Скокі смерці
Шрифт:
Я абвяла вачыма пакой, спрабуючы засяродзіцца. Мне цяпер спатрэбяцца ўсе мае сілы. Позірк спыняўся на дэталях, якія не хацелася асэнсоўваць. На паверхні більярднага стала – плямы засохлай крыві... Абрыўкі правадоў... Нейкія жалезныя штыры... На падлозе – пустыя шпрыцы. І – я не памылілася – супрацьгаз.
Так, ночка ў Юрася выдалася нялёгкая.
Але, падобна, у ягоных катаў – таксама.
Як ён пакуль яшчэ трывае? Па прысутных бачна, што яны часова страцілі надзею разгаварыць майго зацятага былога мужа. Стаміліся... Часова... Каты таксама людзі, ім трэба адпачыць, забавіцца...
Але вочы тых, хто глядзеў на мяне, рабіліся ўсё менш і менш падобныя да звычайных чалавечых вачэй, і ўзгадваліся назвы тыпу «Зазірні ў вочы лемуру»...
Страху не засталося. Толькі гнеў і пагарда.
— Прыбярыце більярдны стол.
Ахоўнікі кінуліся выконваць, ледзь не зьбіваючы адзін аднаго з ног. Месца хапае... Майстэрня вялікая. Як школьны стадыён. Кола сьмерці лепей зладзіць вось там, падалей ад дзьвярэй...
Я агледзела падлогу. Там-сям яшчэ былі бачныя лініі крэйдай, якія крэсьліў Юрась. Што ж, думаю, я змагу паўтарыць.
Так... Заарыентавацца па баках сьвету. Задыяк... Лініі, па якіх паляціць сьмерць... Цяпер гадзіньнікі... Ахоўнікі і Янчын з Максам уладкавалі кожнага рыцара сьмерці на ягонае месца. Я паправіла стрэлкі на гадзіньніках. На кожным свой час. Свой парадкавы нумар. Гадзіньнікі паўсталі гэтак жа, як вякі таму, і падрыхтаваліся да бітвы цемры з цемрай. Юрась, відаць, пачынаў верыць, што ў мяне ёсьць нейкія веды, таму што стаў крычаць, каб я нічога не расказвала... Я ня бачыла, што з ім зрабілі, відаць, ударылі ў жывот, бо крыкі зьмяніліся хрыплымі ўздыхамі-стогнамі...
Так, цяпер адна, але надзвычай важная, папраўка... Для нас з Юрасём – жыцьцёва важная...
Я загадала павярнуць гадзіньнікі цыферблатамі вонкі. Калі мае сны хоць у нечым – праўда, то цяпер сьмерць будзе не сыходзіць з кола гадзіньнікаў, а застанецца каля іх... Магчыма, прыхопіць і нас з Юрасём. Але ж – забярэ і іншых, датычных да таямніцы. Юрась гатовы зьнікнуць разам з гэтай таямніцай. Што ж, цяпер гатовая і я таксама.
Дамагурскі, відаць, паступова здагадваўся, што я раблю, бо прахрыпеў толькі:
— Асьцярожна, Анэта... – і змоўк.
Як казаў Артэга-і-Гасэт, хто не спазнаў, як праймаюць дрыжыкі перад пагрозай часу, той не заглыбляўся ніколі ў нетры лёсу і толькі дакранаўся яго пяшчотнай абалонкі. Фраза, якую мы з парадыйнай велягурыстасьцю паўтаралі перад тым, як зайсьці ў кабінет здаваць іспыт.
Пяшчотная абалонка лёсу крывавіла. Час наблізіўся ўшчыльную, нібыта гіганцкі гадзіньнік, і нахіліўся над намі вялізным цыферблатам з адной стрэлкай...
— Мне патрэбна вялікая круглая ваза з простага шкла. Чым бліжэй да формы шара, тым лепей. Можа, акварыум.
Яны зноў забегалі, замітусіліся, і хутка перада мной стала некалькі круглых вазаў, з якіх толькі што няўважна высыпалі па-мастацку выкладзеныя ракавінкі, сухія кветкі, штучныя перлінкі, каралавыя галінкі ды іншую дызайнерскую лузгу. Я выбрала вазу, якая падыходзіла па памерах, і паставіла ў цэнтр, там, дзе сыходзіліся ўсе лініі (быццам постмадэрновая метафара адсечанай галавы прарока).
— Ёсьць у гэтым доме срэбны прадмет,
Сталовыя прыборы звонкай гарой ляглі на стол, нібыта здабыча банды злодзеяў, што вярнулася з вандроўкі па гаспадарскіх буфетах. Вось гэтая лыжка для кавы, доўгая, выгнутая, бадай, падыдзе найлепш. Я асьцярожна апусьціла яе ў вазу... Засталося завесьці гадзіньнікі.
Вось адзін пачаў тахкаць... Другі... Трэці... Дванаццаць жалезных вершнікаў сьмерці. Здавалася, нават паветра пачало зьвінець... Бом-м-м... Гэта падаў голас апостал Пётр. Пачаў біць другі гадзіньнік... Трэці...
— Глядзіце, лыжка зварухнулася! – ускрыкнула Ліля Пятроўна. Усе, як я і спадзявалася, згрувасьціліся вакол вазы, у якой сапраўды пачала вібрыраваць, паўзьці, і вось ужо – паволі круціцца срэбная лыжка, нібыта трэска ў віры.
Вось загаварыў апошні гадзіньнік, Юда. Кашчавая фігура ў расе на ім падняла складзеныя далоні ўгору, нібыта заклікала з нябёсаў пакараньне на грэшныя галовы.
Раптам адна з вазаў, якія мне не спатрэбіліся, разьляцелася на кавалачкі. Людзі, што стаялі ў коле гадзіньнікаў, пачалі віншаваць адзін аднаго... Яны не зьвярнулі ўвагі, што разьбітая ваза стаяла ня ў коле, як мусіла быць паводле пісьма лекара, а па-за колам... Але іх сьвядомасьць, відаць, патроху муцілася... Як і мая. Я паволі адступала да Юрася, адчуваючы інстынктыўна, што толькі там выратаваньне... Бліжэй... Бліжэй... Вось я ўжо побач з ім... А пакой нібыта гайдаецца... І звон... У вушах, у галаве, і нібыта душа ў такт з ударамі сьціскаецца і пульсуе...
Я ўсё-ткі гэта зрабіла. Запусьціла старажытную машыну сьмерці.
— Прыхініся да мяне! Чуеш, Анэта! Сюды, за мяне хавайся!
Голас крычаў зусім побач, але я не разумела сэнсу словаў. Шалёная, дзікая сіла цягнула мяне некуды... Пасьля я ўсьвядоміла, як добра, што Юрась быў прыкаваны наручнікамі. Хаця, можа, на яго, такога моцнага, і сіла гадзіньнікаў не падзейнічала б. Яна – для слабых, ахопленых прагай сьмерці...
Юрась прыціснуў мяне да сьцяны ўсім целам. Але я ўсё ірвалася, мяне зацягваў вір... І толькі дотык да вуснаў вярнуў сьвядомасьць. Юрась цалаваў мяне, нібыта хацеў у пацалунку аддаць усё сваё жыцьцё... І гэтая сіла аказалася мацнейшай за вар’яцкі вір. Цяпер для мяне існаваў толькі мужчына побач, яго гарачыя вусны, біцьцё яго сэрца, яго дыханьне... Я ўчапілася за Юрася, нібыта тапелец.
Ня ведаю, колькі мы так прастаялі. Час перастаў існаваць. Нарэшце я зразумела, што вакол – цішыня... Гадзіньнікі змоўклі. Толькі нейкі дзіўны рытмічны шоргат і глухія выкрыкі. Я асьцярожна адхінулася ад Юрася, вызірнула з-за яго пляча. Ногі мае падагнуліся ад убачанага... Юрась таксама паглядзеў назад і здрыгануўся:
— Прасьвятая Багародзіца...
Ніколі не забудуся таго відовішча. Нават цяпер, варта мне заплюшчыць вочы, я магу аднавіць яго ў дэталях. Сашчэпленыя рукі, вочы, якія нібыта глядзяць унутр чэрапа, выскаленыя твары... Шалёны карагод вярнуўся. Цяпер для тых, хто скакаў у ім, ня мела значэньня, хто каму служыць, хто над кім уладарыць. З вуснаў, што ня ведалі словаў малітваў, зрывалася нешта дзікае, падобнае на «Гу! Гу!»