Сырдык курус

Никифорова А. Л.

Аайа, университет тохтобулугар т??ээри бэлэмнэнэн, аа??а чуга?аата.

– К?р???т??й, на?аа да кэрэ кыысчаан турар! – уолаттар кыыс аттыгар баар буола т?ст?лэр. – Кыысчаан, ааты? ким диэний? Абитуриентка?ын дуо? То?о са?арбаккын, ба?ар, бииргэ ??рэниэхпит дии! – уолаттар университет са?а учебнай-лабораторнай корпу?угар тиийэ Аайаны баты?ан кэллилэр. Ордук хойуу хара батта?ын ?р? анньыммыт, чо?улуччу к?рб?т хаты?ыр уол сыста?наан с?рдээх. Аайа абатыйдар да, са?арбат, туох эмэ диэтэ?инэ, олох да?аны ара?ыахтара суо?а дии саныыр.

Университекка

киирбитэ, ки?и эрэ туймаарыах: дьон ап-аалы?нас, суугуна?ыы, барыы-кэлии, кирилиэ?инэн ???э-аллара сырсыы… Кыыс ыйдаран тутар хамыы?ыйа олорор улахан аудиториятыгар киирдэ. Эргиччи остуоллар ууруллубуттар, хас остуол аайы тус-ту?унан факультеттар ыйыллыбыт табличкаларын анныгар докумуон тутар кыргыттар олороллор, таайдахха, ?рд?к? куурус устудьуоннара. Аайа кинилэри улаханнык ытыктыы санаата уонна халба?наабакка филологическай факультетын булан докумуонун туттаран кэбистэ. Онтон ма?найгы этээскэ т??эн, экзаменнар расписаниеларын к?р? сатыы турда?ына, Лератын куола?а бу ча?аара т?стэ.

– Аайа, наконец-то! Эйигин к??тэн кэтэ?им кэлтэйдэ. Туох ааттаах у?аатыгыт? Мин эйигин манна кэтэс да кэтэс. Хата, абитуриент уолаттары кытта билсэн ырааттым! Хайа, ханныкка туттарсар буоллу??

– Лера, мин докумуоммун филфакка биэрдим. Ким эрэ сиэтэн илдьибитин курдук нуучча салаатыгар туттаран кэбистим.

– Оттон эн тыл ??рэхтээ?э буолары? кыра эрдэххиттэн биллэр этэ буолбат дуо?

Аайа экзаменнарын расписаниетын суруммутун кэннэ, ахтыспыт дь??гэлиилэр «Мороженое» кафе?а бардылар. Кыргыттар атахтаах тимир ваза?а ?р???л?? мороженай ылан баран, остуолга тиийэн олордулар.

– Ааспыт нэдиэлэ?э Света кэлэ сылдьыбыта. Орто балтын илдьэ кэлбит. Ийэтин бииргэ т?р??б?т балта Т???л?гэ баар дии, киниэхэ олохсуйбут. СПТУ-га киириэхтээх. Билигин дьонун кытта оттуу сылдьар буолуохтаах.

– Эдьиийэ аах элбэх ба?айы о?олоохтор дии. Хайдах бары батан олороллоро эбитэ буолла. ??рэххэ киирдэ?инэ уопсайга олорор ини.

– «Манна кэлэн сынньанным ахан» диир. А?ата арыгылыырыттан да с?п буолла?а дии.

– ?йд??г?н, Света «?лэ?ит буоллахпына, ийэбин атын дойдуга к???р?н барыам» диирин?

– Биир сылынан ?лэ?ит буоллахпына да?аны, дойдубар т?нн?бэппин, сыыйа ийэбин, балыстарбын киин диэки а?алыам диэн былаанныыр.

– С?п ээ. Лера, оттон эн бэлэмнэнэн ыраатты? ини? Уолаттарга иирэ сылдьа?ын дуу?

– Доо, рабфакка ??рэнэр Володя диэн уол эккирэтэр. Быйыл медфакка туттарсар. Тыаскай ба?айы к?р??нээх, кырдьа?ас а?атын кытта мантан чугас б????лэккэ олорор ???. Аайа, хайыыбыный?

– Хайыаххыный? Са?а ??рэнэ кэлэн баран, уолу толкуйдуо? дуо? «Тыаскай ба?айы» буола-буола.

– Оттон олох арахпат ээ. Иккитэ киинэ?э сылдьыбыппыт. Бу киэ?э эмиэ уопсайга кэлэрэ буолуо. Аайа, эн уопсайга олорор инигин? Ыраах оройуонтан сылдьар абитуриеннарга уопсайга хос биэрэллэр. Бэ?иэлэй олох диэн онно баар. Билси?ии биэчэрэ буолбута. Профком уолун Володя ?ч?гэйдик билэр, кэпсэтиэхпин с?п.

– Суох, бакаа дьоммор олоруом. Экзаменнарбар бэлэмнэниэм. Биир миэстэ?э биэстии о?о дии.

–

Филфакка эн ыллыы-ыллыы киириэ?и?, долгуйума! Би?иэхэ ФИЯ-?а эмиэ куонкурустаах. Арай, французскай салаа?а олох а?ыйах о?о докумуонун туттарбыт. Сыл аайы конкурса суох ???. Ыксаатахха, онно да киириллиэ.

– Французскайы ??рэппэккэ сылдьан, хайдах киирээри гына?ын?

– ?рд?к? куурус устудьуоннара недобор буолла?ына кыра бааллаахтаары ылааччылар диэбиттэрэ. Биэс сылы бы?а французскайы ??рэтиэм буолла?а дии! – Лера куолутунан тугу да дири?этэ сатаабат. – К?рс?б?ччэ, хата, киинэ?э барабыт дуо?

– Ма?най ийэбиттэн к???ллэтиэхпин наада. Би?иги дьоммут мантан чугас олороллор, баран кэлиэх.

– Маама?ын кытта кэлбити? мэ?эйдээх ба?айы буолсу дии, онтон атын куоракка к???л к?чч?йэ сылдьыа этибит, – Лера тэрбэччи кырааскаламмыт киэ? харахтарынан дь??гэтин диэки элбэ?и этэрдии к?р?н кэбистэ.

Аайа хоско киирбитэ, ийэтэ иистэнэ олорор эбит. Бэйэтин сонуттан Аайа?а кы?ы??ы сону тигэ сылдьар. Татьяна Иннокентьевна кыы?а докумуонун филфакка биэрбитин истэн улаханнык со?уйбата.

– С?рэ?и? сытар ??рэ?э эрэ буоллун. ??рэх эрэ диэн киирэн баран кэлин эрэйдэнэ сылдьыахтаа?ар, эрдэ бы?аарыммыты? ордук. Чыычаах, ки?и оло?ун ?лэ?э аныыр. Биирдэ бэриллэр олоххо с?б?лээбэт ?лэ?э аат эрэ харата, хамнас эрэ аахсыахха диэн сылдьартан ордук ку?а?ан туох баар буолуой.

– Маама, эн на?аа да ?йд??хх?н, барыны-бары билэ?ин. Миигин олус да ?йд??г?н! – диэн баран кыыс ийэтин куу?ан ылла. – Би?иги билигин Лералыын киинэ?э бараары гынабыт. К???лл??г?н?

– Бары?, ол гынан баран с?пк? кэлээр, – кыы?а, ситэ истибэккэ, ааны сабан тилир гыннарда.

Татьяна Иннокентьевна, дьи?эр, сонуннаах этэ, кыы?ын кытта с?бэлэ?иэх буолбута. Б?г?н сарсыарда т?л?п??н?нэн Семен Павлови?ы кытта кэпсэппитэ. Таайдара куоракка дьиэни ылар хайдах курдук ыараханын, буолаары буолан олох да?аны кыаллыбатын эппитэ. Арай, кэргэни? Николай хомсомуолга бииргэ ?лэлээбит до?оро партия обкомун тутаах ?лэ?итэ буолан олорор, киниэхэ киирэ сырыт диэн с?бэлээбитэ. Саас эппит «Птицефабрикатын» дьыалата табыллыбатах. Ол тутулла турар дьиэлэрин хас биирдии квадратнай миэтэрэтин ту?угар киирсии кытаана?а ???, са?а ?лэ?э киирбит ки?ини чуга?аппаттара биллэр.

– Арай аныгы пятилетка?а ?сс? биир дьиэ тутуллуохтаах. Ол гынан баран онно да?аны кирдээх, сыттаахсымардаах оробуочай ?лэ?ит эрэ буоллаххына тиксэри? буолуо. Эн ол ?лэ?э таах доруобуйа?ын с?тэриэ?. Чэ, онон у?аппакка-кэ?эппэккэ Коля? табаары?ыгар прием?а киирэ сырыт, – куоракка салайар ?лэ?э сылдьар ки?и с?бэтэ ити курдук буолбута.

Татьяна Иннокентьевна кэргэнин санаан ыараханнык ???э тыынна. Баар-суох до?оро кылгас да кэм?э кэлэн барда. ?т?? ки?ини та?ара орто дойдуга у?аппат дииллэрэ оруннаах курдук. Ки?и киэнэ кэрэмэ?э маннык буолуохтаах диэн холобурга ананан кэлэн барда?а дуу. Ол гынан баран Татьяна дьыл?атыгар Коля курдук ?т?? ки?ини кытта к?р???ннэрбитигэр махтанар. До?орун кытта билсибит к?н?н к?н бэ?э?ээ??и курдук ?йд??р.