Сэрца на далоні
Шрифт:
Далей Гукан пісаў, што дачка жыла з бацькам, вяла яго добрую гаспадарку і «мела цесныя адносіны» з гітлераўскімі афіцэрамі, якія ўвесь час кватаравалі ў «гасцінным доме Савіча».
— Подласць! — злосна кінуў Кірыла, скончыўшы чытаць.
— Не абурайся. — Тарасаў падсунуў яму пачак з папяросамі. — Быў час усеагульнай звышпільнасці.
— Але ж можна было даведацца, з якім «камфортам» яны вывезлі яе ў Германію і дзе трымалі там.
— Гэта, бадай, можна было, але, відаць, не
Шыковіч прыпаліў і прагна зацягнуўся дымам.
— Дзякую, Сяргей Сяргеевіч. Для мяне ў гэтым дакуменце больш важна другое. Чаму Гукан нічога не сказаў пра тое, што Савіч быў звязан з падпольшчыкамі? З кім канкрэтна? І з атрадам… З якім? Не сказаў ні тады, калі мы пісалі кнігу, ні цяпер, калі я хадзіў да яго з запіскамі Варавы. Чаму?
— Вось і паспрабуй высветліць чаму. У псіхалагічным плане, — ледзь прыкметна ўсміхнуўся сакратар гаркома.
— Можна сказаць яму пра гэта? — спытаў Кірыла, працягваючы заяву Гукана.
— Лепш не адразу. Такі лабавы ход наўрад ці дапаможа знайсці ісціну.
— Прыйдзецца чакаць, пакуль Яраш дазволіць пагаварыць з Савіч. Можа, яна што праясніць.
Яраш шырока замахнуўся. Застракатала катушка. Блешня, зіхатнуўшы на сонцы, плёснула на сярэдзіну ракі. Яраш даў блешні патануць, і плынь аднесла яе і леску яшчэ далей. Нарэшце ён пачаў круціць катушку павольна-павольна. Катушка ледзь чутна папісквала.
Кірыла стаяў крокаў за пяць. Мачаў з абрыву блешню свайго спінінга ў мелкую ваду, з цікавасцю сачыў, як чырвона-срэбная пялёстачка то лажыцца на жоўты пясок, то выскаквае на паверхню.
«Зараз зачэпіць», — думаў ён пра сябра, пазіраючы, як той павольна круціць — блешня паўзе па дне. Чамусьці хацелася, каб Яраш зачапіўся і адарваў усю леску. Яму абрыдла гэтае бясконцае кіданне.
Сонца з-за ракі біла ў вочы. Лёгкі вецярок шастаў лазнякі. Хацелася сесці ў цяні пад стогам і пагутарыць.
Блешня Ярашава, не зачапіўшы нават ніводнай водарасці, зайграла на мелі.
«Чорт!» — вылаяўся пра сябе Шыковіч.
Яраш зноў гэтак жа прыгожа размахнуўся, далёка закінуў блешню і зноў моўчкі вёў з той жа задумлівай павольнасцю. Кірыла больш не вытрымаў:
— Чаму ты маўчыш?
— Я думаю, — адказаў, не павярнуўшыся нават, Антон Кузьміч. — Я, здаецца, пачынаю разумець сэнс таго, што ты робіш. Пасля твайго расказу…
— Дзякуй Богу. Нарэшце дайшло да тваіх заспіртованых мазгоў. Ты павінен заўтра ж дазволіць мне пагаварыць з Зосяй!
— Не! — пагнаў Яраш блешню шпарчэй. — Не! Ты — як азартны ігрок. Табе абы хутчэй выйграць. А ў мяне — жыццё чалавека. Я ніколі не іграю жыццём.
Кірыла размахнуўся і што ёсць сілы не кінуў, а пляснуў
— Ты халодны, што той шчупак! — кіўнуў ён назад, дзе ў траве сутаргава раздзьмухваў жабры, задыхаючыся ад паветра, светлы рачны шчупак, злоўлены, як ні дзіўна, Шыковічам. Нечаканая ўдача сябра распаліла рыбацкі азарт Яраша, а таму ён і не пераставаў кідаць.
— Не хваліся ты сваім шчупаком. Дрэнь шчупачок. А галоўнае — усё адно дома не павераць, калі я не пацверджу.
— Пайшоў ты… Эскулап! Канавал!
— Мыло, ошэнь мыло, — бяскрыўдна бубніў Яраш, зноў закінуўшы блешню. — А ты ведаеш, што канавал вельмі тонкая прафесія?
— Антон, ты мяне сваім дурацкім спакоем давядзеш, што я нап'юся сёння.
— Выпі ракі.
— А-а, чорт! Дулю ж ты ў мяне з'ясі, а не юшку. — І, шыбануўшы ў траву спінінг, Кірыла з ваяўнічым намерам рушыў да шчупака.
Тады і Яраш кінуўся яму наперарэз, схапіў за рукі.
— Э-э! Што ты дурны — я ведаю. Але выкінуць такога шчупака!
Шыковіч хацеў падставіць яму ножку. Але Антон Кузьміч лёгка падняў мяккі пяціпудовік, панёс да абрыву.
— Астуджу я тваю гарачую галаву.
— Чакай. Вунь на тым беразе людзі. Знарок патану — цябе пасадзяць.
Яраш адпусціў сябра. Яны селі на мяккую атаву, звесіўшы ногі з абрыву. І так, ужо сур'ёзна размаўляючы, прасядзелі, пакуль з неба не палілося ў раку расплаўленае золата захаду.
18
Маша, у якой у бальніцы быў разлічаны кожны рух, ускочыла ў палату, як гарэзлівае дзяўчо, вясёлая, узбуджаная. Падбегла да ложка Зосі, прысела, асцярожна і мякка абняла яе.
— Віншую, Соф'я Сцяпанаўна. Цудоўная кардыяграма! Усе лысыя дзяды — кансіліум — горача віншуюць Антона Кузьміча. Бліскучая аперацыя! Рэдкая! Хутка мы будзем з вамі танцаваць. Вы любілі танцаваць?
Вялікія Зосіны вочы раптам напоўніліся слязамі.
— Што вы?! — спалохалася Маша. — Я сказала што-небудзь не так?
— Нічога. Не звяртайце ўвагі. — Зося выцерла слёзы рагом новенькай прасціны. — Гэта я так. Я любіла танцаваць. Але я была вучаніца. Мяне не пускалі на вечары. Толькі ў драмгурток.
Яна сумна ўсміхнулася.
«Божа мой! Гэта ж дваццаць год яна як бы і не жыла, — жахнулася Маша, і ёй зрабілася да болю шкада жанчыну. — І цяпер яшчэ ў яе такія сумныя вочы. Каб я ведала, чым можна ўзрадаваць цябе!»
— З заўтрашняга дня за вас возьмецца лекар лячэбнай фізкультуры.
Зося ў знак удзячнасці ледзь прыкметна кіўнула галавой.
Да аперацыі яна была больш гаваркая і цікаўная. А цяпер быццам баіцца са словамі страціць сілу, якая павольна вяртаецца да яе.