Чтение онлайн

на главную - закладки

Жанры

Новая зямля (на белорусском языке)
Шрифт:

Сябры спынiлiсь - грошай шкода;

Ў чупрыны рукi запускаюць,

Аб гэтай справе разважаюць:

За што плацiць? пустая справа...

Але ж iзноў - зiрнуць цiкава,

Як там з гары ўсё выглядае.

I дзядзька стоража пытае:

– А колькi той бiлет каштуе?..

Нiяк у Вiльнi не шанцуе!

– Ўсяго шэсць грошаў. Заплацеце,

Тады сабе, здаровы, йдзеце.

– Дзе наша, брат, не прападала:

Каб наша лiха не даждала!

Гаворыць

дзядзька наш разважна,

Ў кiшэню лезучы адважна.

Сябры бiлеты пакуплялi

I на гару пашыбавалi.

– Ото, гара, як печ, крутая!

I вось чаму дарожка тая,

Бы шрубка, ўецца па-над бокам:

Узлезь, папробуй, простым крокам!

Ну, брат, гара, аж ногi млеюць.

Сябры iдуць i весялеюць.

– Цi то яе такая ўрода?

Рукою, мусiбыць, народу

Яна насыпана спрадвеку...

Ото, мой Божа: чалавеку

Заўсёды мала, не хватае,

Антось уголас разважае.

Цi ёсць канец яго патрэбам?

Чаго няма пад гэтым небам!..

– Не: не здаволiш чалавека,

I будзе вечна ён калека:

Чаго-нiбудзь, а будзе брак,

Ужо бо створаны ён так!

Твардоўскi пан быў - мо чувалi?

Яму ўсе чэрцi слугавалi

I ўсе выконвалi жаданнi,

I што ж? шчаслiвы быў? нiзвання!

Ды ўзяць хоць нас, не тое ж сама?

I мы, як тая багна-яма,

Ўвесь век варушымся, збiраем,

Канца ж патрэбам тым не знаем.

Сябры на верх гары ўзнялiся,

Аж упацелi, засаплiся,

I ногi iх спынiлiсь самi.

А слаўны вiд перад сябрамi

З гары высокай адчыняўся!

Хто вiдам тым не любаваўся?

Ўнiзу гары ляглi прыгожа,

Як бы разоркi памiж збожжа,

Дарожкi роўныя, крывыя.

Над iмi дрэвы маладыя

Ў сваёй пакоячай цiшы

Сплялi жывыя салашы.

Агромны горад, цесна збiты,

Ўвесь блескам сонейка залiты,

Займаў узгоркi i нiзiны;

Дамы стаялi, як вiцiны,

То ўдоўж, то ўпоперак радамi,

То закрывалiся садамi

Або дзе ўзгоркам крутабокiм;

А дзе васпанам адзiнокiм,

Расцерабiўшы сабе пляц,

Як горды пан, стаяў палац.

Будынкi цесна ў рад стаялi,

Як бы адны другiх трымалi

У часе нейкай небяспекi

I асталiся так навекi.

А мiж высокiх дамоў-градак,

Свой пэўны маючы парадак,

Вiлiся вулачкi так-гэтак

Густою тканню цёмных клетак.

Ўгары, высока над дамамi,

Пазалачонымi крыжамi

Блiшчалi цэрквы i касцёлы,

Узняўшысь к небу галавамi,

На сонцы ззяючы вярхамi;

I гоман iх званоў вясёлы

Ў паветры гуў таемна,

злучна

I замiраў дзесь мiлагучна.

Налева, мiж гор крутабокiх,

У берагах сваiх высокiх,

Па камянях, бы тая змейка,

Вiлася шумная Вiлейка

I, закруцiўшыся дугою,

Знiкала зараз за гарою.

А справа ўнiз свабодным махам

Лягла другая рэчка шляхам,

Як бы сталёвая пружына;

То Вiлiя, Лiтвы дзяцiна,

Няслася пышна мiж абрываў

Блiскучай стужкай гожых звiваў,

Як бы жывое срэбра. Хвалi

На сонцы песцiлiсь, дрыжалi.

Так майскiм днём дрыжыць лiстамi,

Аблiты сонейка агнямi,

Зялёны клён i пышна ззяе,

На сонцы лiсцiкi купае.

Па левым беразе ў шнурочак

Зялёных дрэў пралёг радочак,

Як стрэлка, роўненька, пад меру,

Як тыя буквы на паперу.

Дамы, каменныя грамады,

Палацы, пышныя пасады,

Крутыя горы з жоўтым скатам,

Пяскамi, глiнаю багатым,

Ўвесь правы бераг абступалi,

У рэчцы ценi iх дрыжалi.

I адбiвалiсь, бы ў люстэрцы,

У Вiлii хмурынак перцы,

Што вiслi белай чарадою

Высока ў небе над зямлёю.

А там, за горадам, так здатна

I так прыгожа, так прыятна

Узгоркi леглi ў сiняй далi;

Па iх адложыстых уклонах

Любоўна ветры па загонах

Жытцо, ярынку чуць гайдалi,

Як нянька добрая цi матка

Ў калысцы гойдае дзiцятка.

Палоскi нiвак йшлi абрусам,

Гаi, лясочкi здольным вусам

Ў палях то тут, то там чарнелi,

Як бы на сонейку гарэлi.

I ў абразах тых самавiтых

Палёў, задумаю спавiтых,

Пачулiсь родныя павевы

I дарагiя сэрцу спевы

Для мужыкоў, сыноў заўзятых

Палёў, лясоў, лугоў багатых;

Там iх душа i там iх думы,

Iм далей хочацца ад шуму

Траскучых вулiц, перавулкаў,

Ад пылу, смроду закавулкаў,

А на гары было спакойна.

Чуць далятаў сюды нястройна

Далёкi шум i той змякчаўся,

Сюды нейк боязна ўрываўся.

Гара спакойна пазiрала,

Маўклiвасць важную хавала,

Як сведка той вялiкай справы,

Што для пустой людской забавы

Нiколi вусн не раскрывае

I моцна тайнасць ахраняе.

– Ну, што, Антонi: надзiвiўся?

Ад думак Верас абудзiўся.

Цi не пара б пасiлкавацца,

Бо трубiць чэрава, прызнацца?

– Так, час iсцi, глядзець даволi,

Бо не нагледзiшся нiколi.

Сябры назад з гары звярнулi,

Шырокiм крокам сцiганулi.

Поделиться:
Популярные книги

Кодекс Крови. Книга IХ

Борзых М.
9. РОС: Кодекс Крови
Фантастика:
фэнтези
попаданцы
аниме
5.00
рейтинг книги
Кодекс Крови. Книга IХ

Офицер империи

Земляной Андрей Борисович
2. Страж [Земляной]
Фантастика:
боевая фантастика
попаданцы
альтернативная история
6.50
рейтинг книги
Офицер империи

Мир-о-творец

Ланцов Михаил Алексеевич
8. Помещик
Фантастика:
альтернативная история
5.00
рейтинг книги
Мир-о-творец

Кукловод

Майерс Александр
4. Династия
Фантастика:
попаданцы
аниме
5.00
рейтинг книги
Кукловод

Черный Маг Императора 7 (CИ)

Герда Александр
7. Черный маг императора
Фантастика:
фэнтези
попаданцы
5.00
рейтинг книги
Черный Маг Императора 7 (CИ)

Наташа, не реви! Мы всё починим

Рам Янка
7. Самбисты
Любовные романы:
современные любовные романы
5.00
рейтинг книги
Наташа, не реви! Мы всё починим

Крестоносец

Ланцов Михаил Алексеевич
7. Помещик
Фантастика:
героическая фантастика
попаданцы
альтернативная история
5.00
рейтинг книги
Крестоносец

Помещица Бедная Лиза

Шах Ольга
Любовные романы:
любовно-фантастические романы
6.40
рейтинг книги
Помещица Бедная Лиза

Законы Рода. Том 9

Андрей Мельник
9. Граф Берестьев
Фантастика:
городское фэнтези
попаданцы
аниме
дорама
фэнтези
фантастика: прочее
5.00
рейтинг книги
Законы Рода. Том 9

Война

Валериев Игорь
7. Ермак
Фантастика:
боевая фантастика
альтернативная история
5.25
рейтинг книги
Война

Бастард Императора. Том 2

Орлов Андрей Юрьевич
2. Бастард Императора
Фантастика:
фэнтези
попаданцы
аниме
5.00
рейтинг книги
Бастард Императора. Том 2

Вперед в прошлое 8

Ратманов Денис
8. Вперед в прошлое
Фантастика:
попаданцы
альтернативная история
5.00
рейтинг книги
Вперед в прошлое 8

Служанка царского лекаря

Семина Дия
Фантастика:
фэнтези
5.00
рейтинг книги
Служанка царского лекаря

Прометей: каменный век II

Рави Ивар
2. Прометей
Фантастика:
альтернативная история
7.40
рейтинг книги
Прометей: каменный век II