Бастан кешкен, кµз кµрген
Шрифт:
олар туралы жазатын да болды: «ктерем ксемдер, мгедек
президенттер» деген рубрикамен. Демократия, сз бостандыы
дегенді ту етіп желбіретіп, азіргі туелсіздік кезде кей газеттерде
брын айта алмаанды, жаза алмаанды жазу да басталды. «Шпті
басы жел трса имылдайды» дегендей, ел басымызды Сарасына
да сз ерді. Алдарынан ара мысы кесіп ткен бе, айдам? Оан да
себеп бар болар. айда барса да тізіліп жруші еді, тыйылып алды.
Заманбек Нраділов
шыып еді, аыры шындыа ауысып, нші Мапала йленіп те
236
алды. намаса, ауыстыра салу, згерту деген отанны екі тірегіне
ыайлы нрсе емес, дниеден озып жатса, ол бір баса. «Мешкей»
деген жасы ат па?» депті ой. Бл екі жаына да атысты айтылан
сз. ысасы, лгілі, негелі мір сруге тырысу керек.
14/I -2005
СКЕЛЕТ – АА
«ааа тіл бітсе, тарихты озайды»
Алматыны Дзержинский кшесіні дл ортасында Ф.Э.
Дзержинскийді бюсті трушы еді. Ол – брын. Ал, азір ол кшені
аты згерген, бюстіні бар – жоын айдам; аты згерген со, зін де
алып тастаан шыар. Мны брі тпелі кезе, згермелі оамды
рылыс.
Кезінде ол кім еді десейші! Бетіне тура арай алмайсы, кзіні
ткірлігі сонша - менінен тіп кететін наыз чекисті басшысы еді
емес пе еді.
оам згерді, сайал саясат та артын ысты. Ол оамды
крмеген адам ол туралы айтпайды да. Сол оамны жастары
«Ленин – бізді бабамыз, саясында жатамыз» деп н шыраса, тілі
жаа шыып келе жатан бала Ленинні суретін крсе, «Ленин –
ата!» деп, кесін кргендей та – та етуші еді. Брін де жоа
шыарды. Жаа оам, жаа заман, жаа адам» пайда болды. Ол
алай келді, онда кейінгілерді шаруасы шамалы. Осы асаан
оамымызды армандаан адамдарды, бір кезде жауыз
саналандарды айта жарыа шыарып ізденудеміз. Соларды
идеяларын айтанымызбен, азіргі жастар, тіпті, з ана тілінде
сйлей де алмайды. Тілден айрылу – халыты жойылуы.
Жастарды былай ойып, ел басшысымыз деп жргендерді зі
тілін білмейді, білсе де, ескі детіне басып сйлегісі келмейді. ОЛ
намыстананы ма екен?! – Жо, оны да аны таза еместігі.
Сол оамда туылып, соны сусындаандарды азірде
аландары артайды. Бойында аны таза болса, скелетке айналып,
аасы ана алды. «За Родину! За Сталина!» деп, кешегі лы Отан
соысынан аман аланны зі сексенді есеріп отыр. аа
болмаан несі алды?! Кн санап азаюда, мгедектенген, жре
алмайды. Жеісті 60 жылдыына ары болады – мыс, клікті
болады, мемлекеттен й алады – мыс; олында й алатын купоны
бар.
«Жары дниеде иындыты кп крсе, тоза оты арам
болады, жаны жаннатта болады» деп насихаттайды емес пе
діншілдер.
«Терпи
шыда – шыда!
Тірі болан со, «мітсіз сайтан болсын!» дейсі ой,
«Сексенні серіктікке пайдасы кем» деп бекер айтпаан, кзі
237
сыырайып, жруге де жарамай, клік, й ктушілер лі бар. Біра
лмеген со, аасын албитып, зора жреді, ентігіп алады: крк –
крк жтелуде. Соры айнаан кпесіні айтуа тілі жо, жтелгенде,
шиылдайды.
Моторы – жрегі тартпай, ызып кетіп, ходовойы – аяы басуа
келмей отыра кетуге мжбр, оан да отыратын жай табыла ойса
ба – п.
Бл ааны кпе артатыны лдеашан дниеден ткен:
Совет кіметі лаан, ке – шешесі аза болан. Кімге кпелейді?
Денеден уат кетсе, бойдаы сл де азайса, ол аада не алды?!
атары да сиреген, жо десе де боларлы, зінен тараан
перзенттері алыста; оны да перзенттері бар, бала амы, кн кріс
амы. Болса телефонмен «алайсыз?» деу ана. Сорлы аа
кеудесін сйретіп те жруге шамасы жо. Кзі блдырап, лаы
шуылдап, басы сырырап, бір жатады, бір трады. Орыстар айтыпты
ой «Старость не радость” деп. артайанды уаныш емес.
Тарыпаса да, ойыдаыдай болмаана ренжисі, амыасы.
ра удеге тоып, алтырайсы, нервіе де тиеді.
Ермек таппай отырандай, 9/I – 05 бастап, натпайтын тмау
айналдырып, тіпті лсіретіп те тастайды. Берілмеймін деп – а арсы
уколды сті – стіне айдаттым. Беті айтыырады, дегенмен, мені
де ждетті. Мен сиятыны екіні бірі з ойын ааз бетіне
тсірмейді, шамасы келмейді, немесе ойы жетіспейді.
Баяы дет – тн мезгілін йысыз ткізу ымталып жатса,
тншыып барасы, ашса, денеді суы алады, жтелесі. Содан
трып, киініп алып, ліні келгені – ааз бетін шимайлау ана.
Блай имылдау да за бола бермес, оан да уат, аыл – ес керек.
15/I – 05 таы 6 10
Екі ерекше хабарды алаш есітушісі.
«артты аспаннан
тсе салмайды. Дниеге
келген со, тірі болса,
кре бересі. Сол артты
кргендері кейінгілерге
ертек сияты».
«Алпыста аылы тотайды,
Сексенде селдірейсі,
тосана
ая басандыы
тоала асуа бет
браны»
238
Міне, кешегі елімізге ттиылдан жау тигеніне, лы Отан
соысыны басталанына, 65 жылдан асып та кетті. Сол соысты
аяталып, лы жеіс мерекесіне жеткен кнімізге де 60 жыл толайын
деп келеді. Осы соысты басталуыны да, жеіспен аяталуыны
да халыа радиомен хабарлануыны е алашы есітушілеріні бірі
екендігім есіме келіп, кейінгі жастара айтым келіп отыр.