Сезимдер карыбайт

ШАРШЕН Айг?л

– Койсочу, балдар бири-бирин крбс кандай болот?

– Ошондо крт да, байкашат бири-бирин. Иши кылса кызым бактылуу болот. – Ошол кезде мрбектин тамагы кычышып, жтлп жибере жаздап эшикти кздй жнд. Дабышты кулагы чалганбы, – Кумаш, сенсиби? – деди Сарыбай. – Кел, жаныма отурчу, кызым.

– Ооба, ата, – деп Кумарб оозгу йдн чыга келди.

– Ийи, кызымды кудай буйруса жакшы жерге беремин, баланын бактылуу болушун ата-эне тилейт экен да. Буйруса апа жакшы болуп калды, туугандарымды чакырып, берген малдарын чогултуп

албасам болбойт.

– Ата, эмне деп эле жатасыз?

– Куда тшбз дегендер болуп жатат, кызым.

– Коюузчу, ата, кереги жок, – деп Кумарб ордунан туруп кетти.

– Сени бактылуу болсо экен дейм да, кызым, сенден кийинкилер да бойго жетип калды, мрбекти йлш керек.

– Андан кр мрбекти йлнт бергиле.

– Эжеси турса иниси кандай йлнт, мрбек йлнс кй менен келип турса жакшы эмеспи. Бгн бир койдун этин алып келдим, он ч сом дейт, айлыктан кармай турган болду. мрбекке айтчы, бузуп тамак жасагыла.

– Макул, – деп Кумарб эшикке чыгып кетти.

мрбек кире бериште турган, аны крп, атайын чычалатмакка тийише сйлд:

– Кй балалуу болот экенбиз да?

– Сага кй бала болмок беле? – Кумарб жактыра бербей карады.

– Ой жезде-жезде, адашып калган турбаймынбы.

– Жинге тийбечи, атам этти бузсун деп жатат.

– Жарайт, блм, кол жууп алайын, – деп шыпылдай колун жууп келди да, оозгу блмдг чыпта капта турган этти кленкага салып, бузуп-бузуп бере салып, эшикке чыкты. «Демек, Кумашты кйг бермек болушту, анан мени йлнтшт. Менин Кумашты жакшы кррмд билсе каршы болушат го, бактылуу кыла алаарыма ишенишпейт, ишенген кнд да ал экбзд йлнтн ойлоп коюшпайт. з жолум менен болгонум эле о болоор», – деп ойлонуп жатты.

– Ээ, мрбек, быйыл кзд йлнбс болбойт, – деди жанына келген Сарыбай.

– Таажезде, мен али ойлоно элекмин…

– Эмнеге, эми сен жигит болду, жыйырмага чыгып калды, йлнр маалы келди. Таеже да оорукчан болуп калды, жардам берип келин жумшатса жакшы болот эле, балам.

– Байкаштырып крйн, таажезде.

– Ошент, эми сен чо жигитси, атаа да бир барып койсо жакшы болмок, оолбогон адам болбойт, жакшы сз, жакшы мамиле керек. Тейит Чынарканды жакшы крч, кийинки аялдары ошондой болбосо керек, ойго алдырып койгон экен. Бир барып, учурашып кел ээ, айлыгы тийгенде.

– Макул.

– Кандай кнд болсо дагы, кандай адам болбосун ал сенин ата, сен анын канысы, аны ошол азаптан сууруп чыгып адам катарына кошушу керек. Ата-энени жээриген ата-бабабыздын салтында жок, орусташып кетип, элдин пейили згрп, салтты-динди бузуп эле карыларыбыз карылар йн тшп жатпайбы, – деп Сарыбай бир топко чейин акыл айтты.

– Мейли, атамдын акыбалы тигил экен, бир туугандары кабар алып койбоду. Сиздерге ыраазымын, мени багып чоойтуп эми йлнтбз деп жатасыздар, атады кара деп акыл-насаат айтасыз.

– Эми алардын да шарты болбой жаткандыр, таарыныч-кекти каапырга бер деп коюшат бизде, сен ктрмд бол, балам.

– Айтканыызга

ыраазымын, иштейин, анан барып келем.

– Ошондой кыл, быйыл Кумаш экд з-з жайыарга орундатып койсом, бир-эки жылда Узагым чоойот. Мектебин бтп алса совхозго эле трактирис кылам аны. Кой, тамак бышса ичип алып, эс алалы.

йг киришсе Кумарб баарын даярдап жаткан экен. Бала-чакасы болуп тамактанып, кнмдк оокат-тиричилиги жннд сйлшп жатышты.

– Сен балдарга энчилеген козуну айтасыбы? – деди Уларкан жаткандан кийин.

– Ооба, мага бергиле деп барганым жок, эми балдар чоойду, беш кой, бир торпокту алалы доолап, – деп Сарыбай клп калды. – Эмдигиче кайнага берген торпок беш торпок тууп койгондур, козулар кой болмоктон болду да.

– Ооба, ошолорду башында неге ойлонбодук экен? Алып алгыла деген былтыр.

– Атасынын гр, дегеле жутунбаптырбыз да, байбиче?

– Кудай берет.

Ошентип мамыр-жумур й-блд кайрадан клк чыгып, бактылуу балалыктын жылмаюусу менен ата-эненин сйс бири-бирин толуктап, мрдн кызыкчылыгына батып, ар бир кн майрамдай сезиле баштады. Сарыбай айткандай эле кайнагасы Болотбекке барып, андан музоолуу уй алып келди. Туугандарынан улак, кой-козусун алып, Текебай деген койчуга кошуп койду.

Досу Болсунбек жай ортосунда й-блс менен келип калды. Аларды козу союп, колунан келишинче коноктошту. Уулун кргн Кумарб негедир толкунданып алды. «Ата-энем эмне десе ошомун да, Жакин жакшынакай бала экен, чанып кайда бармак элем. Мадайыма жазып койсо кайда качмакмын», – деп ойлоп, кайра-кайра кзгг каранып, бою-башын тзнд. Илберики кыймылдап, тамак-ашты ирээти менен киргизип берип жатты. Болсунбектин аялы Фарида шакылдаган неме экен, Кумарбн карап:

– Кызым, кел отур, биз менен тамактанчы, – деди.

– Жо-ок, отура берииздер, – деп кыз ыйбаа кыла сыртка чыгып кетти.

Болсунбек баласына башын ийкей: «Бар, тааныш», – дегендей белги берди эле, Кумарбнн артынан ал дагы чыкты. мрбек шорпо куюп, эт туурап отурган, ичинен кызганып ара чыдап отурду.

– Кудай буйруса, балдардын насиптери биригип, мамилеси жакшы болуп кетсе бат эле йлнтл, убакытты созгондо эмне, – деди Болсунбек бапылдап.

– Адегенде эки бала бири-бирин жакшылап таанып, жактырышып калса калганы биздин колдо эмеспи, досум, бала кездеги кыялдарыбыз ишке ашса кандай кубаныч.

– Ашыкпагыла эми, балдар бири-бирин жактырабы-жокпу, убакыт крстт. Андан кр тамактан алгыла, канча жылдан бери бири-бириерди крбй сагынышып калгандырсыар? – деп Уларкан клп калды.

– Ай, ошону айтса, биз кыз экенбиз да, кандай гана ынак курбуларыбыз менен кршпй да калдык, силер болсо досум бар, катышпасам болбойт деп эле айдап жнйср, – деп Фарида аны срп калды.

– Ооба десе, эгерде сен экбз бир кездеги курбума кудалашалы десек, ушулар макул болмок беле?

– Кайдан, бизди уккусу да келмек эмес.