Паміж "А" і "Б"
Шрифт:
— Ты, здаецца, абяцаў адной сярнічкай запаліць вогнішча?
— Лёгка, — сказаў я і ўзяў працягнуты мне карабок. — Увобмірг.
Я пайшоў у лес і пад дрэвамі назбіраў сухіх галінак. Ля вогнішча я разламаў іх на невялікія кавалкі, склаў горкай. Уніз падсунуў звернутую сняжком паперу.
Таварышы, гучна пакашлівая і перашэптваючыся, сачылі за маімі маніпуляцыямі.
Я нікога не заўважаў. Я ведаў, галоўнае — уявіць сабе, што вакол нікога няма і я адзін. Інакш нічога не выйдзе. Усё атрымліваецца як быццам выпадкова, а калі
Я чыркнуў сярнічкай аб карабок. Параўда ж, у мяне не трэслася рука, калі я падносіў запалку да вогнішча. Але вогнішча не загарэлася.
Таварышы зарагаталі.
— Ну і хвалько ты, Карабухін. — Гэта голас Віцькі Мелюха.
— Хлусіць, як Мюнхгаўзен, — часова забыўся на мазалі і вырашыў папрактыкавацца ў дасціпнасці Мішка Зайцаў.
Я запаліў другую сярнічку. Папера трохі патлела, але вогнішча не запалілася.
Я ўжо не заўважаў граду насмешак, што сыпаўся на мяне. Я запаліў трэцюю сярнічку, і тут з’явіўся маленькі язычок полымя. Гэта вогнішча паказвала мне язык: “А вось не загаруся”. “Запаліся, запалай, затрашчы, — прасіў я вогнішча, — што табе, цяжка? Я хачу ўцерці нос гэтым дармаедам”.
І ён мяне зразумеў, маленькі і вясёлы язычок полымя. Ён паклікаў на дапамогу яшчэ адзін язычок, потым другі, трэці… І хутка вогнішча запалала, як у казцы.
Жартачкі, нібы апаленыя полымем, сцішыліся. Таварышы нешта старанна мыкалі. Дзяўчаткі паставілі на вогнішча вядро з супам і сказалі:
— Малайчына, Валерый! А вы, героі, нават вогнішча запаліць не змаглі.
Я прыўзняўся:
— Тут нядаўна нехта гаварыў яркія прамовы. А я вам скажу проста — такімі тэмпамі мы да Белага возера месяц будзем ісці. І першага месца нам не відаць. Хіба што ў сне, з зажмуранымі вочкамі.
— Гэта ты хочаш першае месца нашаму класу? — сказаў Мішка. — Ды ты ж падыгрываеш сваім сябрам з 6 “А”.
— Вельмі цікава, — нягледзячы на ўсё, я ўсміхаўся. — Значыць, гэта я, як апошні боўдзіла, абуў чаравікі пяцігадовай дпаўнасці і нацёр пухіры, пра якія толькі марыць можна? Значыць, гэта я не ўмею запаліць вогнішча і цягну час абеду?
Усчаўся страшэнны лямант. Умяшаўся ў размову Барыс Міхайлавіч. Ён сказаў, што мы дрэнна падрыхтаваліся да паходу і трэба нешта тэрмінова прыдумаць, таму што нацерла ногі яшчэ і Эма Гусак.
Увечары нас чакала новая навала. Наляцела машкара. І нейкая шкодная вельмі машкара. Кусалася так, што мы ўсе скакалі ля вогнішча і ўскрыквалі. Ну, акурат як чырванаскурыя індзейцы, толькі без убораў з пер’я на галовах.
Так сказаў пра нас Барыс Міхайлавіч, а тады некуды знік. Ён вярнуўся праз пяць хвілін з вялізным букетам рамонкаў. Барыс Міхайлавіч стаў раздаваць дзяўчаткам кветкі. Яны чырванелі і гаварылі какетлівымі галаскамі:
— Дзякуй, Барыс Міхайлавіч!
— Ой, дзякуй, Барыс Міхайлавіч!
Калі букет растаў у руках важатага, ён сказаў:
— Цяпер хай хлопцы дакажуць, што яны сапраўдныя
Мы хмурыліся і адварочваліся ад Барыса Міхайлавіча.
— А гэтая брыдота, як агню, баіцца рамонкаў. Кідайце іх, дзяўчаткі, у вогнішча, — скамандаваў Барыс Міхайлавіч.
Машкары адразу паменела. З віскатам і крыкам мы кінуліся па рамонкі. Нарвалі столькі, што ледзь не затушылі вогнішча.
— Гэй, асцярожней! — закрычаў Барыс Міхайлавіч.
Машкара спалохалася нашых рамонкаў і ўцякла да іншых турыстаў. Малайчына Барыс Міхайлавіч. Усё ведае!
Мы сядзелі ля вогнішча і спявалі песню. Вы яе, канешне, ведаеце: “Глобус крутится, вертится, словно шар голубой». Яе добра спяваць ля вогнішча. Але ніяке яна не атрымліваецца, калі тупаеш з рукзакамі за плячыма, — дыхання нестае.
Адзін у лесе не воін
Вы прачыналіся на досвітку ў лесе? Праўда, гэта здорава! Высунеш галаву з палаткі, і адразу пачынаецца такое, што ты ніколі не бачыў і не ўбачыў бы нізашто ў жыцці, каб не пайшоў у паход.
Усе яшчэ спяць. Калі я вылажу з палаткі, раптам ускрыквае і падымаецца Мішка Зайцаў. Ён хапаецца за нагу — мабыць, я наступіў на яго любімы мазоль. Я шапчу Мішку: “Ціха”. Ён тарашчыць вочы. Я яму яшчэ раз: “Ціха”.
І Мішка, нібы загіпнатызаваны, падае і засынае.
Я рушу па лесе. Спярша іду павольна. У лесе ціха. Хвоі дрэмлюць, бярозкі пасопваюць. І раптам я пачынаю бегчы, быццам мяне нехта падштурхнуў у спіну. Я нясуся як апантаны, пераскокваю праз пянькі, падбягаю да адной хвоі, караскаюся на яе, а затым спаўзаю ды імгненна ўзлятаю на іншую хвою.
Нарэшце, знясілены, я куляюся на траву і ляжу некалькі хвілін, раскінуўшы рукі, і гляджу на неба. І ў мяне такое пачуццё, быццам я абдымаю ўвесь свет, і что бы ні здарылася зараз, я ўсё зраблю.
Я прыўзнімаюся і бачу, як зусім побач, дзесятку крокаў, віецца дымок.
“Можа, паляўнічыя вогнішча распалілі і зайца смажаць, — думаю я. — Трэба падысці паглядзець, — рашаю я. — А то ўсё ідзеш, ідзеш, а самае цікавае прапускаеш”.
Я выбягаю на палянку і ахаю — пажар! Лес гарыць!
Некалькі секунд я стаю ў здранцвенні і не ведаю, што рабіць.
Потым кідаюся на зямлю і пачынаю рваць мох і кідаць у агонь, топчучы полымя кедамі. Пажар не сціхае.
“Трэба скакаць у канаву, каб агонь далей не перакінуўся, — думаю. — А чым рыць? Трэба прыдумаць. Не бегчы ж за таварышамі. Абыдуся без іх. Пратруць вочкі, а я ім: “Я пажар пагасіў. Выратаваў ад гібелі зялёнага сябра”. Яны знячэвяцца: “Дзе?” Могуць не паверыць. Тады я ім пакіну кавалачак пажару, каб пераканаліся”.
І тут, не ведаю чаму, мае ногі самі паварочваюць да палатак. Назад я лячу яшчэ хутчэй. У мяне ў галавен мільгае: “Сюды б суддзю з секундамерам, пэўна б зарэгістраваў чарговы сусветны рэкорд”.