Чалавек на лаўцы (на белорусском языке)
Шрифт:
Дождж пазмываў пудру з твараў у жанчын, ва ўсiх пачырванелi насы.
Мэгрэ i Нэвэ пачакалi яшчэ хвiлiнку на могiлках i прайшлi ў шынок насупраць. Камiсар заказаў два грогi. А праз некалькi хвiлiн тут была ўжо добрая палова працэсii. Каб сагрэцца, людзi пераступалi з нагi на нагу.
Мэгрэ пачуў абрывак размовы:
– А пенсiю яна за яго атрымае?
– Не. Ён жа быў простым кладаўшчыком у нейкай краме. Такiм пенсii не даюць. Гэта за шваграмi ягонымi жонкi файна жывуць - чыгуначнiкi ўсё-такi. А пан Луi быў у iх увогуле кiмсьцi накшталт сваяка-бедалагi... Вось так вось...
– Дык што ж жонка з дачкою
– Дачка ж працуе... Пакой, можа, здадуць кватаранту...
– Ну што, Нэвэ, хадзем?
– прапанаваў Мэгрэ iнспектару.
З машыны сцякала брудная вада. Залева секла i секла.
У камiсарыяце было сыра i холадна, на падлозе вiднелiся брудныя сляды.
– Нiчога новага, Люка?
– Званiў Лапуэнт. З бiстро на плошчы Рэспублiкi. Ён знайшоў пакой.
– Пакой Турэ?
– Ён так думае. Але гаспадыня не надта гаваркая.
– Выклiкалi яе сюды?
– Не. Можа, вы самi лепш туды сходзiце?
Мэгрэ i праўда думаў пайсцi да Лапуэнта, а не сядзець тут у кабiнеце.
Калi Мэгрэ ўвайшоў у бiстро, ён адразу ж знайшоў Лапуэнта: той сядзеў ля камiна i пiў каву.
– Адзiн грог!
– заказаў камiсар.
– Дзе гэты пакой?
– запытаўся ён у Лапуэнта.
– За два крокi адсюль. Знайшоў зусiм выпадкова. Дом у спiсах не значыцца.
– Ты не памылiўся?
– Не. На вулiцы Ангулем я ўбачыў аб'яву: "Здаецца пакой". Трохпавярховы дом, без кансьержкi. Я пазванiў i папрасiў паказаць пакой. Гаспадыня ў гадах, колiсь, мусiць, была прыгажуня, але цяпер сiвая, аблезлая, тоўстая. Выйшла да мяне ў халаце. Перш чым упусцiць мяне, запыталася, цi здымаю я пакой сабе асабiста i цi адзiн буду жыць. Пакуль яна са мною перагаворвалася, на другiм паверсе прыадчынiлiся дзверы, i я заўважыў вельмi вабную дзяўчыну.
– Бардэль?
– Не зусiм. Але мне здалося, што гаспадыня з гэтымi справамi знаёмая. Пакуль падымалiся наверх, яна запыталася, як я збiраюся плацiць - штомесяц цi часцей, дзе я працую. Пакой - вокнамi на двор. Абсталюнак неблагi. Праўда, як на мой густ, дык зашмат таннага шоўку i аксамiту. Лялька на канапе. У пакоi пахла яшчэ, так бы мовiць, жанчынаю. Гаспадыня пацiкавiлася, хто мне даў адрас. Я ледзь не прагаварыўся, што даведаўся па аб'яве. Шчыра кажучы, мяне ўвесь час бянтэжыла адна з яе цыцак: яна ўсё выслiзгвала з халата. Я сказаў, што паведамiў мне пра пакой адзiн мой сябра. I што сябра гэты жыве ў яе. Яна запыталася хто. Калi я назваў Турэ, то адразу зразумеў, што яна яго ведае. Яна i з твару змянiлася, i голас стаў iншы. "Не ведаю, кажа, такога!" Як адрэзала. А потым пытаецца, цi няма ў мяне звычкi позна вяртацца дамоў. Было ўжо вiдаць, што вырашыла пазбавiцца ад мяне. Але я прыкiнуўся прасцячком. Кажу: "Можа, мой сябра яшчэ тут? Ён удзень не працуе i позна ўстае". Але яна мне: "Дык вы будзеце здымаць пакой цi не?" Буду, кажу. "Плата наперад". Я дастаў кашалёк i, нiбыта выпадкова, выняў фота Турэ. "А, - кажу, - вось i фота майго сябра". Яна зiрнула i кажа: "Не, мы, вiдаць, адно аднаму не падыдзем". I пайшла да дзвярэй. Я хацеў затрымаць яе, але яна папрасiла пакiнуць яе ў спакоi, у яе, бачыце, абед на плiце можа згарэць. Так i развiталiся... Шэф, ды я проста ўпэўнены, што яна яго ведала! Калi я выйшаў на вулiцу, фiранка зварухнулася: яна назiрала за мною.
–
– сказаў Мэгрэ.
Хаця дом быў за два крокi адсюль, пад'ехалi на машыне. Гаспадыня, якая выйшла адчынiць дзверы, i цяпер была ў халаце.
– Хто там?
– Палiцыя.
– Што вам трэба?
– Зiрнула коса на Лапуэнта.
– Так i ведала, што нажыву сабе бяду з гэтым малакасосам.
– Думаю, нам будзе зручней перагаварыць у доме.
– А я i не збiраюся трымаць вас на ганку. Мне ад вас хаваць няма чаго.
– Чаму вы не прызналiся, што пан Турэ быў вашым жыльцом?
– Таму, што гэта яго не датычыцца, - зноў змерыла яна Лапуэнта нядобрым позiркам.
Яна ўвяла iх у невялiкую гасцёўню. Грубка тут была напалена як след. Усюды ляжалi стракатыя падушкi з вышытымi на iх кошачкамi, сэрцамi i скрыпiчнымi ключамi. Вокны былi занавешаны шчыльнымi шторамi, i гаспадыня запалiла святло.
– Дык што вам ад мяне трэба?
Мэгрэ выняў з кiшэнi фатаграфiю Турэ.
– Гэта ён?
– Ён. Вы i без мяне ўсё ведаеце.
– Доўга ён у вас жыў?
– Прыкладна два гады. Можа, трохi болей.
– У вас шмат жыльцоў?
– Вядома. Мне адной дом задужа вялiкi. А ў наш час кватэру знайсцi нялёгка.
– Колькi ж iх у вас?
– Цяпер - тры.
– Але адзiн пакой свабодны?
– Той самы, што я паказвала гэтаму малойчыку. I цяпер шкадую, што не была асцярожлiвая.
– Што вы ведаеце пра пана Турэ?
– Цiхi i сцiплы чалавек. Нiкому не замiнаў. Працаваў уначы...
– А вы ведаеце дзе?
– Я яго нi аб чым не распытвала. Ён сыходзiў увечары i вяртаўся ўранку. Спаў вельмi мала. Я яму часта казала, што трэба спаць болей. Але мне здаецца, што ўсе яны так, хто ўначы працуе, - мала спяць.
– Ён шмат зарабляў?
– А што вас, уласна, цiкавiць?
– Вы ж чытаеце газеты?..
На столiку ляжала разгорнутая ранiшняя газета.
– Бачу, куды вы гняце. Але спярша паабяцайце, што ў мяне не будзе непрыемнасцей. Ведаю я палiцыю...
Мэгрэ падумаў, што кабета павiнна быць у картатэцы аддзела нораваў.
– Я ж не рэкламую сваiх жыльцоў на кожным кроку. Не рэгiстрырую iх. Гэта не злачынства. Але калi вы пачняце выкручваць мне нервы...
– Усё будзе залежаць ад вас.
– Вы абяцаеце?.. Дарэчы, у якiм вы чыне?
– Камiсар Мэгрэ.
– Ого! Зразумела. Гэта сур'ёзней, чым я думала. Мяне турбуюць вашы калегi з нораваў.
– Яна адпусцiла ў iхнi адрас такое слоўца, што Мэгрэ з Лапуэнтам пераглянулiся.
– Ну, добра. Ведаю я, што яго забiлi. Але больш - нiчога.
– Як ён назваўся вам?
– Проста - пан Луi.
– Да яго прыходзiла жанчына? Чарнявая, сярэднiх гадоў?
– Прыходзiла. Прыгожая, гадоў сорак, умее сябе трымаць.
– Часта прыходзiла?
– На тыдзень тры цi чатыры разы.
– А прозвiшча яе вы ведаеце?
– Я называла яе панi Антуанэт.
– Вы, я бачу, прывыклi называць людзей па iменi.
– Я не цiкаўная.
– Яна, калi прыходзiла, надоўга заставалася ў яго?
– На колькi трэба.
– На паўдня?
– Як калi. Iншым разам - на гадзiну-дзве.
– А ўранку прыходзiла?
– Можа, калi i прыходзiла, я не помню.
– Вы яе адрас ведаеце?
– Нiколi не пыталася.
– Iншыя вашы жыльцы - жанчыны?