Бастан кешкен, кµз кµрген
Шрифт:
Сол Ібілісті арбауында жргендер аузында ділет те,
ісінде иянат барлар ойынан келгенін жасауда крінеді.
– Ойпырмай а! – деп, бан да ойа аласы.
– Енді не істу керек? – ойына кіріп кеткен осы жылпостардан
арылу керек. Бл жылпостар осы кндері жмса орындара
мытап орналасып алан. Ат тбеліндей алпауыптар. «Парасат»
журналыны №7, 2000 жыл. 20 – 30 беттерінен «Бір зік сыр»
дегенді оыызшы, алай байыан екен.
– Ендігі бізге
– Не болушы еді. Шыдайсы, аырын ктесі.
олынан келгеніше рпаыды адамгершілікке баулисы, ол
шін з негемен крінуі керек.
Мсылман халында екі айт – рбан айт, Ораза айт – бар.
Соан арнайы ас дайындалады. Сол астан арнайы таба
жасап, «аморшылы йі», деп аталатын йдегі мспір
халдегі арттаа сый жасайы. Наурыз кніне дайындаан
асымыздан да лес берейік. Бл ісіміз де иманды жандарды
ісі. Уаытын тауып, ол кісілерді халін біліп труды да детке
айналдырайы. Олар ауру емес, артайандар. «Атаа не
істесе, алдыа сол келеді» - дейді емес пе! Сен де артаясы,
саан да біреуді ол шы керек кез тууы ммкін, оны жасау
деген – парасаттылы жасау деген. «Ордалы жылан» кітабын
оыаннан туан ой: «Тіліді тісіні ішінде сата!» Пайда
болан з ойыды желпілдетемін десе, жыыласы; жыылып
228
ана оймай жо болуы да ммкін. Сол кітапты жазан адам
азір айда?!!
азіргі кез – сыйынанынан сйенері мыты болуды керек
ететін кез.
олыма айыбынан «Ордалы жылан» тсіп еді. Оыдым.
Кідіртпей берген адам алып та ойды. Оны зі біреуден оуа
срап алан екен. Осы кітапты орысшасы – «Чимкентская
мафия» крінеді.
«Мафия» - емі жо кесел. Ол дрімен емдеуге келмесе керек.
Селдіреп сексеннен асандар
«Жетпісте
сисектесе,
Сексенде
селдіребсі».
Бір нрсеге ырза боланда «Кп жаса!» деп бата беру бар.
Бата, рине, ырзалы ыыласын сзбен жеткізу болса керек.
Адама мір беру адамны ісі емес, бір Алланы ісі. Табиатты
баындырамыз деген жаса пікірді небір зардабын крудеміз.
р нрсені су, даму, згеру задылытары бар. Оан зорлы
жасау оны ашуына тиюмен тынатыны бар ма деймін. Сол
зардап осы аза жерінен крініс беріп жатаны халыа аян.
Сол зардапты ызылорда облысы, Семей облысы айрыша
круде. Табиаты тамаша Кавказ жерінде за мір срушілер
арашайлытар екен. Мен оны «Долгожители» деген кітапшадан
оып едім. Ал, аза жерінде табиаты тамаша жерге бгінгі кнге
салыстырмалы трде десек те болады, ол – Тлкібас жері. Бл
ірде 90 – 100 жасаандар, одан да асандар кездеседі. Бл
жерді табиаты тамаша. Дегенмен
апат бл жерде де зиянын тигізуде, брыы Тлкібас емес,
згеруде. Ал, ызылорда ірінде селдіреу басым: ауырмай - а
дниеден озушылар жиі болуда. Сонымен атар, бл жата
кейінгі кезде ауруды бір тріне санап жрген асылу, атылуды
да трі кн санап шыа бастаан. Ауруды трі де кбейген,
сіресе, кпе ауруы бірінші орын алуда. Бан басты себеп
табиатты ластануы.
Осыны тсінген де, тсінбеген де бір Алланы ісі деушілік бар.
Оны тередеу ойлаан да жн бе деймін.
Бес ата ыпшаты – Блты, Торы, зын, Клдене,
арабалыты – е лкені Блты делініп жр. Сол Блтыны
Арынбай деген биі бес ата ыпшаты бас биі болан екен. Сол
Арынбай атамыза бесінші рпа болып осылатын(Сыр
бойындаы Блтыдарды) адамдарыны ішінде сексеннен
асаны саусапен санарлы болып ана алан екен, яни, шеу:
Есіркеп Омарлы, Жаппарбек Шаймерденлы жне Саынды
Алтынбеклы. Демек блар осы жердегі кп жасаандарды
229
санында. Кп жасау дегенге тек ызы екен деп арау аыла сия
бермесе керек. оамны крт згеруінен, р оамны з
саясатыны серінен адамдарды санасы да згереді екен.
азаты абілетті халыа санаса, сол абілеттілікті дрыс
пайдаланбай, жаымсыз, тиімсіз жаын да тез абылдауды
салдарынан жастар жаы теріс жола да тсушілік орын алуда:
ішкілік, зиянды нрсе шегу, тілін, ділін мыту т.б.
Демек, лкейген сайып осындайларды кріп, оан ырза
болмаудан артайан шаыда пшаймен креді екенсі де, оны
зіе орлы санайды екенсі. Осындайа ндемей алу деген –
оан жол беру. Ал, оны дрыс еместігін айта ойса,
абылдауды орнына арсылы есітесі. «Сен тимесе, мен
тимеййін» деп мір сру ойсыздыа жатса керек. Ойсыз болу
деген сз адам баласына лайы емес. Сондытан да соы
кезде «Тірлікті сыйты мен сыры» деген таырыпа ойымды
жаза бастадым, кейбіреулерін баспа бетіне де сынып жрмін,
басылуда. Мені алдымдаы екі аамны кішісіні орта дрежілі
де білімі жо. лкені болса, алашы йелі ліп, кейінгісі зінен
35 жас кіші. Соны зіне олы зора жетіп еді; оны бкіл еркі
соны олында оан кпелеп те болмайды: оны бкіл бауыр еті,
аыл – ойы содан жаралан. Не деуге болады? Ауыранны
жадайын білейін демесе, лгенге бармаса, аайынны
ызышылыын ызытамаса. Алысымен бір бала туып беріп еді.
«йел бір олымен бесік тербетсе, екінші олымен лемді
тербейді» депті ой.
Елге баран сайын з аталастарымны жастарына