Сутарэнні Ромула

Рублевская Людмила

— Ты ж чула – пагаварыць, раз ужо надарыўся выпадак. Ты ж мяне ў госці не пускаеш…

— Мы даўно ўсё між сабой перагаварылі, Хведар. Я замужам, у мяне дзіця, і ты нібыта ажаніўся.

П’янкоў усеўся за пісьмовы стол, паклаў перад сабой счэпленыя рукі, якія так і намагаліся зноў разганяць паветра.

— Абставіны мяняюцца… Ты сама выдатна разумееш. Ну што цябе чакае? Алесь сам сябе пахаваў. Нават калі зараз абыдзецца – усё роўна яго не пераробіш, зноў патрапіць сюды. І цябе пацягне. Хто будзе гадаваць вашае дзіця? Аддадуць у спецыяльны прытулак для дзяцей ворагаў народа. А ты думаеш, што

са сваёй знешнасцю вось так і захаваеш вернасць у лагерах? Не будзь дурнічкай… Ды падчас следства ўжо… Думаеш, на гэтым стале мала ганарлівак такіх ляжала, з задранымі спадніцамі?

Жанчына сціснула рукі, каб не дрыжэлі.

— Не трэба мяне палохаць. Алесь ні ў чым не вінаваты…

— А я і не палохаю, — Хведар гаварыў вельмі спакойна. Цяпер “вятрак” выклікаў у былой аднакурсніцы сапраўдны жах. – Проста так і будзе… А я табе прапаноўваю надзейную абарону. Новае жыццё! Я ж кахаю цябе… Колькі гадоў кахаю! Пасялю цябе з дачкой у выдатнай кватэры ў Раманаўскай Слабадзе, табе не спатрэбіцца працаваць, забяспечу пайком. Жонка ў мяне – вось дзе, дзяроўня няшчасная, — Хведар сціснуў кулак. – Так што нічога не бойся… Усё будзе – і для цябе, і для малой. Хочаш – какава, хочаш – аксамітныя сукенкі… Як у Бога за плячыма жыць станеш! Летам у Піцунду, у Сочы… Валюты для Таргсіну буду даваць… У мяне замежныя камандзіроўкі…

Хведар патроху расхваляваўся, рукі ягоныя зноў пачалі рассякаць паветра, падкрэсліваючы жэстамі кожную заваблівую прапанову. Вераніка ўскочыла:

— Замаўчы! Слухаць не хачу... Я буду чакаць Алеся! Я веру, што яго вызваляць! Ён чысты, сумленны… Ён не стане сябе агаворваць, усё вытрымае!

Хведар з’едліва рассмяяўся.

— Твой чысты Алесь пяе, як салоўка, на следстве. Два тыдні ўсяго праседзеў, а ўжо дапамог вельмі буйную рыбіну раскалоць. Так што нават калі яго і выпусцяць… часова, падкрэсліваю… героя ты ў ім болей не пазнаеш. А то строіў з сябе… Прынцыповы такі…

Вераніка непаслумянымі вуснамі прамовіла:

— Я табе не веру…

— Вер — не вер, кажу, як ёсць. Сама спытаеш у мужанька, як надарыцца.

— Чакай... Дык яго ўсё-ткі выпусцяць? – вочы Веранікі загарэліся надзеяй. Хведар скрывіўся.

— Можа, і выпусцяць… Дарэчы, каб гэта хутчэй адбылося, ты б таксама дапамагла следству. У вас захоўваецца срэбны кубак, дакладней, ягоная палова?

Вераніка падазрона паглядзела ў ільсняныя вочы суразмоўцы.

— Не памятаю…

— А ты ўспомні! Гэты кубак тэрмінова трэба здаць у асобы аддзел. Ад гэтага залежыць лёс твайго мужа!

Жанчына закрыла твар рукамі, нібыта жадала падумаць, адасобіўшыся ад навакольнага свету.

— А што гаворыць пра гэты кубак Алесь?

Хведар нецярпліва ўстаў з-за стала і падышоў да жанчыны.

— Якая розніца... Дык ёсць кубак? Алесеў бацька сцвярджае, што сын з сабой забраў. Значыць, у вас дзесьці…

Вераніка цвёрда глядзела ў вочы П’янкову.

— Я не ведаю, дзе той кубак. Няхай Алесь прыгадае сам. Мы пераязджалі, ты ж чуў, напэўна, з ягоным бацькам не надта ўжыліся, ламачча поўна пакідалі на кожнай кватэры… Можа, заваліўся куды… А можа, Алесь яго ўжо здаў на срэбны лом, калі грошы трэба былі?

П’янкоў прыкметна захваляваўся.

— Як гэта здаў? Такую старажытную рэч… Ты, гэта, пашукай! Можа, давай разам да

цябе паедзем, пашукаем? Зараз машыну выклічу…

— Дзякую, не трэба. У маім пакойчыку ў Кунцаўшчыне срэбра дакладна няма.

Хведар злосна скрывіўся.

— Ну, глядзі, Вераніка… Не памыліся. На жыццё іграеш. Не забывай, дзе знаходзішся. Сюды прыйсці лёгка, а вось выйсці…

Жанчына зноў сціснула рукі, нібыта ад холаду. Зараз падалося, што самае галоўнае – пакінуць гэты кабінет і гэты будынак… А тады нешта з’ясуецца. На волі можна ўцячы, схавацца, засіліцца… А цяпер што заўгодна – толькі б выбрацца з гэтай твані.

— Я ўсё зразумела, Хведар. Дзякую табе за ўсё. За прапанову… Я падумаю. І кубак пашукаю. Не забудуся.

Голас госці падступна дрыжэў, і П’янкоў падабрэў.

— І праўда, што гэта я на цябе так націснуў… Падумай, пашукай… Праз пару дзён я цябе знайду.

— Добра…

— Ну, тады пайшлі, праводжу… А хочаш, заедзем у краму, цукерак купім для дачкі?

Ля двярэй кабінета Хведар нібыта выпадкова правёў рукой па спіне жанчыны, тая ледзь стрымала дрыготку агіды. Гэтак купец агладжвае аблюбаваную на рынку кабылу, пра цану за якую амаль дамовіўся.

Раней бы развярнулася ды адвесіла яму поўху… Па-баксёрску… Каб па сценцы размазаўся, смоўж…

Толькі б выйсці адсюль… Вярнуцца да дачкі… І гэты пракляты кубак схаваць як мага падалей. Хаця ён і так у надзейным месцы… Калі б Алесь хацеў, каб ён патрапіў у іхнія рукі, сказаў бы ім, дзе шукаць. А яна нізавошта гэтым не аддасць. Алесь заўсёды паўтараў – галоўнае, захоўваць годнасць. Таму яна і не верыць нагаворам на яго. Выклікаць на сябе злосць – гэта Вяжэвіч можа. А кагось здаць? Дапамагаць следству? Не, гэта на яго не падобна.

Праўда, калісьці яны ж ездзілі ў Ленінград, збіралі кампрамат на Корб-Варановіча ў кампаніі П’янкова… Алеся ж так лёгка завесці, падбіць на шалёныя ўчынкі…

Ну а што, калі яго і праўда ўблыталі ў нешта ганебнае? Калі зламалі? Што, муж ёй патрэбны толькі з гераічным бляскам у вачах? Не дачакаецеся… Яна прыме яго ўсякім. Зразумее і даруе. Абы застаўся жывы…

Дарэчы, Гукайлу таксама шукаюць, каб арыштаваць. Збег з Піцеру, цяпер невядома дзе…

…На вуліцы па-ранейшаму свяціла сонца, мітусіўся натоўп, радыё перадавала беларускую народную песню “Ой, пасеяла Улляніца лянок…” А жанчына з залатымі косамі, укладзенымі каронай на галаве, ішла пасярод вуліцы, трохі пахістваючыся, як пасля цяжкой хваробы, і ў яе вачах патроху памірала неба.

Гэта было восьмае кола дантава пекла, у ягоным цэнтры знаходзіцца бяздонны калодзеж, а ў ірвах, запоўненых агнём і распаленым пяском, сядзяць ілжывыя дарадцы, падлюкі, крывадушнікі і зводнікі.

Толькі ніхто з мінакоў, акрым жанчыны, пра гэта не здагадваўся.

Раздзел 10. У гасцях у замураванага князя

Чалавек істота цікаўная. Ён сілкуецца ўражаннямі. Напрыклад, прагне выйсці з таго ўзроўню, на якім яму адведзена жыць прыродай.

Цікаўнасць падлягае пакаранню. Пасля восьмага паверха страчваецца сувязь з зямлёй, на дваццаць пятым немагчыма адчыніць фортку… Мы не павінны спаць вышэй за дрэвы, а самымі высокімі будынкамі ў горадзе мусяць быць храмы!