Поўны збор твораў у чатырнаццаці тамах. Том 10. Кніга 1
Шрифт:
Ніжэй падаюцца істотныя разыходжанні паміж абедзвюма публікацыямі:
Стар. 403. Як і кожны сапраўдны мастак, ён не змяшчаецца… — У першапублікацыі: «Как и всякий подлинно великий художник, он и в малой степени не вмещается».
Стар. 403. Раманы К. Чорнага… — У першапублікацыі: «Романы и повести Чорного».
Стар. 403. У яго лепшых рэчах выяўляецца духоўная роднасць з ідэямі такіх гігантаў думкі… — У першапублікацыі: «В его лучших вещах явственно обнаруживается духовное
Стар. 403. Улюбёныя матывы журботнай іх музы… — У першапублікацыі: «Излюбленные мотивы их скорбной и величественной музы».
Стар. 403. Мастацкі геній К. Чорнага такі ж беларускі, як і агульнанацыянальны. — У першапублікацыі: «Кузьма Чорный — гений в такой же мере белорусский, в какой и всенациональный».
Стар. 404. У гэтым двуадзінстве — несакрушальная веліч гэтага цудоўнага мастака Белай Русі. — Адсутнічае ў першапублікацыі.
Друкуецца паводле кн.: Содружество литературы и труда. Материалы всесоюзных творческих конференций писателей и критиков 1978–1980 гг. М., 1981, дзе ўпершыню апублікавана.
Датуецца не пазней за 27–31 кастрычніка 1980 г. — часа правядзення канферэнцыі ў г. Баку.
Тэкст выступлення В. Быкава на Усесаюзнай творчай канферэнцыі пісьменнікаў і крытыкаў «Дружба народов — дружба литератур. Слово писателя — активная сила в интернациональном и патриотическом воспитании советского человека», якая праходзіла 27–31 кастрычніка 1980 г. у г. Баку.
Стар. 405. …как великий Лев Николаевич… — Л. Талстой, рускі пісьменнік.
Стар. 406. …о которой было высказано немало точных и верных суждений в блестящем докладе Г. А. Алиева, в содокладе Ю. Суровцева и выступлении С. Баруздина. — Аліеў Гейдар (1923–2003) — савецкі і азербайджанскі партыйны і дзяржаўны дзеяч; у 1969–1982 гг. 1-шы сакратар ЦК КП Азербайджанскай ССР; у 1993–2003 гг. прэзідэнт Азербайджана. Сураўцаў Юрый (1931–2001) — расійскі крытык, літаратуразнавец; сакратар праўлення СП СССР (1976–1992). Баруздзін Сяргей (1926–1991) — расійскі пісьменнік; галоўны рэдактар часоп. «Дружба народов» (з 1965); сакратар праўлення СП СССР (з 1967).
Стар. 406. Маяковский — Маякоўскі Уладзімір (1893–1930) — расійскі паэт; класік рускай літаратуры.
Стар. 407. …100-летний юбилей серебряной звезды русской поэзии А. Блока… — Блок Аляксандр (1880–1921) — рускі паэт; класік рускай літаратуры.
Стар. 407. Что же касается Ахматовой, Цветаевой… — Ахматава Анна (1889–1966), Цвятаева Марына (1892–1941) — расійскія паэткі; класікі рускай літаратуры.
Друкуецца паводле часоп. «Беларусь», 1980, № 11, дзе ўпершыню апублікаваны з падзагалоўкам «Андрэю Макаёнку — 60 гадоў».
Датуецца часам першай публікацыі.
Артыкул напісаны з нагоды 60-годдзя Андрэея
Друкуецца паводле: Зб. тв.: у 6 т., т. 6. Упершыню — Дзень паэзіі-80. Мінск, 1980. Друкаваўся таксама: Быкаў В. Паэзія дабрыні і мужнасці // Панчанка П. Зб. тв.: у 4 т. Т. 1. Вершы, паэмы (1934–1945 гг.). Выбраныя пераклады Мінск, 1981; у кн. «Праўдай адзінай».
Датуецца часам першай публікацыі (у Зб. тв., 1994 памылкова ўказаны 1981 г.).
Падчас пазнейшых публікацый у тэкст былі ўнесены наступныя змяненні сэнсавага характару:
Стар. 409. …нямала лепшых гадоў адабрала вайна… — У першапублікацыі, а таксама ў прадмове да Зб. тв. П. Панчанкі далей ідзе: «прамая сутычка ўзаемавыключных сіл».
Стар. 411. Толькі б захаваць… — У прадмове да Зб. тв. П. Панчанкі цытуецца іншы верш:
«Бо без чалавечнасці Не будзе и вечнасці».Стар. 412. Асцерагайцеся падробкі… — Адсутнічае ў прадмове да Зб. тв. П. Панчанкі.
Стар. 412. …ён захапляецца таленавітай паэзіяй Міколы Аўрамчыка, Янкі Сіпакова, Веры Вярбы. — Аўрамчык Мікола (Мікалай; нар. у 1920), Сіпакоў Янка (Іван; 1936–2011), Вярба Вера (сапр. Сакалова Гертруда; 1942–2012) — беларускія паэты.
Стар. 412. Будучы шмат гадоў галоўным рэдактарам часопіса «Маладосць»… — Галоўным рэдактарам часоп. «Маладосць» П. Панчанка быў у 1958–1966 гг.
Друкуецца паводле: Зб. тв.: у 6 т., т. 6. Упершыню — Быкаў В. Яркае і самабытнае дараванне // Караткевіч У. Выбр. тв.: у 2 т. Т. 1. Апавяданні, аповесці. Мінск, 1980. Друкавалася таксама ў кн. «Праўдай адзінай».
Датуецца часам першай публікацыі.
Падчас другой публікацыі, у кн. «Праўдай адзінай», у прадмову былі ўнесены нязначныя стылёвыя праўкі, а таксама праўкі сэнсавага характару, якія затым былі паўтораны ў Зб. тв., 1994 і якія падаюцца ніжэй:
Стар. 417. Прырода гэтага краю, тамтэйшыя людзі і іх праца, убачаныя і адчутыя чалавекам Захаду, ператварыліся ў своеасаблівы гімн жыццю, адухоўлены паэзіяй адкрыцця і светлым сумам кахання. — У першапублікацыі далей ідзе з новага абзаца: «Некалькі асобна ў творчасці Ул. Караткевіча стаіць ягоная аповесць „Лісце каштанаў“. Гэта адзін з самых аўтабіяграфічных твораў пісьменніка, напісаны на матэрыяле першых пасляваенных гадоў, праведзеных ім у Кіеве. Дакладна і лёгка выпісаныя вобразы юнакоў і дзяўчат вялікага горада з яго нялёгкім пасляваенным бытам грунтуюцца на пэўных прататыпах, і нават трагічны фінал аповесці ўзяты з жыцця, пабудаваны на аснове канкрэтнага факта. У гэтай аповесці Караткевіча шмат горкіх і трудных рэалій, узаемаадносін і акалічнасцей, і хіба толькі ў першых праявах юнацкага кахання знаёма гучыць, хаця і не пазбаўлены драматызму, улюбёны рамантычны матыў».