Чорная страла
Шрифт:
Дык вось, пехацінцы зноў селі за спінамі вершнікаў, і Дзіку выпаў асаблівы гонар сядзець за самім Гластэрам. Пакуль лес хаваў іх, войскі марудна пасоўваліся ўперад, але, калі лес, што акаймоўваў вялікую дарогу, скончыўся, яны спыніліся, каб перадыхнуць і вывучыць мясцовасць.
Сонца, акружанае марозным жоўтым ззяннем, ужо зусім узышло, асвятляючы горад Шорбі, над снежнымі дахамі якога віліся струмені ранішняга дыму.
Гластэр павярнуўся да Дзіка. — У гэтым бедным гарадку, — сказаў ён, — дзе жыхары зараз гатуюць сабе снеданне, або вы станеце рыцарам, а я пачну жыццё,
Дзік быў здзіўлены яго палкім голасам і гарачымі словамі, у якіх гучала такая прага славы. Досыць разумна і спакойна ён адказаў, што выканае свой абавязак і не сумняваецца ў перамозе, калі астатнія зробяць гэтак жа.
Да таго часу коні добра адпачылі; правадыр узняў меч, апусціў павады, і коні, з двума вершнікамі кожны, паскакалі з грукатам уніз па пагорку, перасякаючы снежнае поле, за якім пачынаўся Шорбі.
Раздзел II
Бітва пры Шорбі
Да горада было не болей чвэрці мілі. Але не паспелі яны выехаць з-пад прыкрыцця дрэў, як заўважылі людзей, што з крыкам беглі прэч па снежным полі з абодвух бакоў дарогі. І адразу ж у горадзе падняўся шум, які рабіўся ўсё мацней і мацней. Яны яшчэ не праскакалі і палавіны шляху да бліжэйшага дома, як на званіцы пачуліся званы.
Юны герцаг заскрыгатаў зубамі. Ён баяўся, як бы ворагі не паспелі падрыхтавацца да абароны. Бо ведаў, што, калі ён не паспее замацавацца ў горадзе, яго маленькі атрад будзе разбіты і знішчаны.
Аднак справы ланкастэрцаў былі дрэнныя. Усё ішло так, як гаварыў Дзік. Начная варта ўжо зняла свае даспехі; астатнія — разутыя, неапранутыя, непадрыхтаваныя да бітвы — усё яшчэ сядзелі па дамах. Ва ўсім Шорбі было, бадай, не больш пяцідзесяці ўзброеных мужчын і асядланых коней.
Бумканне званоў, спалоханыя крыкі людзей, якія бегалі па вуліцах і грукалі ў дзверы, вельмі хутка паднялі на ногі чалавек сорак з гэтых пяцідзесяці. Яны паспешліва ўскочылі на коней і таму, што не ведалі, адкуль пагражае небяспека, памчаліся ў розныя бакі.
Калі Рычард Гластэр даскакаў да першага дома ў Шорбі, каля ўвахода на вуліцу яго сустрэла толькі жменька воінаў, якая была размецена ім, нібы ўраганам.
Калі яны праскакалі крокаў сто па горадзе, Дзік Шэлтан дакрануўся да рукі герцага. Герцаг нацягнуў павады, прыклаў трубу да вуснаў, пратрубіў умоўны сігнал і павярнуў направа. Увесь яго атрад, як адзін чалавек, рушыў за ім і, пусціўшы коней шалёным галопам, прамчаўся па вузкім завулку. Апошнія дваццаць коннікаў спыніліся каля ўвахода ў яго. Зараз жа пехацінцы, якіх яны везлі за спінамі ў сябе, саскочылі на зямлю; адны пачалі нацягваць лукі, другія захопліваць дамы з абодвух бакоў вуліцы.
Здзіўленыя нечакана змененым напрамкам атрада Гластэра і збітыя з панталыку рашучасцю яго ар'ергарда, ланкастэрцы, параіўшыся, павярнулі коней і паскакалі да цэнтра горада па падмацаванне.
Тая
Кожную з гэтых пяці вулічак даручылі ахоўваць моцным каравулам; рэзерв, гатовы падаспець на дапамогу, калі спатрэбіцца, умацаваўся ў цэнтры, воддаль ад выстралаў.
Гэтая частка горада была такая бедная, што ні адзін ланкастэрскі лорд не жыў тут, нават іхнія слугі яе пазбягалі. Жыхары гэтых вуліц адразу пакідалі свае дамы і, крычучы на ўсё горла, пабеглі прэч, пералазячы цераз платы.
У цэнтры, дзе сыходзіліся ўсе пяць вуліц, стаяла мізэрная харчэўня з шыльдай у выглядзе шахматнай дошкі. Гэтую харчэўню герцаг Гластэр выбраў сваёй галоўнай кватэрай.
Дзіку ён даручыў ахову адной з пяці вуліц.
— Ідзіце, — сказаў ён, — заслужыце сабе рыцарскае званне. Заслужыце мне славу — Рычард за Рычарда! Калі я ўзвышуся, вы ўзвысіцеся разам са мною. Ідзіце! — дадаў ён, паціскаючы яму руку.
Як толькі Дзік пайшоў, герцаг павярнуўся да маленькага абарванага стралка.
— Ідзі, Дэтан, і хутчэй, — сказаў ён. — Ідзі за ім. Калі ты пераканаешся ў яго адданасці, ты галавой адказваеш за яго жыццё. І гора табе, калі ты вернешся без яго! Але калі ён акажацца здраднікам або калі ты хоць на адно імгненне ўсумнішся ў ім, — закалі яго ўдарам у спіну.
Між тым Дзік спяшаўся ўмацаваць свае пазіцыі. Вуліца, якую ён павінен быў ахоўваць, была вельмі вузкая і цесна забудаваная з двух бакоў дамамі, верхнія паверхі якіх, выступаючы ўперад, павісалі над маставой. Але яна выходзіла на рыначны пляц, і зыход бітвы, па ўсёй верагоднасці, павінен быў вырашыцца тут.
Увесь рыначны пляц запоўніў натоўп гараджан, якія бязладна мітусіліся, але праціўніка, гатовага рынуцца ў атаку, яшчэ не было відаць, і Дзік вырашыў, што ў яго ёсць нейкі час, каб падрыхтавацца да абароны.
У канцы вуліцы стаялі два пустыя дамы, дзверы якіх пасля ўцёкаў жыхароў так і засталіся расчыненымі. Дзік паспешліва выцягнуў адтуль усю мэблю і пабудаваў з яе барыкаду каля ўвахода ў вуліцу. У яго распараджэнні было сто чалавек, і большую частку іх ён размясціў у дамах: лежачы там пад прыкрыццём, яны маглі страляць з акон. Разам з астатнімі ён засеў за барыкадай.
Між тым у горадзе працягвалася вялізнейшая сумятня. Званілі званы, трубілі трубы, імчаліся конныя атрады, крычалі камандзіры, лямантавалі жанчыны, і ўсё гэта злівалася ў агульны нясцерпны шум. Але нарэшце шум гэты пачаў пакрысе сціхаць, і неўзабаве воіны і стралкі пачалі збірацца і строіцца ў баявым парадку на рыначным пляцы.
Вельмі многія з гэтых воінаў былі апрануты ў сіняе і цёмна-чырвонае адзенне, а ў конным рыцары, які строіў іх у рады, Дзік адразу пазнаў сэра Дэніэла.
Потым наступіла зацішша, і раптам у чатырох канцах горада адначасова затрубілі чатыры трубы. Пятая труба адказала ім з рыначнага пляцу, і адразу ж шэрагі войск прыйшлі ў рух. Град стрэл пераляцеў праз барыкаду і пасыпаўся на сцены абодвух умацаваных дамоў.