Пан Лес

на главную - закладки

Жанры

Поделиться:

Пан Лес

Пан Лес
6.25 + -

рейтинг книги

Шрифт:

Неапаленая купіна [1]

Калі я быў малы, дык часта думаў, чаму ў мяне маці такая старая і непрыгожая, а аднойчы адважыўся запытацца пра яе шнары на твары, якія глыбока ў душы любіў, якія тысячы разоў цалаваў.

— Ох, сынок мой! Гэта ж здарыўся пажар, і яшчэ з адной жанчынай абгарэлі крэпка. Жанчына тая памерла. I ў мяне былі абпаленыя і рукі, і грудзі, і твар… I была я цяжарная табою, сынок мой, і ўсе казалі, гэта я даведалася потым, што ці я памру, ці дзіця народзіцца мёртвым. Аж нарадзіла я цябе, сынок мой, жывенькага, толькі на твары была чырвоная плямінка. Я думала, сьлед ад пажару, аж аклямаўся ты трохі, і яна зьнікла, сынок мой. А была я прыгожая да пажару. Ды хіба ў непрыгожай маці мог нарадзіцца такі сынок мой?..

1

Так называўся абраз, які насілі вакол пажару старыя людзі і гаварылі замовы, каб ён патух.

Як
сьвятарны абраз, людзі вынесьлі маці з пажару,
бы вужаку, маланку аддзёрлі ад белых грудзей, каб суцішыць пакуты, паклалі пад цёмную хмару і, каб смагу спатоліць, размову вялі аб вадзе,
а яшчэ гаварылі: Пярун выбірае шчасьлівых. маці верыла людзям, на шчасьце, цяжарная мной, і шаптала замову: калюжыны — гадам вашывым, полю жытняму — дожджык, а рэчка — крывінцы маёй… Бы вужака, маланка смактала у полымя грудзі і плявала адрыжкі на самых прыгожых жанчын, Неапаленай Купіне — маці — маліліся людзі, і пачуў я ва ўлоньні: з пакуты народзіцца Сын… Неапаленай Купіне — маці — малюся адзінай, я ўсмактаў з малаком і любоў, і праклёны яе: хто плюе на жанчыну — той нелюдзь плюе на Радзіму, хто гандлюе сьвятыняй — той маці сваю прадае.

Пацеркі

Гэтыя драўляныя пацеркі з шыі маёй бабулі насампраўдзе бурштынавыя. Штоночы яны падкочваюцца да маёй галавы і самотным голасам пытаюцца пра сваю гаспадыню. Адчуваю, як мяне пранізваюць бурштынавыя промні, і я, зачараваны, узіраюся ў іх мэту, а там немаўлячы беларусік у прыполе сівой бабулі гуляе бурштынавымі маністкамі. — А ў перапёлкі галоўка баліць… — замест калыханкі сьпявае яму бабуля. — А ў перапёлкі ручкі баляць… Хлапчанё засынае і ўсё жыцьцё задумваецца пра гаротніцу-перапёлку. …Гэныя драўляныя пацеркі насампраўдзе бурштынавыя. Іх згубіла перапёлка, калі нагнулася расы папіць…

*** Поле поле ў німбах сланечнікаў сланечнікаў…

Поле поле ў німбах сланечнікаў сланечнікаў жоўты жоўты вецер пчолаў лашчыць лашчыць страшна страшна страшна вее вее вее жоўтым жоўтым жоўтым ветрам ветрам ветрам ходзіць ходзіць ходзіць полем вечнасьць вечнасьць пчолы пчолы пчолы джаляць маці маці ў вочы вочы вочы па шчоках сьцякаюць сьлёзы сьлёзы сьлёзы сьлёзы сьлёзы сьлёзы сьлёзы сьлёзы сьлёзы сьлёзы сьлёзы сьлёзы

*** Радзіма пачынаецца з жанчыны…

Радзіма пачынаецца з жанчыны. Я гэта адчуваў, а ўразумець яшчэ ня мог — дзіцём шчапаў лучыну, каб хворую матулю адагрэць, і разам зь ёй да позьняе гадзіны мы слухалі трывожна крыгалом, ня ведаў я, што грэў тады Радзіму і не падманным, а жывым агнём.

Дзед перад сьмерцю

Ён свае ногі дажыў…

Са слоў майго бацькі
Ён свае ногі дажыў, сьляды, як сьліну ваўчыцы, скаўталі сьнягі, лаўжы — маўчыце пра гэта, ваўчыцы. Маўчыце, як пахне ён, ня рушце зубамі полы — матуля трапала лён, каб справіць чугай да Міколы. Забудзьце, як пахне ён, карстагі — яшчэ карыты, прысьніце, ваўчыцы, сон, што вы на зіму ўсю сыты. Ня слухайце поўсьцю лес, ён вам цераз поле ня чутны, ён толькі што з крушвіцы зьлез, такі барадаты і цудны. Масьніцы
на сто сукоў
скрыпяць пад яго нагамі, кашара на трох быкоў — бярыце, ваўкі, быкамі,
пакіньце яго сьляды — чаўны пагудастых кроснаў. Кажух, як алень руды, маячыць у шчыльных соснах. За лесам па пояс сьнег, за лесам поле памерла. Ваўчыцы галоднай сьмех у гурбах захрас па горла. А ён, як у сенакос свой клін адбрыдаў калісьці, над сьнегам нагу занёс, над полем насьпех памаліўся. Дарога у белы сьвет — уцёкі ад шэрай ваўчыцы, што носам у цёплы сьлед, бы лапамі ў куст чарніцы. Вось поле б змагці наўпрост да пчол у глухіх калодах. Там пахне ня кнотам воск, а мёдам.

Рай

Самыя вясёлыя і галасістыя салаўі — на вясковых могілках. Напэўна, таму, што і днююць, і начуюць ня ў гнёздах, а ў душах маіх спрахлых дзядоў. Яны ж, як сьведчыць тутэйшы народ, былі самымі жыцьцярадаснымі і жартаўлівымі людзьмі на Палесьсі. I бярозы тут самыя белыя… Такія белыя, што ўначы здаюцца прывідамі. Дзяды і нават божышчы маіх дзядоў, як тварамі, так і думамі, былі такімі ж сьветлымі. I толькі жвір на вясковых могілках калючы і цяжкі, калі прыходзіцца кідаць свае тры жмені наўсьлед нябожчыку, як самыя важныя словы, якія не пасьпеў сказаць яму яшчэ учора. Жыве старэнькая бабулька каля самых могілак. Яна іх называе не інакш як раем і ўсё часьцей і часьцей думае пра яго. «Чаму?» — неяк запытаўся ў яе. «Таму што ў пекле ўжо нажылася».

*** Бацька так і не сьсівеў…

Бацька так і не сьсівеў, хоць гадоў было парадкам, у смузе, як у сяйве, на клады пралегла кладка. Кладка, хісткая яна, толькі целу ўжо ня мулка, калдыбалася труна на плячох сыноў і ўнукаў. Быццам пчолаў яго мёд, быццам жвір яго магілы — рушыў русы радавод — за труной ішоў пахіла. Бацька так і не сьсівеў, бацька так і не нажыўся, у смузе, як у сяйве, сын яму ўлюбёны сьніўся.

*** Пад бярозаю косьці…

Пад бярозаю косці, а ў кроне гняздо птушка мосціць, тут вячыста — надзіва — здаецца: я сам тут ляжу — на вясковым пагосце збаўляюцца людзі ад злосці, ён, як гай запаветны, здзіўляе спакоем душу.

*** Мой радавод вёў летапіс свой плугам…

Мой радавод вёў летапіс свой плугам. I, як радком чырвоным, баразной мядзяны конь ішоў адвечным кругам пад Князем-Сонцам, Поўняю-Княжной. На мокрай грыве крумкачы драмалі ды прагнулі гарачае крыві, і ваўкалакі зь лесу цікавалі, каб баразну мядзяны конь скрывіў. Былі сухмені, і былі залевы, і стрэхі хат, як прывіды, плылі, тагды алені, журавы і дрэвы да астравоў мой радавод вялі. Патоп спадаў, і вецер, як пэргамэнт, сушыў палі і ажыўляў лугі, птушыны шлях — начных нябёс атрамант — шукаў барознаў новыя кругі.

Книги из серии:

Без серии

[6.2 рейтинг книги]
Комментарии:
Популярные книги

Крещение огнем

Сапковский Анджей
5. Ведьмак
Фантастика:
фэнтези
9.40
рейтинг книги
Крещение огнем

Лучший из худших

Дашко Дмитрий
1. Лучший из худших
Фантастика:
фэнтези
попаданцы
5.25
рейтинг книги
Лучший из худших

Отморозки

Земляной Андрей Борисович
Фантастика:
научная фантастика
7.00
рейтинг книги
Отморозки

Девочка для Генерала. Книга первая

Кистяева Марина
1. Любовь сильных мира сего
Любовные романы:
остросюжетные любовные романы
эро литература
4.67
рейтинг книги
Девочка для Генерала. Книга первая

Кодекс Охотника. Книга VII

Винокуров Юрий
7. Кодекс Охотника
Фантастика:
фэнтези
попаданцы
аниме
4.75
рейтинг книги
Кодекс Охотника. Книга VII

Кротовский, побойтесь бога

Парсиев Дмитрий
6. РОС: Изнанка Империи
Фантастика:
попаданцы
альтернативная история
аниме
5.00
рейтинг книги
Кротовский, побойтесь бога

Стеллар. Трибут

Прокофьев Роман Юрьевич
2. Стеллар
Фантастика:
боевая фантастика
рпг
8.75
рейтинг книги
Стеллар. Трибут

Темный Лекарь 5

Токсик Саша
5. Темный Лекарь
Фантастика:
фэнтези
аниме
5.00
рейтинг книги
Темный Лекарь 5

На границе империй. Том 7. Часть 2

INDIGO
8. Фортуна дама переменчивая
Фантастика:
космическая фантастика
попаданцы
6.13
рейтинг книги
На границе империй. Том 7. Часть 2

Надуй щеки! Том 5

Вишневский Сергей Викторович
5. Чеболь за партой
Фантастика:
попаданцы
дорама
7.50
рейтинг книги
Надуй щеки! Том 5

Обгоняя время

Иванов Дмитрий
13. Девяностые
Фантастика:
попаданцы
5.00
рейтинг книги
Обгоняя время

Черный Маг Императора 10

Герда Александр
10. Черный маг императора
Фантастика:
юмористическое фэнтези
попаданцы
аниме
сказочная фантастика
фэнтези
5.00
рейтинг книги
Черный Маг Императора 10

Бастард

Майерс Александр
1. Династия
Фантастика:
попаданцы
аниме
фэнтези
5.00
рейтинг книги
Бастард

Имя нам Легион. Том 8

Дорничев Дмитрий
8. Меж двух миров
Фантастика:
боевая фантастика
рпг
аниме
5.00
рейтинг книги
Имя нам Легион. Том 8