Чазенія
Шрифт:
Васіль, сапраўды, быў у "пуні" (так ён называў зімовае памяшканне для яхт). Стаяў ля сваёй шафы і пераапранаўся ў чорны вячэрні гарнітур. "Пуня" была для яго другім домам.
Агледзеў грубыя чорныя Севярынавы нагавіцы, каменнай цвёрдасці марскія чаравікі, клятчастую, чырвоную з чорным, каўбойку, рукзак. Свіснуў.
– Кліча муза вандраванняў. Севярын Баўтрук выправіўся шукаць экспедыцыю Лівінгстона... "Из дальних странствий возвратясь, какой-то дворянин, а может быть и князь..."
– Не паяснічай, – стомлена сказаў
– У ваенторгу купіў?
– Ну...
– А я хацеў цябе з сабою запрасіць. У Верачкі танцы "Шарыкі за ролікі – усё наадварот..." Ды што з табой?
– А што?
Паўлаў начапляў "лінкольн".
– Ды выгляд такі, нібы ты... А ну, расказвай.
Севярын расказаў.
– Ясна, – сказаў Паўлаў. – Севярын Бахрым мелі ласку закахацца. "Ты, што мора трымаеш і сушу нерухома тонкай рукой..."
– Кінь! Слова гонару даю. Якое там каханне! Нязручна. Слова дзяўчыне даў. Палічыць за хлуса...
– А мне якая справа, калі мяне выпадковая знаёмая за хлуса палічыць?
Празрыстыя, наіўна-сінія вочы глядзелі ўбок: Паўлаў думаў. Але язык яго мянціў нібыта незалежна ад мазгоў:
– Аэліта джунгляў. Сын неба імкнецца. "Я цалую зяніцы твае, каб мяне не забыла ніколі..." Міжзорны вандроўнік занадта лёгка згаджаецца на "хао". Па-марсіянску азначае: "Сыход". I асуджае на яго сваю каханую.
– Даю табе слова гонару, што ні аб якім такім і не думаў.
Голас у Севярына затрымцеў. Васіль уважліва глянуў на сябра, уздыхнуў і пачаў здымаць "лінкольн".
– Распранайся. Загортвай транты ў брызент. Паплывём.
– Ты што? Казалі, шторм можа быць.
– Ну і штармяга! – сказаў Паўлаў.– "Друг заўжды саступіць гатоў месца ў шлюпцы і круг..."
– Я не паеду.
– Тады я дастаўлю замест цябе рукзак. Ёй нават цікавей будзе...
– А Вера? Я ж ведаю...
– Нічога ты не ведаеш. Вера побач. Не бачыў я гэтых танцаў... Слухай, сук-кін ты кот, ты будзеш рыхтавацца? Нам нельга марудзіць. Сапраўды, трапім у шторм, і... "стане плакаць мая маладая любоў..."
Яны спусцілі яхту на ваду. Васіль прытрымаў яе ля прычала, каб сябар мог скочыць. I толькі ўжо калі яны адчалілі, сказаў:
– Гэта больш важліва.
Сур'ёзнасці ў яго хапіла толькі на гэтыя словы.
– Не, не загінула яшчэ каханне! "Гарачэй і мацней, чым Рамэа Джульету". Пры такой справе цікава, чаму нашы ВНУ пастаўляюць спецыялістаў, а не сыравіну для могілак?.. Я разумею вас, я, праўнук жандарскага палкоўніка, сасланага за каханне. "Праз буры і змрок на кахання агонь". "Клоцікаў трэск і кітоў плеск".
– Балаболка ты, – сказаў Будрыс. – Ты проста звычайны паршывы балабон...
Вецер напоўніў ветразь. Яхта паляцела, нібы пушчаная з цецівы страла.
– Слухай каманду, – сказаў Паўлаў, – ты, дохлы васьміног, якога выкінула цунамі! Ану, на борт!
– Ёсць!
– ...сэр.
– Ёсць, сэр.
– Калючую жывародку акулу
– Але ж адтуль яшчэ...
– Я не павязу вас далей, вы, сіні краб... Тапіцца разам – маё сяброўства не заходзіць так далёка... Адкінься!
– Ёсць.
– ...сэр.
Сапраўды, было падобна, што збіраецца на шторм.
– Я завязу вас на Рагвольд і выкіну там, як сапсуты ўлоў. Сёння ў мяне быў капітан малога рыбалоўнага сейнера Іван Няпіпіва... Запарожскі казак.
Сінія бясстрашныя вочы глядзелі на пагрозлівы захад, што абяцаў небяспеку.
– Рыбалоўная фірма "Няпіпіва энд карпарэйшн". Калені ў трапангах, дно ў ахоцкіх крабах. Заўтра ён павінен быў ісці якраз на Тыгравую. Я ўспомніў і падумаў, што ён можа даставіць туды і гэты мех з сухапутным смеццем... А я перачакаю на востраве.
...Калі яны выйшлі з заліва ў мора, Будрыс адчуў трывогу. Мора было ўсё грыфельнае, уздыбленае, усё ва ўзвёртах і закалупінах, як кракадзілава скура. I над гэтым графітавым морам далёка ляжалі ліловыя, як слівы на блюдзе, астравы.
У гэтае змрочнае мора сядала трывожнае сонца.
Будрыс нічога не разумеў у мастацтве ваджэння яхтаў. Але тут нават ён адчуў нешта дзіўнае і рызыкоўнае ў паводзінах сябра.
Паўлаў нібы лавіў не дужа спрыяльны вецер, ішоў зігзагамі ("галсамі" гэта называецца, ці як?). Часам на гэтых паваротах яхта ледзь не чапляла ветразем за хвалю, і тады яны ўсім цяжарам навальваліся на ўздыблены над пучынаю борт.
Але ж затое яна і ляцела! Такога шалёнага лёту Севярыну ніколі не даводзілася бачыць у жыцці.
У водаваротах, у кіпенні пены, у ветры.
Моцна давала ў дно вада.
– Выціскаеш усё, што магчыма? – спытаў Будрыс.
Паўза.
– Вельмі баюся, – нечакана сказаў Васіль. – Будзе шторм. Вялікі. А нам яшчэ гадзіны тры хады...
– Вярнуцца?
– Вярнуцца – позна... I... сорамна.,
Вада ля бартоў была больш гучная, чым наводдаль. Патокі яе ляцелі на людзей.
– Дзякуй, браце, – сказаў Севярын.
– ...сэр, – праз зубы сказаў сябар.
– Дзякуй, сэр.
Дзіўна было бачыць над гэтым узбунтаваным, страшным морам спакойнае неба і далёкія сопкі берага, над якімі вісеў радок бялюткіх хмар. Як паралельна вісячая мантыя з гарнастая. Як стужка, што змяшчалі ля верхняга абрэзу старажытных гравюр. Так і хацелася напісаць на ёй, што менавіта намалявана на гэтым пейзажы.
– Давай, мілая! Давай, любенькая... Ну... ну... – праз зубы цадзіў Васіль. – Кальмары і зубастыя кіты!.. Баўтрамей, цюлень-акіба... Калі не пашанцуе, калі перакуліць – яхты не кідай. Трымайся за яе. Тады знойдуць. Яна – як канаючая чайка. А чалавечая галава на вадзе – тфу! Плявок. Вялікі шкляны кухтыль ад мярэжы. Чуеш?