Белы Бім Чорнае вуха
Шрифт:
— Прылёг бы, Іван Іванавіч, пасля дарогі, — параіла яна.
Той прылёг на ложак, паляжаў пры агульным маўчанні, гледзячы ў столь, а Сцяпанаўна спрабавала загаварыць яму боль:
— Выходзіць, добра аперацыя прайшла? Калі ўжо самі прыехалі, то ўсё павінна быць добра.
— Усё добра, усё добра, Сцяпанаўна. Дзякуй вам, мілая, за ўсё. Дай бог, каб родныя так адносіліся да сваіх, як вы да чужых.
— Унё! Пра што пачаў! Глупства адно гаварыш. Ці ж цяжка дапамагчы суседу. Каб толькі ўсё было па-добраму. (Сцяпанаўна
Праз тры хвіліны Іван Іванавіч устаў, паглядзеў на хлопчыкаў і сказаў:
— Такі план, хлопчыкі: вы шукайце тут, у нашым раёне, смялей пытайцеся: Бім павінен быць недзе непадалёку. А я… — Ён крышку падумаў. — Я паеду ў адно месца… ці не прыбіўся ён да вартаўнічых сабак дзе-небудзь.
На выхадзе Люся перадала Толіку карціну «Наш Бім».
Толік паказаў яе Алёшу, а той здзівіўся:
— Сама?
— Сама, — адказала Люся.
— Ты мастачка?
— Не, — засмяялася Люся. — Я ў пяты перайшла.
На карціне быў Бім вельмі падобны: чорнае вуха, чорная нага, жаўтаватыя крапінкі на белым і вялікія вочы; толькі адно вуха, мабыць, даўжэйшае за другое, але гэта не так важна.
Такім чынам, Алёша і Толік адправіліся зноў на пошукі. Яны гэтаксама выбіралі прахожага, гледзячы ў твар (цяпер ужо раіліся грунтоўна), гэтаксама пыталіся толькі пра адно і расказвалі Бімавы прыкметы.
А Іван Іванавіч яшчэ на ложку вырашыў: скарэй у каранцінны ўчастак! Папярэдзіць сабакаловаў, расказаць прыкметы, даць грошай, каб паведамілі яму, калі ўбачаць. А магчыма, Бім ужо там. Пайшоў ён ад Толіка ў ноч на чацвер… тры дні. Хутчэй, хутчэй!
Ён узяў таксі і скора быў ля варот каранціннага ўчастка. Акрамя вартаўніка, нікога не аказалася (выхадны). Але ён на пытанні Івана Іванавіча ахвотна і мнагаслоўна адказваў:
— У чацвер і ў пятніцу сабак не лавілі, а ўчарашнія ёсць, сядзяць у фургоне. Сколькі іх, нячысцік іх ведае, але ведаю, што ёсць. Заўтра прыйдзе доктар і скажа: якога — у навуку, якому — укол мярцвяцкі і на шкуру, а бывае, закопваюць і са шкураю. На тое і дактары. А як жа! Бывае і паляць падчыстую.
— А паляўнічыя трапляюцца? — спытаў Іван Іванавіч.
— Рэдка. Такіх не расходуюць і ў навуку не аддаюць на расцярзанне, а спачатку пачакаюць гаспадара ці звоняць у Таварыства паляўнічых — так і так, маўляў, разбярыцеся. А як жа! На тое і дактары. Адзін ёсць там такі паляўнічы, Іван гаварыў, белы, паршывы, безгаспадарны, гаворыць, сама гаспадыня аддала. А як жа! Можа, у яе мужык памёр.
«Ён ці не ён?» — думаў Іван Іванавіч.
— Пусціце да фургона, калі ласка. Шукаю свайго сабаку, выдатнага. Магчыма, ён сядзіць там. Прапусціце.
Вартаўнік быў няўмольны:
— Выдатных не саджаюць. Садзяць шкодных, каб не заражалі, — безапеляцыйна сцвярджаў ён пераконана. І тут жа твар яго перамяніўся: ён падняў падбародак і адмахнуўся рукою, як бы адхіліў таго,
Іван Іванавіч ужо страціў надзею трапіць на двор, але ўсё ж сказаў:
— Эх ты! Чалавек, чалавек!.. Аперацыя была. Ад вайны асколак насіў вось тут. Прыехаў, а Бім прапаў.
— Як гэта? Больш за дваццаць год насіў асколак? — Вартаўнік нечакана стаў сам сабою, такім як быў у пачатку сустрэчы. — Ты глядзі! Раскажы каму — не паверыць. То-та ты… — Ён не дагаварыў да канца і мірна запрасіў, адкідваючы завалу: — Заходзь. Ды толькі нікому не кажы.
Іван Іванавіч адпусціў таксі, спадзеючыся, што павядзе Біма на павадку, і пайшоў да фургона. Ішоў ён сапраўды з вялікім спадзяваннем: калі Бім тут, то ён зараз яго ўгледзіць, прылашчыць, калі ж Біма няма, то, значыць, ён жывы, знойдзецца.
— Бім, мой мілы Бімка… Хлопчык… Дурненькі мой Бімка, — шаптаў ён, ідучы па двары.
І вось вартаўнік расчыніў дзверы фургона.
Іван Іванавіч адхіснуўся і акамянеў…
Бім ляжаў носам да дзвярэй. Губы і дзясны параздзіраны аб вострыя бляшаныя краі. Пярэднія лапы ў крыві.
Ён драпаўся ў апошнія свае дзверы доўга. Драпаўся, пакуль мог дыхаць. І так мала ён прасіў! Волі і даверу — больш нічога.
Кудлатка, прытуліўшыся ў кутку, заскуголіў.
Іван Іванавіч паклаў руку на галаву Біма — адданага, вернага сябра, які любіў.
Закружыліся рэдкія сняжынкі. Дзве ўпалі на нос Біму і… не расталі.
…А тым часам Алёша і Толік, яшчэ мацней пасябраваўшы, ішлі па горадзе. Пыталіся яны, пыталіся ды і трапілі на той ветэрынарны ўчастак, куды Толік калісьці вадзіў Біма. Там яны даведаліся ў дзяжурнага, што ніякіх сабак тут няма і што калі сабака прапаў, то яго перш за ўсё трэба шукаць на каранцінным участку, таму што там сабакаловы.
Нашы два хлопчыкі былі зусім не тыя, што могуць напісаць адрас «дзядулю ў вёску». Таму праз гадзіну, не болей, спяшаліся ад аўтобуснага прыпынку па пустцы на каранцінны двор.
Насустрач ім выйшаў з варот Іван Іванавіч. Убачыўшы хлопчыкаў, ён заспяшаўся, а калі падышоў, сказаў:
— І вы сюды?
— Накіравалі нас, — сказаў Алёша.
— Няма тут Біма? — спытаўся Алёша.
— Не было яго тут? — перапытаў Алёша.
— Не, хлопчыкі… Біма тут няма… і не было. — Іван Іванавіч стараўся схаваць цяжар на душы і боль у сэрцы; яму гэта было вельмі цяжка.
І тады Толік, прыпадняўшы густыя чорныя бровы і сабраўшы на лбе маршчынкі, сказаў:
— Іван Іванавіч… не абманвайце нас… калі ласка.