Скокі смерці
Шрифт:
Вось чарга дайшла да апошняга гадзіньніка. Фігура сьмерці на ім прыўзьняла складзеныя ў малітве рукі, нібыта рыхтавалася ўдарыць нябачным мечам у манеты, што былі рассыпаныя пад яе нагамі... Трыццаць залатых манетаў.
— Анэ-эта!
Дзяўчына ўпала на калені... Яна вар’яцее!
— Анэта! Гэта я, Богуш! Я прывёў войска вызваліць цябе! Дзе ты, Анэта? Адзавіся!
Голас гучаў побач, дзесьці ў будынку.
Гэта ня сон... Чараўнік падмануў яе! На ратушу напалі ня ворагі, гэта ідуць свае, старавежцы! Богуш жывы! Але зараз ён страціць розум... З ім здарыцца тое, што з тысячамі іншых...
З яе нібыта ўпалі ланцугі. Дзяўчына маланкава
Яна падбегла да вінтавой лесьвіцы, зьнізу па прыступках рыўцом падняўся рыцар... Яе рыцар... Ён схапіў яе ў абдоймы.
На хвілю для іх перастала існаваць усё.
— Я ведаў, што ты жывая... Што я вызвалю цябе... Ніякія чары нас ня спыняць. Ты ведаеш, хвілю таму мне падалося, што настала вогненная ноч! Я нават забыўся, хто я...
За сьпінай рыцара навісьлі цені. Анэта спалохана адхіснулася.
— Богуш! Русічы!
Рыцар пагладзіў дзяўчыну па залатых валасах рукою, на якой запяклася чужая кроў.
— Ня бойся, яны – нашы хаўрусьнікі.
Анэта неўразумела глядзела на барадатых людзей у востраверхіх шлемах.
— Хаўрусьнікі? Дык гэта – тваё войска, Радчыц?
Багуслаў нахмурыўся.
— Ня горшае за іншыя. Старавежцаў засталося мала... І ня ўсе, хто выжыў, захавалі мужнасьць воя. Чаму б ноўгарадцам не памагчы нам выгнаць войска Вялікага князя? А ты схуднела, любая... Змучылася... Пакажы, дзе лекар! Я заб’ю яго!
Анэта глядзела на Багуслава, і боль разрываў ейнае сэрца.
— Богуш, пачакай! Каму будзе належаць горад пасьля таго, як твае хаўрусьнікі пагоняць княскае войска?
Багуслаў нахмурыўся.
— І ты, як твой бацька... Пасьля будзем думаць. Галоўнае – перамагчы! Дзе лекар?
— Пан Радчыц! Яго д’ябальскія скрынкі – там, у зале! – азваўся адзін з вояў. – А лекар, відаць, зьбег.
— Знойдзем падлюку. Пайшлі, Анэта...
Богуш ласкава паклаў руку ёй на плячо. Але дзяўчына ў жаху глядзела на аднаго з чужынцаў, які засоўваў за пояс адабраны ў кагосьці меч, упрыгожаны дыяментамі, вялікімі, як вочы сарны... Анэта разгледзела на лязе выбіты малюнак – вершнік на кані... Герб Старавежску... Што робіцца ў яе горадзе! Дабро і зло перамешваюцца ў страшным віры часу, але ўсё-ткі ня робяцца адным, як ня робяцца адным вада і воск. Вялікі князь прыслаў лекара з ягонымі д’ябальскімі машынамі, каб той дапамог прывесьці горад да пакоры... Богуш прывёў ноўгарадцаў, каб выгнаць лекара... Хтосьці са старавежцаў стаў на бок Богуша, другія, мабыць, б’юцца побач з воямі Вялікага князя супраць ноўгарадцаў... І ў выніку – свае забіваюць сваіх. Няўжо гэта з-за яе, Анэты? Госпадзе, як зразумець, дзе – праўда?
І дзяўчына раптам адштурхнула свайго жаніха і кінулася ўніз па лесьвіцы. У гэтае імгненьне з плошчы данёсься магутны крык:
— Сьвяты Юры! Бі, бі! Сьвяты Юры!
Войска Вялікага Князя выйшла з засокі.
— З вежы анікога не выпускаць! – крычаў голас Лаўрына Рожы. – Здрайцаў і ведзьмакоў не шкадаваць!
Над Старавежскам зноў поўз горкі дым, нібыта ён ніколі ўжо ня сыдзе з гэтага гораду.
Я зьезьдзіла да маці — нарэшце магла дазволіць сабе прыстойныя гасьцінцы. І хаця дармовыя ўрокі пра тое, як трэба жыць, і за каго мне лепш выйсьці замуж, былі горш, чым колішнія
Не, невыносна вярнуцца няўдачніцай. Дый маці сама па-ранейшаму мела планы наконт пераезду – колькі сябе памятаю, яшчэ бабуля была жывая, доўжылася гульня ў абмен нашай кватэркі ў самотным двухпавярховым панэльным доме сярод бульбяных «сотак»... Шукаліся па аб’явах варыянты. Ды не ў сталіцы ці якім абласным горадзе – а паэкзатычней... Напрыклад, у малдаўскім Ціраспалі, або ва ўкраінскім Нікалаеве. Справа заканчвалася матчынай паездкай – паглядзець кватэру. Але на месцы абавязкова выяўляўся нейкі недахоп – побач заводская труба, або аэрапорт, ці дом крыва збудаваны... Я здагадвалася, што мы ніколі нікуды не пераедзем. Але ў нас заўсёды была надзея на Вялікія Зьмены ў жыцьці.
Можа, таму я і не люблю цяпер ніякіх планаваньняў.
Пасьля таго, як былая аднакласьніца прыйшла да мяне з бутэлькай «чарніла» аднавіць колішняе сяброўства і прадэманстравала ў ветлай усьмешцы залаты зуб, і пачала распавядаць пра лупцоўкі мужа, і як на танцах у клубе парнулі Аньчынаму хлапцу пад скабы шылам, я вырашыла, што час зьязджаць...
І ў чарговы раз дала сабе слова – знайсьці добрую працу, набыць у Менску вялікую кватэру, перавезьці туды маму...
І ўжо калі мы чакалі аўтобуса на прыпынку пад перакошанай, паіржавелай шыльдай, на якой яшчэ красаваліся парэшткі мінулагодняй улёткі з кавалачкам глянцавай фізіяноміі раённага кандыдата ў дэпутаты, — адна ўсьмешка, як ад Чэшырскага ката, — маці прамовіла:
— Ты, відаць, закахалася...
Я разгубілася. Чаму яна так вырашыла?
— Не пярэч, хіба я ня бачу... Закахалася па вушы. І, як заўсёды, няўдала. Ды плюнь ты на яго, хто б ён ні быў! Знойдзеш лепшага. А то ўздыхае, пераймаецца... Шкода глядзець.
Я пачала абурана тлумачыць, што ўсё ня так, але, бразгаючы іржавым начыньнем, падышоў аўтобус.
А ўвечары патэлефанаваў Юрась. Увесь устрывожаны – дзе я падзелася? Было няёмка – я ж забылася на яго паперчыну са старанямецкім тэкстам. Нічога, заўтра ж перакладу... Пра тое, што адбываецца ў Людвісарава, з Юрася аказалася выцягнуць гэтак жа лёгка, як адабраць у райтвелера сваю пальчатку. «Нармальна», «Працую» – і ўсё...
— Паслухай, а ў якой бальніцы ляжыць Стэла? Можа, наведаць?
Юрась, здаецца, узрадваўся і ўсхваляваўся ад маіх словаў – дзівак, ня мог сам папрасіць. Назву клінікі я чула ў нейкай рэкламе – «Медсервісцэнтр «Гіпакрат». Будынак на ўскраіне, ля нядаўна заснаванай «рэзервацыі для багацеяў» – пасёлка шыкоўных катэджаў.
З трубкі ўжо хвіліны тры пішчэлі сігналы, нібыта ўся тэлефонная сетка спрабавала дакрычацца да маёй сьвядомасьці. Але сьвядомасьць была замкнутая на філасофскім пытаньні, справакаваным матчыным «прагнозам» пра мой эмацыйны стан: «Чым ёсьць мае адчуваньні да Юрася?» Вінегрэт выключны: шкадоба, цікавасьць, некаторая рэўнасьць (так, так, прызнайся ж), раздражненьне, трывога... Бог ведае, што яшчэ... Толькі не каханьне! Не, ніяк не каханьне! Як там у Стэндаля: перыяд крышталізацыі, голая галінка, апушчаная ў саляны раствор, абрастае цудоўнымі ўпрыгожваньнямі... Гэтак мусіць адбывацца з вобразам каханага. Паколькі я Юрася не крышталізую, няма неадольнага жаданьня бегчы да яго, быць побач, то...