Бастан кешкен, кµз кµрген
Шрифт:
болан адам еді. «лы болса, кішік болды» дл зі болды. Баян
ше дейсіз ой, оушым. кесі Баянды кзі тірісінде алаан адамына
осуа ойлаан да. Баянны да алаан адамы бар екен. кесі соан
оспашы болып, тойын дрыстап ткізбекші болып жргенде,
машинаны атыысуынан аза табады болаша кйеу. Баян болса,
уде мыты ой деп, некеге трмай трып, атынас жасап ойса
керек. Уаыт жеткен со, артайан ке де дниеден айтады. й
болса, аланы дл ортасында; блмелерді
ойдаыдай, 5 блмелі. Баян дниеге келмей транда, бл йде екі-
а адам ерлі-зайыпты – трса, азір де екі- а жан трып жатыр, яни
Баян мен оны з ызы.
Баянды дниеге келтірген ана бар. Ол Атырау жаында
біреумен трмыс ран. Ол жатан да ызды болан крінеді. Баян
да онан хабарсыз емес. Біра Баян оны трбиесін крмеген. Оан
екі жаы да айыпты емес. ыз анасы екі жата екі перзентіні
айсысымен бірге болуды жолын білмей, ар-сар болуда болса
керек. лкеніне орталыа келе ойса, кндерді кнінде жадай
алай болады деп ойланады. Кішісі болса, ана стін емді,
трбиесінде болды; мнда пия сыр жо.
Сонымен, кні бгінге дейін белгілі бір шешім жасалмаан-ды.
Осы табиатты сырына толы жетік емеспіз ой. Мені
байауымша, кейбір жаняларды, не жекелеген адамдарды мірі
зіні ткен тектеріні, рпатарыны мірі тріздес келетіндері
болады екен. Мына мір де соны бірі іспеттес.
мірден із-тзсіз кету деген лкен асірет. алайда болмасын
жолып тауып, із алдыран жн сияты. Біра сол ізді уаыт тіп
кетпей трып арастыру лзім. Жне де ол тсіл адамны
адамгершілік нормасынан аула болмааны жн. Срааным да жо,
срауа болмайды да ол сырды. Тек з болжауымен болжайсы да
оясы. Ол да дрыс шыар, бір жадайда кмілжіп отыраным –
Баянны іште жатан кезінде ана рсаыны сыртынан сезіндім. Ол
ана сбиді уызына тойдырып, мейірленіп иіскеді ме екен?!
Соы хабарым: Баян ол йді сатып, сол аладан бір блмелі
й алан – ды. Ешкіммен де байланыспайды. Сол мірін
білетіндерден арлана ма, алай? Сол Баян кесіз перзент тапан
жо-ау, біра осылмашы болан жігіті машина апатынан дние
салды емес пе. Дниеге келген ыза кесін кім дейді екен деп
ойлайсы. Баян болса кесін біледі, соны атында. Туу туралы
кулігінде анасы жааы дние салан жеешем, біра Баян кейін
зіні туан анасын білгендей: “отыз тістен шыан сз отыз рулы
70
елге тарайды” деп бір жатса, “Земля пользуется слухом” деген таы
бар. Сол Баянымыз азір 40–тан да тіп барады, жеке трады–ау.
Шіркін, мір деген біреуге ке де, біреуге тар!
Отты жылдар елесі.
Жатан жері жайлы болсын, Алпысбай!
Адам баласыны
жолдастары болады. Соны алашысы кластас деп аталса, екіншісі
армиялы деп аталады. Мені Алпысбайым – ерекше, армиялы
деуден баса, майдандас, анды кйлек киіскен жолдас, не бір иын
кезеді бастап кешіріскен жолдас, туысаннан да арты санауа
болатын жолдас.
лы Отан соысы жылдары. 10\XII 1941 жылы Жааоран
ауданды байланыс торабында тнгі мезгілде кезекші сменада
телеграфистік жмысымда отыранмын. Кешкі 9 – 10 – дарды
шамасында “ Серия “Г” – деп аталатын телеграмма абылдап
алдым да, ізбе – із зім (тртіп солай болатын) скери
комиссариата алып бардым. Телеграмма конверт ішнде. Оны ашып
боланша, кідіріп труым керек. Мазмны – орта дрежелі білімі бар
40 адамды Атбе облысты скери комиссар арауына, 40 атты
Жамбыл облысты скери комиссар арауына жнелту. Комиссар
оып болып, бара бер дегенінде: “Ерте келе берейін бе?” – дедім.
Ол н де атан жо. Сонымен, ертеіне повестка(шаыру ааз) да
келді. 42 адам шаыран екен, бріміз де жарады. Стройа тызып:
– кім майдана барысы келмейді? – деді. Ол кезде бармаймын деу
атымен жо болатын. Екеуі арты екенін мен ана біліп трмын. Мен
бірге скен жолдастарымнан алым жо, кні ерте таы шаырады,
танымайтындармен кетесі, ол маан тсінікті. Сол алан екеуді
біреуі Жааоранны сунаы Ержанов Ахмет деген жалыз басты
кемпірді жалызы еді. Ол кейін Ташкент аласында (1943ж.) скери
училищені бітіріп, сонда оытушы болып алады. Кейін КазГУ – ді
бітіріп, сонда оытушы болады.Оу, іздену барысында тарих
ылымдарыны докторы дрежесіне жетеді. Бізді елді ызы
Аханова нипаа йленеді. нипа 3 балалы боланда дние салады.
Ахмет кейін йленген екен, кейін Ахмет те (1996- 97) айтыс
болыпты. 14\XII-1941ж. кешкілік вагонмен (сол кезде солай) майдан
жаа жріп те кеттік. Атбеге де келіп жеттік. Ткірген ткірік жерге
атып тседі. Сол жолдастарымнан мен бір блек байланысшылар
батальонына тап болдым. Міне, ендігі жерде соыс аяталып, елге
кеткенімше, мені майдандас жолдасым-осы Алпысбай.
Енді Алпысбайым андай еді, соан келейін. Алпысбай
Байанин ауданынан, орта дрежелі білімі бар. Мен араа жатсам,
ол сан –сары. 101 ОСБ-ны рамындамыз. Жатар жайымыз
брыны педучилищені 3 абатты оу корпусы. Жаа рылан
71
бригадада екі-а телеграфист-морзистпіз. Біреуі Терезектік
Жансейтов. лі з бетінше жмыс істеп кете алмайды, лі йреніп