Учебник белорусского языка
Шрифт:
Идти. Валюхаецца, як качка (идти тяжело, раскачиваясь в стороны); паўзе, хоць вару падлі (идти медленно);
валачэцца, як сабака за возам (идти без желания).
Сказать. Сказаў, як у сук уляпіў, як звязаў (точно), як пугаю па вадзе (бессодержательно), як сабака «гаў» (грубо, лживо); ляпнуў, як гразёю ў вочы (грубо, оскорбительно)
Смотрит. Глядзіць,
Танцуют. Скачуць, як голыя ў крапіве (беспорядочно и дико)
Угождать. Дагаджаў, як ліхой скуле (обходился очень осторожно).
Хозяйничать. Гаспадарыць, як свіння ў агародзе (безобразно)
Храпит Храпе, як карчы дзярэ (звучно)
О СОСТОЯНИИ
Бедный. Гол, як сакол.
Богатый. Багаты, як чорт рагаты.
Болят. Баляць, як сабакі рвуць (о ногах)
Бьется. Б'ецца, як рыба аб лёд (о горе)
Везет. Шанцуе, як тапельцу, як вісельніку (о невезении).
Глухой. Глухі, што пень, як цяцера, як сцяна
Горе. Бяда, хоць воўкам вый, хоць у пятлю лезь, хоць у труну лажыся, хоць з моста ў рэчку.
Деньги. Грошай, як мякіны (много), хоць сцены клей(много), каб капейка, шэлег (мало)
Дрожит Дрыжыць (трасецца), як авечы, хвост, якасінавы лі ст (от холода, со страха)
Живет. Жыве, як у Бога за плячьша (беззаботно), як сарока на калу (без пристанища).
Живется. Жывецца. як валу ў ярме (трудно), як кату(комфортно), як бяздомнаму сабаку (голодно и неуютно)
Здоровый. Здаровы, хоць у плуг запрагай, як бык, яквол, як. дуб.
Лежит. Ляжыць, як лут, як калода, як падла, крыцаю, лежнем.
Любит Любіць, як сабак а палку (опасается)
Молчит. Маўчыць, як сцяна, як вады ў рот набраў
Одинокий. Адзін, што пень, як палец, як былінка ў полі
Пьяный. П'яны, як гразь, як зямля, як свіння; набраўся, як жаба гразі, як зямля.
Расти. Растуць, на лес гледзячы (о детях)
Свыкся. Звыкся з бядою, як рыба з вадою.
Сильный. Дужы, як свіння ў лужы (шутка)
Сидит. Сядзіць,
Трудно, тяжело. Мне, як таму, што зямля на яму
Ушел. Пайшоў, як мыла з'еўшы (о решительном выпровождении)
Хочется. Хочацца, як каню ў аглоблі (о нежелании)
О ВНЕШНОСТИ
Бледный. Белы (збялеў, збялела), як снег, як палатно, як папера, як смерць
Борода Барада, як памяло (широкая), як мятла (длинная)
Глаза Вочы, як у злодзея (воровские)
Голова Галава, як гарбуз, кацел (большая), як калена (голая, бритая), як у барана (курчавая).
Зарос (волосами). Аброс, як. воўк.
Испачкался в грязи Выкачаўся, як свінчо, брудны {мурзаты), як парася, як еў з парасятамі (о лице).
Красивая (с лица) Прыгожая. хоць вады напіся з твару
Красный Чырвоны, як рак (от стыда).
Кудрявый Кучаравы, як баран
Не по фигуре (одежда) Вісіць, як на калу
Подходит по фигуре (костюм) Сядзіць (ляжыць), як уліты
Разодетая Прыбраная (прыбралася), што лялька
Темный (с лица) Чорны (счарнеў), як, галавешка, як засланка (по природе)
Худой (исхудал) Высах, хоць рэбры лічы, што трэска, на трэску
О ЯВЛЕНИЯХ ВНЕШНЕГО МИРА
Близко Блізка, як рукой падаць (совсем недалеко)
Видно Відна, як удзень, хоць іголкі збірай (о ясной лунной ночи зимой)
Вода Вада, як лед (холодная)
Гора Гара, як з печы (обрывистая)
Грибы Грыбоу, хоць касі, хоць касу закладай (очень много)
Деньги Грошы, як вада (о несохранности денег)
Дождь Дождж, як з цэбра, як з вядра, як з луба (оливне)
Дом. Хата, як хлеў, як гумно (большая и пустая), як катух, як будка, як кучка (маленькая и тесная), у хаце хоць ваўкоў ганяй (холодно)
Дорога Дарога, хоць бок ам каціся, як яйцо (гладкая), як палатно (ровная), як страла (прямая)