў,

Ну, да мала ўсiх мiкалаўцаў.

Патрава здарыцца, пакража,

Як бачыш, вызнае, дакажа

I дойдзе ўжо да галубочка,

Як бы па нiтцы да клубочка.

Дык i не дзiва, што Мiхала

У нас любiлi вельмi мала.

Мiхал сам гэта чуў i ведаў,

Ды што ты зробiш? Так з прадзедаў

Было-вялося i вядзецца,

I ўсё ўпустую люд таўчэцца;

Ды будзе час паразумення

Таўкне пад самае карэнне...

I вось што, братцы, дзiўна ў свеце,

Вы толькi добра паглядзеце:

Той чалавек, што першы, збоку,

Ўжо без таго не ступiць кроку,

Каб не ткнуць пальцам на другога,

Як на заклятага, лiхога,

Ён тое самае ўчыняе,

За што другога бэсцiць-лае,

Як толькi скуру яго ўздзене

Цi чуць кранецца яго кiя

Такiм яшчэ ваўком завые,

I дзе ён добрасць толькi дзене?

На што вада, але i тая

Не ўсюды роўны нораў мае:

Спакойна ў ямах i заторах,

Але капае дол у горах

I страшна пенiцца, бушуе,

I грунт каменны там свiдруе.

А сiла ў тым, на мой пагляд,

Якi выконваеш загад.

Мiхал, як толькi ажанiўся,

Тады ж ад бацькi аддзялiўся,

Бо стала цесна. З той прычыны

Хадзiў на сплаў ён, на вiцiны,

Разоў са два схадзiў у Прусы

Куды не трапяць беларусы?

Але абрыдла гэта справа,

I адвярнуўся ён ад сплава;

Пайшоў на службу таўкануцца,

Бо дома недзе разгарнуцца.

Наўперад ён праз час каторы

Быў пры падлоўчым на каморы.

Стары ляснiчы па-сваему

Цанiў Мiхала, як служаку:

Ганяў усюды небараку,

Як бы скацiну тую нему.

Не раз на жалабы Мiхала

Ляснiчы так казаў, бывала:

– Што ж? добры конь i цягне дужа!

I не пускаў Мiхала з гужа.

Мiхал яму рабочых ставiў,

I сенакосы яго правiў,

I догляд меў за панскiм статкам,

А службу нёс сваiм парадкам,

Бо што ты зробiш тут? стараўся.

Ў другое месца перабраўся

Яму уважыў пан ляснiчы,

I сеў Мiхал у страшнай дзiчы,

Дзе лес адзiн, хмызняк ды поле

Ды ветру посвiсты на волi.

Было зямелькi там валока,

Дзе можна б моцна i глыбока

Пусцiць карэннi ў грунт, абжыцца

Было на чым разварушыцца.

Але бязгнойная, пустая

Поделиться:
Популярные книги

Кодекс Охотника. Книга XXVII

Винокуров Юрий
27. Кодекс Охотника
Фантастика:
попаданцы
аниме
фэнтези
5.00
рейтинг книги
Кодекс Охотника. Книга XXVII

Личный аптекарь императора. Том 4

Карелин Сергей Витальевич
4. Личный аптекарь императора
Фантастика:
городское фэнтези
попаданцы
аниме
фэнтези
5.00
рейтинг книги
Личный аптекарь императора. Том 4

Кодекс Охотника. Книга XXI

Винокуров Юрий
21. Кодекс Охотника
Фантастика:
фэнтези
попаданцы
аниме
5.00
рейтинг книги
Кодекс Охотника. Книга XXI

Пепел и кровь

Шебалин Дмитрий Васильевич
4. Чужие интересы
Фантастика:
фэнтези
попаданцы
5.00
рейтинг книги
Пепел и кровь

Деревенщина в Пекине 2

Афанасьев Семён
2. Пекин
Фантастика:
попаданцы
дорама
фантастика: прочее
5.00
рейтинг книги
Деревенщина в Пекине 2

Измена. Право на любовь

Арская Арина
1. Измены
Любовные романы:
современные любовные романы
5.00
рейтинг книги
Измена. Право на любовь

Последний реанорец. Том X

Павлов Вел
9. Высшая Речь
Фантастика:
фэнтези
попаданцы
аниме
5.00
рейтинг книги
Последний реанорец. Том X

Офицер

Земляной Андрей Борисович
1. Офицер
Фантастика:
боевая фантастика
7.21
рейтинг книги
Офицер

Кукловод

Майерс Александр
4. Династия
Фантастика:
попаданцы
аниме
5.00
рейтинг книги
Кукловод

Первый среди равных. Книга VII

Бор Жорж
7. Первый среди Равных
Фантастика:
попаданцы
аниме
фэнтези
фантастика: прочее
5.00
рейтинг книги
Первый среди равных. Книга VII

В лапах зверя

Зайцева Мария
1. Звериные повадки Симоновых
Любовные романы:
остросюжетные любовные романы
эро литература
5.00
рейтинг книги
В лапах зверя

Паладин из прошлого тысячелетия

Еслер Андрей
1. Соприкосновение миров
Фантастика:
боевая фантастика
попаданцы
6.25
рейтинг книги
Паладин из прошлого тысячелетия

Я все еще не князь. Книга XV

Дрейк Сириус
15. Дорогой барон!
Фантастика:
юмористическое фэнтези
попаданцы
аниме
5.00
рейтинг книги
Я все еще не князь. Книга XV

Гримуар тёмного лорда I

Грехов Тимофей
Фантастика:
фэнтези
попаданцы
аниме
5.00
рейтинг книги
Гримуар тёмного лорда I