Чтение онлайн

на главную - закладки

Жанры

Новая зямля (на белорусском языке)
Шрифт:

Спытаць людзей ён тут баiцца,

Бо ўсе такiя надзiманы,

I хоць бы твар адзiн рахманы

Або свой брат, мужык-трудзяга,

Нiдзе не свецiцца сярмяга.

I дзядзька наш стаў прыглядацца,

Ў каго б дарогi запытацца,

Бо ён зрабiў адну ўжо спробу,

Спытаў чумазую асобу,

Дык тая так яму сказала,

Што лепш бы ёй няхай зарвала!

Тут дзядзька кроку падбаўляе

I пана з цэшкай наганяе;

Ступiў яшчэ ён

колькi крокаў,

Да пана коцiцца ён бокам;

А пан не бачыць цi не хоча

Глядзець, як дзядзька наш клапоча

I ў iм патрэбу дужа мае,

Iдзе i палачкай махае.

Тут дзядзька трошачкi прыгнуўся,

Рукою пана дакрануўся:

– Скажы, паночку, як далёка

Зямельны банк?
– Пан кiнуў вока

На дзядзьку скрыва так i строга:

– Спытай аб тым гарадавога!

Сказаў i кроку пан прыбавiў,

Як бы пытаннем абясславiў

Яго наш дзядзька прад панамi,

Прад тымi вось капелюшамi.

"Ото завiў, настроiў лыжы,

Як бы чарцяка той ад крыжа",

Антось сабе сам усмiхнуўся

I на ўсе бокi азiрнуўся,

Як бы хацеў сказаць: "Глядзеце,

Якая цаца ззяе ў смеццi!"

Памалу стаў ён разглядацца.

Э, што! няма чаго баяцца!

Iдзе вальней, глядзiць смялей.

На сэрцы стала весялей,

I трохi карк ён падымае,

На крамах вывескi чытае

Нядарма ж дзядзька быў у школе,

Навуку ведаў ён даволi.

Ды перабраў тут дзядзька меру:

На слуп узбiўся, на халеру,

Ды так аб падлу штурхануўся,

Што свет яму перавярнуўся,

На брук зляцеў ён з тратуару,

Перакруцiўся разоў пару

I так у брук бядак загасiў,

Траха манеркi не расквасiў.

Ды дзядзька борздзенька схвацiўся,

Знячэўку ён ашаламiўся,

Як той шчупак, папаўшы ў нерат.

Не знае ён, дзе зад, дзе перад.

– Бадай цябе агнi спалiлi!

На якi чорт слупоў набiлi?

Гаворыць дзядзька сам з сабою,

Пыл абiваючы рукою.

I тут ён толькi азiрнуўся,

Глядзiць - у кут глухi упхнуўся,

Сцяна прад iм i сцены збоку,

Ўпярод не ступiш анi кроку

Прапала вулiца, ды годзе!

Таўчэцца дзядзька, як у бродзе

Той сом, прыцiснуты плытамi,

Што ў букце век жыў пад карчамi.

"Бадай ты спрахла! дзе ж дарога?

Нагвалт крычы гарадавога!

Куды нялёгкая загнала!"

Аж проста дзядзьку страшна стала

I з перавулачка глухога

Iдзе шукаць гарадавога,

Iдзе i горад праклiнае;

Падшыбла злосць яго такая,

Што каб прымеў бы, ўзяў саломы

Ды падпалiў

бы ўсе харомы,

Бо ўсе дарогi загрузiлi

I свет яму тут зачынiлi.

Мiнут праз колькi з перавулка

На свет ён выбiўся, дзе гулка

Няслiся зноў страшэнна зыкi,

Дзе горад гуў многаязыкi.

Цяпер наш дзядзька не чытае,

А больш пад ногi паглядае

Ды кiне вока, цi не блiсне

Жаданы шнур, ды далей цiсне.

Шукае дзядзька наш, як Бога,

Ў людской галдзе гарадавога.

А вось i ён! стаiць плячысты

I погляд кiдае празрысты;

Стаiць, як той пастух над статкам,

I наглядае за парадкам

На тое ж горад i губерня.

Тут з тратуара дзядзька верне,

Iдзе, за брыль здалёк бярэцца,

"Дзень добры" кажа, як вядзецца,

Яшчэ крок блiжай падступае,

Аладку-шапку падымае.

– Скажыце, як мне ў банк папасцi?

Мне па зямельнай трэба часцi.

– А вось як пойдзеш, чалавеча,

Таму касцёлу насустрэчу,

Там будзе вулiца направа,

Пачаў казаць служака бравы,

Ты правай вулiцы трымайся,

А там другога запытайся,

I скора банк той будзе блiзка.

Скланiўся дзядзька яму нiзка,

Бо надта ж добрым паказаўся,

I так ён дзядзьку спадабаўся,

Што калi будзе ўсё шчаслiва,

То вып'е з iм хоць пару пiва

I з'есць з iм разам кусок сала;

I весялей зноў дзядзьку стала.

Зрабiўшы два-тры павароты,

Людзей спытаўшы раз мо ў соты,

Спынiўся дзядзька каля банка,

Дзе ўсходы чыстыя, як шклянка,

Шырокi крок яго стрымалi

I ў душу страх яму нагналi.

Стаiць наш дзядзька ў задуменнi,

Не смее ўзняцца на ступенi:

Баiцца ён мужычым ботам,

Прапахлым дзёгцем, здорам, потам,

Тут наслядзiць або наплямiць,

Лепш iх не знаць, няхай iх цямiць!

Ступi не так, падымуць сварку

Ды на барыш дадуць па карку.

I гэта "iх", як здань лiхая,

Спакой ад дзядзькi адганяе;

"Iх" - нешта злое, цемень-сiла,

Што душу дзядзькаву муцiла;

"Iх" - гэта тое, што варожа

I ў рог баранi сагнуць можа.

Ды дзядзька страх перамагае,

Ён шапку загадзя знiмае,

Па ўсходах чыстых, як мурашка,

Паўзе ўгару, ступае цяжка.

Забiты дух яго вякамi

Ўжо чуе страх перад панамi.

Ў прасторнай, чыстай, светлай залi

Паны туды-сюды снавалi,

Развязна, моцна гаманiлi,

Цыгары доўгiя курылi,

А дзе каторы шарганецца,

Поделиться:
Популярные книги

Возвышение Меркурия. Книга 5

Кронос Александр
5. Меркурий
Фантастика:
боевая фантастика
попаданцы
аниме
5.00
рейтинг книги
Возвышение Меркурия. Книга 5

Золушка вне правил

Шах Ольга
Любовные романы:
любовно-фантастические романы
6.83
рейтинг книги
Золушка вне правил

Мы – Гордые часть 8

Машуков Тимур
8. Стальные яйца
Фантастика:
попаданцы
аниме
фэнтези
5.00
рейтинг книги
Мы – Гордые часть 8

Метатель. Книга 4

Тарасов Ник
4. Метатель
Фантастика:
боевая фантастика
попаданцы
постапокалипсис
рпг
фэнтези
5.00
рейтинг книги
Метатель. Книга 4

Охотник за головами

Вайс Александр
1. Фронтир
Фантастика:
боевая фантастика
космическая фантастика
5.00
рейтинг книги
Охотник за головами

На границе империй. Том 6

INDIGO
6. Фортуна дама переменчивая
Фантастика:
боевая фантастика
космическая фантастика
попаданцы
5.31
рейтинг книги
На границе империй. Том 6

Тринадцатый

NikL
1. Видящий смерть
Фантастика:
фэнтези
попаданцы
аниме
6.80
рейтинг книги
Тринадцатый

Мир-о-творец

Ланцов Михаил Алексеевич
8. Помещик
Фантастика:
альтернативная история
5.00
рейтинг книги
Мир-о-творец

Соло. Книга 1

Маханенко Василий Михайлович
1. Соло
Фантастика:
аниме
фэнтези
5.00
рейтинг книги
Соло. Книга 1

Законы Рода. Том 8

Андрей Мельник
8. Граф Берестьев
Фантастика:
юмористическое фэнтези
аниме
фэнтези
5.00
рейтинг книги
Законы Рода. Том 8

Я все еще князь. Книга XXI

Дрейк Сириус
21. Дорогой барон!
Фантастика:
юмористическое фэнтези
попаданцы
аниме
5.00
рейтинг книги
Я все еще князь. Книга XXI

Офицер империи

Земляной Андрей Борисович
2. Страж [Земляной]
Фантастика:
боевая фантастика
попаданцы
альтернативная история
6.50
рейтинг книги
Офицер империи

Барону наплевать на правила

Ренгач Евгений
7. Закон сильного
Фантастика:
боевая фантастика
попаданцы
аниме
5.00
рейтинг книги
Барону наплевать на правила

Начальник милиции. Книга 6

Дамиров Рафаэль
6. Начальник милиции
Фантастика:
попаданцы
альтернативная история
5.00
рейтинг книги
Начальник милиции. Книга 6