118 исторических миниатюр и 108 авторских текстов на 13 иностранных языках. Сборник
Шрифт:
– - "Litwin" - slowo jest dziwne. ono nigdy nie bylo rozpowszechnione i nigdy nie postrzegalo sie kulturalnym 'srodowiskiem, - konstatowala Czytelniczka.
– Termin "Litwini" jako nazwe wszystkich mieszka'nc'ow ogromnego pa'nstwa Wielkiego Litewskiego stwarza efekt zmniejszenia, efekt minimalizacji. Efekt znaczeniowej separacji. Je'sli uwaga kierowana jest na небльшую etnicznej Litwy i na maly nar'od Litwin'ow. Poza zasiegiem postrzegania okazuja sie i wybitne demokratyczne osiagniecia pa'nstwa Wielkiego Litewskiego, i jego slawna historia, i jego terytorialne skale.
– Jakakolwiek "Historia" istnieje w historycznym kontek'scie, - zn'ow u'smiechnal sie Czytacz.
– Powiedzmy, ze w literaturze historycznej mozna spotka'c opinie, ze rzady Rosji, Prus i Austrii bali sie konstytucyjnych i demokratycznych reform w Rzeczypospolitej, widzac w tym przejaw ducha rewolucji francuskiej.
Malo wiarygodny, co by takiego rodzaju my'sli byly przedmiotem omawiania w warunkach absolutnej monarchii.
– Z 1569 roku Wielkie Litewskie pa'nstwo w Rzeczypospolitej.
– Dodala Czytelniczka.
– Jest pewna trudno's'c dla postrzegania faktu, ze istnialy takie polityczne przejaw'ow jak decentralizacja, konfederacja i rosyjska, demokracja i tolerancja religijna, prawna ochrona wolno'sci osobistej. Res Publica? Respublica? Rech Pospolita? Rzeczpospolita? Ciag dalszy demokratycznych tradycji antyku, Starozytnego Rzymu?
– Czy nazwa "Rzeczpospolita" oficjalna nazwa, oficjalne oznaczenie? Zreszta jakie sa kryteria "formalno'sci"? Jakie kryteria "oficjalno'sci"? Mozna na tyle pewnie, by sadzi'c, ze w oficjalnych dokumentach to nazwa byla uzywana, - m'owil Czytelnik.
– O, Horacy, Wiecej jest rzeczy na ziemi i w niebie, co ciezko postrzegane sie w warunkach absolutnej monarchii!
– zartowalam Czytelniczka.
26.09.2017 8:44
Note to translation from Russian into English:
Note to the translated text:
1.Литва (Lithuania).
2.Великое княжество Литовское (Grand Duchy of Lithuania).
"Великое": Transliteration: "velikoye"
2.1. Version. Inhabitants - литовцы (Lithuanians).
2.2. Version. Inhabitants - Great (Grand) Lithuanians.
2.3. Version. (Partial transliteration). Inhabitants - Velikolithuanians (veliko=Lithuanians).
Eksperymentalny tlumaczenia z jezyka rosyjskiego i angielskiego na jezyk polski: 27.09.2017 23:47
Владимир Владимирович Залесский "Диалог о великолитовцах". Zalesski Vladimir Vladimirovich "Dialogue about Velikolithuanians".
XXVII. Opowie's'c o rozmowie miedzy Mikolajem Kopernikiem a Izaakiem Newtonem. (Z Kolekcji miniatur "Dwa opowie'sci o czterech rewolucjach technicznych")
Pa'zdziernik 1899 roku.
Mykola Kopernik wywolal Izaaka Newtona przez telefon.
– Dzie'n dobry, pan Newton! Jak pogoda? Wiatr nadyma zagle?
– Dzie'n dobry, pan Kopernik. Pogoda 'swietna. Slo'nce 'swieci. Jablka padaja.
– Tematem mojej rozmowy telefonicznej, pan Newton, - tworzenie lotniczej i rakietowo-kosmicznej branzy.Wasze uczestnictwo w stworzeniu elektromaszynowego przemyslu doprowadzilo do gromadzenia do'swiadcze'n. Dyskusja i uog'olnienie sa bardzo przydatne.
W Rosji jest obecnie aktywnie dzialaja panowie Nikolaj Zukowski, Konstantin Ciolkowski. Do'swiadczenia, eksperymenty, teoretyczne opracowania, dyskusje. W og'ole - naukowa dynamika. Pewne osiagniecia - u pan'ow Aleksandr Mozajski i Wladimir Wiernadski. Mozliwie, w kontek'scie naszej wymiany my'slami zasluguje wspomnienia i Aleksandr Czyzewski.
Pan Zukowski uwaza siebie naukowcem, badaczem, tw'orca teorii naukowych, zalozycielem naukowo-technicznej szkoly. Lecz on, mozliwie, 'swiadomie unika organizacyjnych, ludzkich ryzyk, zwiazanych z wypuszczaniem konkretnych modeli samolot'ow. Mozna uzna'c to za wierna linie postepowania -on nie ma przedsiebiorczego do'swiadczenia. Odpowiedzialno's'c za finanse i odpowiedzialno's'c za ludzkie zycia - to oddzielne zadania.
Przedsiebiorcy-fabrykanci, kt'ore teraz sa aktywne w Rosji. Oni albo dalekie od nauki, albo - oddzielni energiczni ludzie - nie do ko'nca przedstawiaja te objeto's'c ryzyk i trudno'sci, z kt'orymi oni mogli by zetkna'c sie, zaczawszy przemyslowa, seryjne wypuszczanie samolot'ow i rakiet. . Do'swiadczenie i gotowo's'c rosyjskiego przedsiebiorczego 'srodowiska do ksztaltowania rakietowo-kosmicznej i lotniczej branzy teraz, na rubiezy XIX - XX wiek'ow, - wywoluja duze pytania.
Pan Ciolkowski... Czasami powstaje wrazenie, ze on czym biedniejszy, tym genialny. Bezinteresowni, romantyczni ludzie...
Pan Ciolkowski osiagnal doskonale wyniki. Nic nie powiesz: genialno's'c, naukowa intuicja.
Doskonale naukowe perspektywy u pana Siergiej Korolow. Sa wszystkie podstawy czeka'c od jego nie tylko dobrego naukowego my'slenia, ale i doskonalych organizacyjnych zdolno'sci. Jednak, ani u pana Ciolkowski, ani u pana Korolow nie bedzie przedsiebiorczego do'swiadczenia.
Oto sytuacja: sa zasoby, sa wiedze, sa tw'orcy nowych naukowych kierunk'ow. Pytanie: jak startowa'c? Zwlekanie jest nie pozadane.
– Naprawde, pan Kopernik, tworzenie przemyslu elektrotechnicznego stalo sie faktem. Jedna z potwierdze'n jest nasza rozmowa telefoniczna.
Nawiasem m'owia'c. Wspomnicie Napoleonskie wojny, kontynentalna blokade! Zako'nczenie importu sadla i 'swiec z Rosyjskiego imperium do Brytanii zmusilo Brytyjczyk'ow szuka'c nowe sposoby o'swietlenia mieszka'n i ulic (o'swietlenie gazowe). I problem o'swietlenia wyszedl na nowy poziom, ona stala sie przedmiotem dzialalno'sci badaczy, uczonych, wynalazc'ow. Elektryczna zar'owka "zapalila" 'swiatowa elektryfikacje.