Нябожчыкава люстра (на белорусском языке)
Шрифт:
– Дык вось, мiстэр Бараўз, мы хочам задаць вам некалькi пытанняў.
– Вядома, маёр Рыдл. Пытайцеся што хочаце.
– Добра. Першае i галоўнае, гаворачы проста, без хiтрыкаў: цi ёсць у вас свае ўласныя здагадкi, чаму сэр Гервазы скончыў жыццё самагубствам?
– Абсалютна нiякiх. Я ажно аслупянеў, пачуўшы пра гэта.
– Вы чулi стрэл?
– Не, я ў той час, мусiць, быў у бiблiятэцы, так я разумею. Я спусцiўся досыць рана i пайшоў у бiблiятэку ўзяць патрэбную даведку. Бiблiятэка - гэта якраз
– Цi быў хто-небудзь з вамi ў бiблiятэцы?
– спытаўся Пуаро.
– Нiкога.
– Цi не ведаеце вы, дзе ў той час былi астатнiя сямейныя?
– Большасць, мабыць, пераапраналася наверсе.
– Калi вы прыйшлi ў гасцiную?
– Якраз перад прыездам мiстэра Пуаро. Тады ўсе былi там - акрамя сэра Гервазы, вядома.
– Цi не здзiвiла вас тое, што яго не было?
– Але, здзiвiла, па праўдзе кажучы. Звычайна ён прыходзiў у гасцiную да першага гонгу.
– Цi не заўважылi вы ў апошнi час якой-небудзь змены ў паводзiнах сэра Гервазы? Цi не быў ён заклапочаны? Цi ўстрывожаны? Мо прыгнечаны?
Годфры Бараўз задумаўся.
– Не, не думаю. Трохi - так, заклапочаны, бадай што.
– А ён не здаваўся ўстурбаваны якой-небудзь пэўнай справай?
– О, не!
– Цi не было ў яго якiх клопатаў, звязаных з фiнансамi?
– Ён трохi непакоiўся за справы адной кампанii, а дакладна - "Сiнтэтык пэраган рабэ компанi".
– Што ён, уласна кажучы, гаварыў пра гэта?
Механiчная ўсмешка Годфры Бараўза блiснула зноў, i зноў яна здалася трохi ненатуральнай.
– Ну што ж... Ён сказаў лiтаральна так: "Стары Бэры альбо дурань, альбо махляр. Мяркую, што дурань. Я павiнен быць тактоўным з iм дзеля Ванды".
– А чаму ён сказаў: "дзеля Ванды"?
– запытаўся Пуаро.
– Усё ў тым, што палкоўнiк Бэры дужа падабаўся лэдзi Шэвенi-Гарэ, i ён моцна любiў яе. Хадзiў за ёю, як сабака.
– Сэр Гервазы не быў... раўнiвы хоць трохi?
– Раўнiвы?
– Бараўз вылупiў вочы, а потым засмяяўся.
– Сэр Гервазы раўнiвы? Ён не ведаў, што гэта такое. Ды яму нiколi i ў галаву не прыйшло б, каб хто калi мог аддаць перавагу не яму, а другому чалавеку. Разумееце, такога проста не магло быць.
Пуаро мякка зазначыў:
– Мне здаецца, вы не вельмi любiлi сэра Гервазы Шэвенi-Гарэ?
Бараўз пачырванеў.
– Не, не вельмi. Хаця б таму, што ўсе такiя рэчы даволi смешныя ў наш час.
– Якiя "ўсе такiя рэчы"?
– запытаўся Пуаро.
– Ну, феадальныя перажыткi, калi хочаце. Гэты культ продкаў i фамiльная фанабэрыя. Сэр Гервазы быў вельмi здольны ў многiх адносiнах чалавек, i ён жыў цiкавым жыццём, але сам быў бы цiкавейшы, калi б разумеў, што ёсць яшчэ нешта апрача яго i яго эгаiзму.
– А дачка сэра Гервазы была згодна з вамi ў гэтым?
Бараўз
Ён адказаў:
– Я думаю, мiс Шэвенi-Гарэ самая сучасная жанчына! Зразумела, я не павiнен дыскутаваць з ёю пра яе бацьку.
– Але сучасныя людзi якраз дыскутуюць пра сваiх бацькоў колькi хочаце! сказаў Пуаро.
– Гэта цалкам у сучасным стылi - крытыкаваць сваiх бацькоў!
Бараўз пацiснуў плячыма.
Маёр Рыдл спытаўся:
– I больш нiчога не было - нiякiх iншых фiнансавых клопатаў? Сэр Гервазы нiколi не казаў, што яго ашуквалi?
– Ашуквалi?
– вымавiў Бараўз вельмi здзiўлена.
– Ды не!
– А вы самi былi ў добрых адносiнах з iм?
– Безумоўна. Чаму ж не?
– Я пытаюся ў вас, мiстэр Бараўз.
Малады чалавек панурыўся.
– Мы былi з iм у найлепшых адносiнах.
– Цi ведалi вы, што сэр Гервазы напiсаў лiст мiстэру Пуаро з просьбай прыехаць сюды?
– Не.
– Сэр Гервазы звычайна сам пiсаў свае лiсты?
– Не, амаль заўсёды ён дыктаваў iх мне.
– Але ён не зрабiў так гэтым разам.
– Не.
– Чаму, як вы думаеце?
– Не ведаю.
– Вы не можаце знайсцi нiякай прычыны, чаму гэты лiст яму спатрэбiлася пiсаць самому?
– Не, не магу.
– А!
– сказаў маёр Рыдл, дадаючы спакойна: - Даволi дзiўна. Калi вы бачылi сэра Гервазы апошнi раз?
– Якраз перад тым, як пайшоў апрануцца на абед. Я прынёс яму падпiсаць некалькi лiстоў.
– У якiм стане ён быў тады?
– У зусiм нармальным. Наогул, я сказаў бы, ён быў як быццам задаволены сабой у сувязi з нечым.
Пуаро варухнуўся ў сваiм крэсле.
– А?
– сказаў ён.
– Дык у вас было такое ўражанне, што ён быў нечым задаволены? I, аднак, неўзабаве страляецца. Дзiўна!
Годфры Бараўз пацiснуў плячыма.
– Я толькi перадаю вам свае ўражаннi.
– Так, так, яны дужа каштоўныя. Апрача ўсяго, вы, мабыць, адзiн з апошнiх людзей, што бачылi сэра Гервазы жывога.
– Снэл быў апошнi, хто бачыў яго.
– Бачыў, так, але не размаўляў з iм.
Бараўз не адказаў.
Маёр Рыдл спытаўся:
– Каторая была гадзiна, як вы пайшлi наверх апрануцца на абед?
– Прыкладна пяць хвiлiн восьмай.
– Што рабiў сэр Гервазы?
– Я пакiнуў яго ў кабiнеце.
– Цi доўга ён звычайна пераапранаўся?
– Ён звычайна аддаваў на гэта аж тры чвэрцi гадзiны.
– Значыцца, калi абед быў у пятнаццаць хвiлiн дзевятай, ён, верагодна, пайшоў бы наверх, самае позняе, а палове восьмай?
– Вельмi верагодна.
– Вы самi пайшлi пераапранацца рана?
– Але, я вырашыў, што пераапрануся i тады пайду ў бiблiятэку i вазьму патрэбныя мне даведкi.