Скокі смерці
Шрифт:
— Вось паганец, – адрывіста прамовіла Баркунова ўдава на адрас Юра-ся. – Аддзячыў, называецца, за маю дабрыню. Грошы заплацілі – рабі!
— Досыць з вас маёй працы. А старажытным сакрэтам месца там жа, дзе й старажытнай пошасьці, – змрочна прагаварыў аблеплены сьнегам Юрась. – Вунь пачалі могілкі раскопваць, на якіх памерлых ад халеры хавалі дзьвесьце гадоў таму... І халера вярнулася. Гэтая зямля і так нацярпелася ад усялякіх эксьперыментаў. Яшчэ адзін бізун вам патрэбны дзеля ейнага ўтаймаваньня? Ня я вам яго дам.
— Малады чалавек, я чакаць ня звык, – кінуў сваё слова Калыванаў. —
— Ведаю.
— Колькі вам за яго заплаціць?
Юрась паматаў галавой.
— Тут не аўкцыён. Сказаў жа – мая праца скончаная.
Мне зрабілася па-сапраўднаму страшна. Я ня вытрымала і тузанула яго за рукаў.
— Ды раскажы ім, што ведаеш! Падумаеш, іржавыя цацкі! Няхай яны свае шклянкі лопаюць – ну якую «псіхатропную зброю» мог прыдумаць сярэднявечны блюзьнер! Любы рок-канцэрт куды большую сілу мае. Куды там звону супраць ударнай устаноўкі!
Але Юрась толькі прагаварыў.
— Анэта, а ты ідзі на станцыю. Праз паўгадзіны, здаецца, апошні аўтобус.
Я ў разгубленасьці абвяла ўсіх вачыма і трохі адступіла ўбок... Сусьвет патроху расколваўся на маленькія кавалачкі, якія ссоўваліся і складаліся ў іншы вітраж... Я з жахам усьведамляла, што зноў унутрана адчуджаюся ад Юрася, як тады, калі паверыла, што ён мог забіць Баркуна. Так, напэўна, здараецца, калі нехта з блізкіх захворвае невылечнай заразнай хваробай, а твая любоў не настолькі моцная, каб перамагчы інстынкт самазахаваньня. Але няўжо мне дадуць сысьці? Макс, у адказ на мае думкі, запытальна прамовіў.
— А вось яны ўдвух хадзілі да старога звадыяра, што на нас усё ў суд падае за перабудову вежы. Можа, ён што цікавае распавёў?
Юрась адказваць не зьбіраўся... Хіба ён не разумее, што яны пацягнуцца і да старога, пачнуць дапытваць? Давядзецца ратаваць усіх самой... Я пастаралася здушыць панічнае жаданьне ўцячы, схавацца ў сваю ўяўную ракавінку і ніколі больш з яе не высоўвацца... І, намагаючыся гаварыць спакойна, распавяла пра візіт да Калейкі. Па расчараваных тварах я зразумела, што маё паведамленьне нічога для іх ня значыла. Чаму яны не запхнуць нас у машыны? Няўжо баяцца сьведкаў? Сапраўды, да вечару Старавежск ажыў. Там-сям у прыцемку рухаліся сілуэты месьцічаў. Некалькі кабетаў з правінцыйнай цікаўнасьцю назіралі за нашай падазронай групай, асьветленай фарамі машынаў, з-за плотаў сваіх двароў. А Юрась, гэта, відаць, адчувалі ўсе, быў гатовы ўчыніць сапраўдны «канцэрт»... Ці ўсё яшчэ спадзяюцца, што ён зьмірыцца? Юрась зірнуў на мяне і зноў — сваё.
— Анэта, я ж сказаў, ідзі на станцыю... – і патлумачыў прысутным. – Яна насамрэч нічога ня ведае. Хопіць з вас адной Стэлы... У якасьці майго гаранта.
Голас Юрася здрыгануўся. Я ўсьвядоміла, што ён намагаецца схаваць, што ведае пра сьмерць жонкі – відаць, каб не пашкодзіць мне. Пры імені памерлай твар Баркуновай удавы перакрывіўся.
— З мяне тваёй Стэлы ўжо даўно хапае. Вось табе мазгоў заўсёды не хапала за сваёй сьцервай усачыць. Дзе твае прынцыпы былі, калі твая сучка за дозу...
Калыванаў паклаў руку на плячо зьнерваванай удаве.
— Лілька, сьціхні.
Вось як, Ліля Пятроўна была ў курсе мужніных авантураў? А Юрась,
— Хіба ня ведаеш, што твая наркотка да Аркадзя бегала? Яна для яго, разумееш, «Шарман, шарман!», а я – падсьцілка. Сволачы вы ўсе! Адразу скарыстаеце, а пасьля...
Раптам Калыванаў рэзка сьціснуў удаве горла... Мадэлька захрыпела, пачала хапацца за руку, што яе душыла... Магнат, задаволены выхаваўчым эфектам, адпусьціў істэрычную кабету. Ліля Пятроўна змоўкла, не выказваючы абурэньня, толькі пацірала шыю. На твары яе больш не было нянавісьці, толькі страх.
— З кабетамі адны клопаты, – даверліва прагаварыў магнат, зьвяртаючыся да Юрася.
— Яшчэ раз гавару – Анэта павінна паехаць дадому... – упарта паўтарыў Юрась.
— Я не магу цябе пакінуць... – дрыжачым голасам прагаварыла я. Але Юрась супакаяльна ўсьміхнуўся.
— Ды не хвалюйся. Нічога са мной ня здарыцца... А я вярнуся і адразу пазваню табе. І... прабач.
Я ў разгубленасьці азірнулася. Я сыду, і для мяне гэты жах скончыцца... Вядома, Юрасю лепей, калі побач ня будзе новай закладніцы. Ён хоча, каб я сышла... Толькі б адпусьцілі! Маўчаньне прысутных здавалася багнай, у якую я апускаюся ўсё глыбей, глыбей...
— Калі Анэта сыдзе... абяцаю паводзіць сябе... разумна, – раптам сказаў Юрась, гледзячы сабе пад ногі.
— Вось і выдатна... – узрадваўся Янчын. – Думаю, у такім разе з шаноўнай Ганнай мы можам разьвітацца. Я гэтую дзяўчыну ведаю. З ёю ніякіх клопатаў не прадбачыцца. Праўда, Ганначка?
Я кіўнула галавою. Якія там клопаты... «Скандальная журналістка» даўно ператварылася ў смоўжыка. А можа, й заўсёды была ім, проста нейкі час мела магчымасьць бясьпечна паказваць сьвету рожкі?
Юрась памахаў мне рукой і рушыў да машыны.
— Дазвольце, праводжу? – зноў далікатна-ветліва зьвярнуўся да мяне Макс і нават паспрабаваў узяць мяне пад локаць.
— Дзякую, ня варта... – дрыжачым голасам прамовіла я і пашпацыравала па сьцежцы. Здаецца, ніхто за мной ня гнаўся. Адыйшоўшы на больш- менш бясьпечную адлегласьць, я азірнулася. Машыны вырульвалі ў бок Людвісарава, сьвятло фар высьвечвала дарожкі на сьнежным покрыве... Усё далей, далей... Раптам маё сэрца сьціснула такая туга, што я ледзь не заплакала...
«Сам вінаваты, сам вінаваты...» – як заклён, паўтарала я ўсю дарогу да станцыі. І потым, калі за вакном аўтобуса замільгалі начныя агеньчыкі, чыё прызначэньне – абуджаць у падарожных тугу і раптоўнае жаданьне апынуцца вось там, дзе прыветна сьвеціцца чыёсьці вакно, я не знаходзіла ўжо патрэбных слоў, каб апраўдацца.
Балея падымалася са дна студні, нібыта поўня выплывала з цемры... Сястра Агапа з цяжкасьцю круціла калаўрот, і ланцуг зьвяно за зьвяном клаўся на цёмнае, бліскучае ад вільгаці і дотыкаў жалеза бервяно... Што ж, пакуты толькі дадаюць бляску трывушчым душам.
Ваду маглі насіць маладзейшыя сёстры... Яны з радасьцю прынялі б гэтае паслуханьне замест шанаванай імі сястры Агапы, але тая заўсёды адгаворвала матушку настаяцельніцу: хто сказаў, што нам павінна ў гэтым жыцьці быць лёгка?